On beş gün sonra yeni bir seçime merhaba diyeceğiz. İktidar partisi 14 Mayıs 2023 tarihine seçim kararı aldı. Bilinen tabiriyle artık “seçim sattı mahalline girmiş olduk”. Uzun adam, seçim startını verirken 14 Mayıs 1950 seçimlerine atıf yaparak “Yeter Söz Milletindir” sloganını söyledi. 1950 yılında “Yeter Söz Milletindir” denildiğinde CHP 27 yıldır tek başına iktidardaydı. Ülkede 2 kez parti kurmaya çalışılmış, ikisi de başarısız olarak tarihteki yerini almıştı. DP bu seçim propagandasıyla “Artık halkın tek başına yönetime karşı geleceğini, iktidara alternatif olacaklarını” anlatıyordu. İktidar partisi 21 yıldır tek başına bu ülkeyi yönettiğine göre nasıl bir mantıkla bunu söylediler bilemiyorum, sonucu sandıkta göreceğiz.

Yazının sonunda 2023 yılı seçimlerine ilişkin kendi tahmini anket sonucum mevcuttur

****

Çok partili seçimlere 1946 yılında başladık. Kimileri, Avrupa ve ABD’nin zorlaması ile mecbur kaldık, kimileri İsmet Paşa’nın artık demokrasiye tamamıyla geçme zamanın geldiğini düşündüğü, kimileri de Bayar’ın ısrarlarının neticesi olarak bu süreci sahiplenmeye çalışır. Ne olursa olsun yetmiş altı yıldır çok partili hayatı tecrübe etmeye çalışıyoruz. Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür sözüne inat 1946-2018 yılları arası yaşadığımız seçimleri ve Türkiye siyasi hayatını özetlemeye çalıştım.

Belki 2023 seçimleri için bizlere bir perspektif verebilir.

1946

SEÇİM TARİHİ : 21 TEMMUZ 1946

KATILIM ORANI: BELLİ DEĞİL

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI: BELLİ DEĞİL

SEÇİME GİREN PARTİLER: CHP, DP, MKP

MECLİSE GİREN PARTİLER: CHP %87.30, DP %11.60

Cumhuriyet Halk Partisi 397, Demokrat Parti 61 ve Bağımsızlar 7 Milletvekilliği kazandı.

Çok partili hayata geçildiğinde bilinenin aksine kurulan ilk parti Nuri Demirağ tarafından 18 Temmuz 1945 tarihinde Milli Kalkınma Partisi (MKP)’dir –  Demokrat Parti (DP) 7 Ocak 1946 tarihinde kurulacaktır.

Seçimden Önce Yaşananlar;

26 Aralık 1938’de Ankara’da toplanan CHP’nin 1. Olağanüstü Kurultay’da Cumhurbaşkanı İsmet İnönü “Değişmez Genel Başkan”, Atatürk de “Ebedi Şef” ilan edilmişti. 16 Mayıs 1946 tarihinde yapılan Olağan Üstü Genel Kurulda parti tüzüğünün Genel Başkan seçimini belirleyen 4. maddesinin değiştirilmesini ve bu maddedeki “Partinin Değişmez Genel Başkanı İsmet İnönü’dür” sözü yerine “Parti Genel Başkanı Büyük Kurultay tarafından dört yıl süre için Partili milletvekilleri arasından seçilir” cümlesinin konulmasını kabul edildi. Böylece İsmet Paşa’nın Değişmez Genel Başkanlığı sona ermiş oldu.

Türkiye siyasetini değiştiren ilk adım, “Dörtlü Takrir” adıyla bilinen 7 Haziran 1945 tarihli önerge ile atıldı. CHP milletvekilleri; Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü’nün imzaladığı önergede amaç Türkiye’nin tek parti yönetiminden çok partili hayata geçmesi, serbest seçimlerin yapılması, üniversite özerkliği, tek dereceli seçim sistemi, yürütme erkinin CHP’nin tüzel hamiliğinden çıkarılması idi. Menderes ile Köprülü Vatan gazetesinde muhalif yazılar yazmaya başlayınca 21 Eylül 1945’te ikisi de partiden ihraç edildi. Buna tepki gösteren Refik Koraltan’ın da partiden ihraç edilmesi takip etti. Gelişen olaylar doğrultusunda Celâl Bayar ise hem milletvekilliğinden hem de partiden istifa etti.

1946 seçimleri “açık oy, gizli tasnif” gibi demokratik olmayan esasları bünyesinde barındıran seçim kanunu, seçimlerde hile ve yolsuzluk yapılmasına da imkân verir bir durumda cereyan etmiştir. Bu nedenle 1946 genel seçimlerinin demokrasi tarihimize “hileli” ya da “şaibeli” seçimler olarak geçmiş ve her daim tartışılan bir seçim olarak karşımıza çıkmıştır.

Gazeteciler DP’ye seçimden önce yeni partinin CHP’ye nazaran yeri neresidir diye soru sorduklarında: Bayar Demokrattır, Menderes belki iki parmak daha soldadır diye cevap vermiştir. Ancak DP, kurulduğu günden 1960’a kadar icraatları ile merkezin sağında yer almıştır.

DP, 46 vilayette 273 aday göstermiştir. Bazı illerde ise hiç aday gösterilmemiştir. DP’nin gösterdiği aday sayısıyla, aritmetik olarak çoğunluğu sağlaması mümkün değildi. DP, seçimlere iktidarı ele geçirmek için değil, belirli isimlerle ve mümkün olduğunca fazla sayıda milletvekiliyle Meclise girme hesapları yapmıştır. Ancak daha sonraki yıllarda 1946 seçimlerinde hile ile iktidara gelmelerinin önünün tıkandığı propagandasını yapacaklar ve bunda da başarılı olacaklardır.

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

12 Mart 1947 – Harry Truman, ABD Kongresi’nden, Türkiye ve Yunanistan’a Sovyetler Birliği baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu devletlerin sivil ve askeri personeline ABD’de eğitim verilmesi için yetki istedi.

30 Ocak 1948 – Hint pasifist lider Mahatma Gandhi, Nathuram Godse tarafından öldürüldü.

(1946 seçimlerinde istatistiksel oranlarda tam bir netlik mevcut değildir. Aşağıda linki bulunan Dergi park 1946 GENEL SEÇİMLERİ yazısı 7.sayfada bu konuda daha detaylı bilgi mevcuttur)

1950

SEÇİM TARİHİ : 14 MAYIS 1950

KATILIM ORANI : %89,30

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,00

SEÇİME GİREN PARTİLER: CHP, DP, MİLLET PARTİSİ

MECLİSE GİREN PARTİLER: CHP, %39.60, DP %55.20, MİLLET PARTİSİ % 4.60

Cumhuriyet Halk Partisi 69, Demokrat Parti 416 ve Millet Partisi 1 Milletvekilliği kazandı.

Millet Partisi: 1948-1954 yılları arasında etkin olan Türk siyasi partisi. Partinin kurulmasının en önemli nedenlerinden biri Demokrat Parti’nin Cumhuriyet Halk Partisi’ne sert muhalefet yapmamasıydı. Millet Partisi, Demokrat Parti içerisinde muhalif olduğundan partiden ihraç edilen ve ayrılan üyelerden oluşan bir grup tarafından 20 Temmuz 1948’de Ankara’da kuruldu. Parti kurucuları arasında; Fevzi Çakmak, Osman Bölükbaşı, Enis Akaygen, Yusuf Hikmet Bayur, Kenan Öner, Osman Nuri Köni, Mustafa Kentli ve Sadık Aldoğan vardı. Mareşal Fevzi Çakmak’ın fahri başkanlığını yaptığı partinin ilk genel başkanı Hikmet Bayur olurken, Osman Nuri Köni ilk genel başkan vekili ve Mustafa Kentli de ilk genel sekreteri oldu.

Seçimden Önce Yaşananlar;

Seçim kanunu, CHP ve DP’nin uzlaşmasıyla 16 Şubat 1950 tarihinde yeniden düzenlendi. Bu seçim kanunu, tek dereceli, eşit ve gizli oy, açık tasnif ve her ilin bir seçim çevresi kabul edildiği liste usulü çoğunluk sistemi (çok oy alanın seçilmesi) ilkelerine dayalı, yargının denetim ve yönetiminde bir seçim sistemi getirmekteydi. Bu seçim kanununa göre 22 yaşını bitiren her Türk vatandaşı seçme, 30 yaşını bitiren her Türk vatandaşı da seçilme hakkına sahipti. Yeni seçim yasası, getirdiği tek dereceli, gizli oy açık sayım ve çoğunluk sisteminden başka; en az beş ilden aday gösterebilen partilerin radyodan yararlanmalarını, Yüksek Seçim Kurulunun oluşturulmasını, seçimlerin yargıç güvencesi altında yapılmasını, idare amirleri, memurların, askeri kişilerin ve milletvekillerinin görev yaptıkları yerin seçim bölgesindeki seçim kurullarına seçilememeleri, siyasi parti ve bağımsızların sandık başlarında gözlemci bulundurabilmeleri, oyların kapalı yerde verilmesi, seçim sonuçlarının hemen açıklanması, kazanan adayların listesinin asılması, oy pusulalarının Sulh Hukuk Mahkemelerinde korunması ve TBMM ya da Yüksek Seçim Kurulu’nun isteği olmaksızın nakledilememesi, 11 kişiden oluşacak olan Yüksek Seçim Kurulu’nun 6 üyesinin Yargıtay, 5’ininde Danıştay üyeleri arasından gizli oyla seçilmesi gibi yenilikler getirmekteydi.

20 Temmuz 1949’da DP İkinci Büyük Kongresini gerçekleştirmiş ve bu kongrede CHP’nin antidemokratik uygulamaları devam ederse ne yapılacağı konusu tartışılmıştır. Sonuçta “Milli Ant” ya da diğer bir ifadeyle ”Milli Husumet Andı” kabul edilerek, eğer dürüst seçim yapılması sağlanmazsa vatandaşa, karşı harekete geçme hakkı doğacaktır. DP’nin bu “Misakı gündeme getirmesinin en önemli sebebi de antidemokratik olarak niteledikleri 1946 seçimlerinin bir daha tekrar etmemesi ve iktidarın sürekli DP’yi kapatma çareleri aradıklarını ve ordunun ellerinde olduğunu ifade ederek darbe ile tehdit iddialarıdır.

Çok partili dönemin 14 Mayıs 1950 milletvekili seçimi, seçim öncesinde çıkarılan 5545 sayılı “Milletvekilleri Seçimi Kanunu” na göre, tek dereceli, eşit, genel, gizli oy, açık tasnif usulüne göre adli denetim altında yapılan ilk demokratik seçim olmuştur.

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

16 Haziran 1950 – Türkçeleştirilmiş ezanın eskiden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi.

29 Haziran 1950 – Türkiye, Kore Savaşı’nda Güney Kore’ye yardım edeceğini bildirdi.

https://www.youtube.com/watch?v=NpXtkEmm_fQ

“Türk Tugayı, 17 Eylül 1950’de Hatay’ın İskenderun Limanı’ndan yola çıktı ve 12 Ekim 1950’de Pusan Limanı’na ulaştı.”

25 Temmuz 1951 – Nâzım Hikmet Bakanlar Kurulu kararı ile T.C. vatandaşlığından çıkarıldı.

10 Kasım 1953 – Atatürk’ün 15. ölüm yıldönümünde Ankara Etnografya Müzesi’nde olan naaşı, Anıtkabir’e taşındı.

1954

SEÇİM TARİHİ : 02 MAYIS 1954

KATILIM ORANI : %88,60

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,60

SEÇİME GİREN PARTİLER: CHP, CMP, DP, İP, KP

MECLİSE GİREN PARTİLER: CHP %34.80, CMP %4.80, DP %56.60

Demokrat Parti 503 milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi 31 milletvekili, Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) 5 milletvekili çıkarırken, 2 kişi de bağımsız olarak toplam 541 milletvekili seçilmiştir.

Cumhuriyetçi Millet Partisi, 1954-1958 yılları arasında etkinlik gösteren siyasi parti. 27 Ocak 1954’te kapatılan Millet Partisinin yerine 10 Şubat 1954 tarihinde kurulmuştur. Kurucuları arasında Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer alır. Genel başkanlığına Osman Bölükbaşı getirildi.

9 Mart 1954’te kabul edilen “Neşir Yoluyla veya Radyo İle İşlenecek Bazı Cürümler Hakkında Kanun“un 1. maddesi ile yazılı basın ve radyo yayını yoluyla, gazetecilerin kişiler hakkında “itibar kıracak, şöhret ve servete zarar verecek” haber yapması engellenmiş ve suç olarak görülmüştür. Bu düzenleme, kamuoyunda Demokrat Parti iktidarının gücünü kötüye kullanarak basın özgürlüğünü sınırladığı eleştirisine sebep olmuştur.

Seçimden Önce Yaşananlar;

18 Şubat 1952 – Türkiye NATO üyesi oldu

https://www.youtube.com/watch?v=NpXtkEmm_fQ

16 Haziran 1952 – Osmanlı Hanedanı’nın kadın üyelerinin Türkiye’ye giriş yasağı kaldırıldı.

22 Kasım 1952 – Gazeteci Ahmet Emin Yalman’a suikast girişiminde bulunuldu.

10 Kasım 1953 – Atatürk’ün cenazesi, öldüğü gün son istirahat yerine (Anıtkabir) nakledildi.

14 Aralık 1953 – Ana muhalefet partisi CHP’nin tüm mal ve eşyalarına el konuldu.

28 Ocak 1954 – Köy Enstitüleri kapatıldı.

1954 yılının önemli dip notlarınındın birisi Dündar Seyhan’a ait olan anılarda görülmektedir. Seyhan, 1954 sonbaharında ihtilal düşüncesi içinde nasıl hareket ettiklerini şöyle açıklamıştır: “1954 sonbaharının bir Pazar gecesinde Tuzla Uçaksavar Topçu Okulu’nda nöbetçi amiriydim. Okulda her nöbetçi kalışımda Orhan Kabibay, evi okul lojmanlarında olduğu için, akşam yemeğini benimle beraber yerdi. Sohbet eder, dertleşir, geç vakitlere kadar otururduk. O akşam gazinoda beraberce sucuklu yumurta yerken, bir taraftan da her zaman ki gibi memleketin içinde bulunduğu çıkmazdan kurtarma çarelerini tartışıyorduk. Yalnız o akşam değil, ondan evvelki münakaşalarımız da her zaman aynı sonucu vardığımızı açıkça hissediyorduk. Evet, ikimiz de artık ihtilalden başka bir çare göremiyorduk. O gece ilk defa Kabibay ’la ihtilali konuştu. İkimiz de akıbetimizi biliyorduk. Fakat Türkiye için yapacağımız başka bir şey kalmamıştı (Öymen, 1986).

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

20 Temmuz 1954 – 6429 sayılı kanun ile Nevşehir il, Kırşehir’ de ona bağlı bir ilçe haline getirilmiştir. Çiçekdağı Yozgat’a, Kaman Ankara’ya, Hacıbektaş, Avanos ve Mucur ise Nevşehir’e bağlanmıştır.

15 Nisan 1955 – Demokrat Parti’nin (DP) kurucularından Fuat Köprülü hükûmetten istifa etti.

12 Ağustos 1955 – CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek’in Zonguldak’ta yaptığı konuşma sonrası Karadeniz gezisi sırasında Sinop’ta bulunurken tutuklanarak İstanbul’a getirilip, Paşakapısı cezaevine konuldu.

6/7 Eylül 1955 – 6-7 Eylül Olayları İstanbul’da yaşayan Rum azınlığa karşı 6-7 Eylül 1955’te gerçekleşen organize toplu saldırı. Gladio’ nun Türk kolu olan Seferberlik Tetkik Kurulu’nun yanı sıra Kontrgerilla ve günümüz Millî İstihbarat Teşkilatı’nın selefi olan Millî Emniyet Hizmeti tarafından planlanarak desteklendiği iddia edilmiştir.

Olaylar, önceki gün Türk basınında çıkan ve Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün Selânik, Yunanistan’daki doğduğu evin bombalandığını iddia eden yalan haberlerle tetiklendi. Sonradan yakalanan bir Türk konsolosluk yetkilisi, bombayı olayları kışkırtmak için kurguladıklarını itiraf etti ancak Türk basını bunu görmezden gelerek bombanın Yunanlar tarafından atıldığını iddia etti.

15 Ekim 1955 – İktidar partisinde basında ispat hakkı konusunda bir kriz. Dokuz milletvekili partiden ihraç edildi ve on milletvekili istifa etti.

23 Ekim 1955 – Nüfus sayımı yapıldı (Sonuç nüfus: 24.064.763)

22 Kasım 1955 – DP’nin yapmış olduğu grup toplantısında Demokrat Parti milletvekilleri; bakanları ve hükümeti sert bir şekilde eleştirmişti. Sonuçta hükümetle ilgili grupta gensoru açılmasına karar verilmişti. Bağdat Paktı toplantısı sebebiyle Irak’ta bulunan Menderes’in olmadığı bu grup toplantısından bir hafta sonra yapılacak gensoru görüşmelerinin çok sıkıntılı geçeceği belliydi. 29 Kasım’da DP iktidarının en hareketli ve de en sıkıntılı grup toplantısı yapıldı. Önce Ticaret daha sonra Maliye ve en sonda Dışişleri bakanları derken tüm bakanlar çekildiler. Menderes’in istifadan başka çaresi kalmamıştı. O sırada Mükerrem Sarol Menderes’e: “Sen alelade bir başvekil değilsin. Bu memleketin kaderine el koymuş bir adamsın. Bu partinin başkanısın. Zaten CHP dışarıda senin yuvarlanmanı bekliyor. Millet seni telin eder, millete karşı borcun var, gidemezsin, in aşağı ve şahsen itimat talep et” (Birans, vd., 2015). Dedi ve Türk siyasi hayatına daha sonraları “Sarol Formülü” olarak geçecek bu formül sonrasında söz alan Adnan Menderes “Şahsım adına ve kendim için sizden itimat istiyorum. Arkadaşlarım beni diktatörlükle itham ettiler. Benim sizin karşınızda diktatör olmama ihtimal var mıdır? Sizin kudretiniz o kadar büyüktür ki şu an da isteseniz Anayasayı bile değiştirebilirsiniz. Ben sizin bu büyük kudretiniz karşısında nasıl diktatörlük yaparım. İşte misalini verdiniz. Bir anda kabineyi istifa ettirdiniz. Fakat bana olan itimadınızı devam ettirirseniz muhalefeti de sevindirmemiş olursunuz” şeklinde konuşmuştur. Böylece iki önerge verilmişti. Birincisi hükümetin toptan istifasını, ikincisi ise Menderes hariç bakanların çekilmesini istemişti. Önergeler oya konmuştu. Birincisi reddedilirken, ikincisi ise kabul edilmişti. Böylece hükümet düşerken, sadece başvekil güvenoyu almış oldu

20 Aralık 1955 – DP’den ihraç edilen milletvekilleri tarafından Hürriyet Partisi kuruldu.

1957

SEÇİM TARİHİ : 27 EKİM 1957

KATILIM ORANI : %76,60

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,00

SEÇİME GİREN PARTİLER: CHP, CMP, DP, HÜRRİYET PARTİSİ, VP

MECLİSE GİREN PARTİLER: CHP %41.00, CMP %7.10, DP %47.80, HÜRRİYET PARTİSİ %3.90

Hürriyet Partisi, ispat hakkı tanınması meselesinde parti yönetimiyle ters düştükleri için DP’den ayrılan 19 muhalif milletvekili tarafından 20 Aralık 1955’te kurulan merkez partisi.

Demokrat Parti 424 milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi 178 milletvekili, Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) 4 milletvekili, Hürriyet Partisi 4 milletvekili çıkarırken, 610 milletvekili seçilmiştir.

1954 yılından sonraki genel seçimin normal zamanı 1958 Mayıs ‘tı ancak ekonomik durumun kötüye gitmesi ve bu durumun halkın oyları üzerinde olabilecek olumsuz etkisini kırmak için iktidar, ciddi bir kaygı duymuş ve seçimlerin 27 Ekim 1957 tarihinde yapılmasını kararlaştırmıştır.

Seçimden Önce Yaşananlar;

Üç muhalefet partisi Menderes’in seçimlerin 27 Ekim’de yapılacağını açıklamasının ardından toplantılar yaparak güç birliği kurulmasıyla ilgili bir seçim stratejisi oluşturmaya çalışmıştı. Güç Birliğinin ilk toplantısı 12 Ağustos’ta Heybeliada da İnönü’nün köşkünde yapıldı. Meclis’in 2 Eylül toplantısında seçim kararı alınması üzerine bu üç parti ittifak çalışmalarına devam etmiş. 11 Eylül 1957 tarihinde ise iktidar bu ittifaka karşı Milletvekili Seçim Kanunu’nda değişikliğe gitmiş, bu değişikliklerde partilerin bütün seçim çevrelerinde tam aday listesi yapması, bir partilinin diğer bir parti tarafından aday gösterilmesinin yasaklanması, ayrıca kamuoyunda Köprülü düzenlemesi şeklinde yorumlanacak bir partiden altı ay önce istifa etmiş bir kişinin başka bir partiden aday olmasına izin verilmemesi gibi hükümler mevcuttu (Resmi Gazete, 1957). Alınan bu önlemler karşısında muhalefet ya fiilen illeri bölüşecek yani partiler bütün illerde seçim giriyor görülecek ama üç partiden birine oy verilecekti. İkinci yöntem ise tek bir parti çatısı altında seçime girilecekmiş. Fakat CHP 19 Eylül 1957’de yayınladığı bir tebliğ ile iş birliği fikrinden vazgeçtiğini açıkladı (Erer, 1963)

10 Şubat 1956 – Menderes yaptığı bir konuşmada, ana muhalefet partisini komünistlikle, vatanı dışarıya jurnallemekle, milli çıkarları kundaklamakla suçlamıştır. (Cumhuriyet, 11 Şubat 1956. Muhalefetin seçim propagandasında ağırlık verdiği hususlar ise, ekonomik sıkıntılar ve özgürlüklerin yokluğuydu. İnönü seçim kampanyasını, “Türkiye siyasal ve ekonomik buhran içindedir” sloganıyla yürütmekteydi.

1957 – Dokuz Subay Olayı

Dokuz Subay Olayı: 29 Ekim 1957 tarihinde yani seçimlerden iki gün sonra Ankara Hipodromu’ndaki geçit töreninde darbe başlatılacak ardından devlet yöneticileri tutuklanacaktı. Cuntacı subayların amacı seçim arifesindeki gerginlikten faydalanmaktır. Cuntacılar bu planı devreye sokabilmek için ilk olarak İsmet İnönü’ye gitmişlerdir. CHP genel başkanı İnönü ise bu harekâtın gereksiz olduğunu zaten DP’nin seçimleri kaybedeceğini söylemiştir. İnönü’den yeterli desteği bulamayan subaylar bu sefer Milli Savunma Bakanı Şemi Ergin’in kapısını çalmıştır. Ancak Ergin’de bu harekâta önderlik edemeyeceğini söylemiştir. Seçimlerin DP lehine sonuçlanması planları alt üst etmiştir. Devletin istihbarat teşkilatı olan Milli Emniyet Hizmeti ise bu olayları yakından takip etmiştir. Olayların ihbar edilmesinin kaçınılmaz olduğu bu dönemde 9 Subay Olayı meydana gelmiştir.

https://www.youtube.com/watch?v=fhY2sWX4ig8

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

17 Şubat 1959 – Adnan Menderes’in içerisinde bulunduğu Vickers Viscount 794 tipi “TC-SEV” uçağının Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kuracak Londra Antlaşması için İngiltere’ye doğru giderken düşmesi olayıdır.

26 Ağustos 1958’de Menderes, toplumun büyük bir kısmını siyaset dışı bırakacak olan, partilerin ocak ve bucak teşkilatlarını ilga etmeyi de planlamaktaydı. Menderes, 6 Eylül 1958’de Balıkesir’de ve 21 Eylül 1958’de İzmir’de yaptığı konuşmalarda, “Ben halk adamıyım, muhalefet yaratan güçler, benim karşımda olduğundan halkın da düşmanıdır. Bu düşmanlar, iktisadi kalkınma nedeniyle içine düşülen geçici sıkıntıları sömürmektedir. Ben bu nifak yuvalarını ezerek, halkın aldanmasını önlemeliyim. Halk bunu anlayışla karşılayacaktır. Bu amaçla her türlü vasıtayı kullanmak da hakkımdır.” diyerek, toplumun büyük bir kısmını siyaset dışı bırakacak olan, partilerin ocak ve bucak teşkilatlarını kapatma planını savunmuştu. (Cumhuriyet, 27 Ağustos 1958.)

İnönü de konuşmasında, “demokrasiye paydos demeye DP Genel Başkanının gücü yetmeyecektir. Kanun dışında hareket eden idare amirleri, özellikle adalet mensupları, elbette hesap verecektir. Doğru yoldan ayrılmış olanları kimse kurtaramaz.” Demekteydi

Menderes’in bu politikasının karşısında muhalefet partileri, birleşerek bir güç birliği oluşturma kararı almıştır. (Cumhuriyet, 19 Kasım 1958.)Hükümet ise, bu güç birliği hareketini Haçlı ordusuna benzeterek, karşılığında Vatan Cephesini kurmuş ve geniş bir taban yaratmayı amaçlamıştı. Menderes konudaki fikrini ilk kez, 12 Ekim 1958 tarihinde, Manisa İl Kongresinde, ‘Vatan Cephesi’ nutkuyla açıklamış; “ …politika ve ihtirastan kurtulmuş vatandaşların kin ve husumet cephesine karşı bir vatan cephesi kurmalarını” istemiştir. (Cumhuriyet, 13 Ekim 1958.) Cephe, 1958 Kasımından itibaren kurulmaya başlanmıştır.

12-15 Ocak 1959 tarihleri arasında CHP’nin 14. Kurultayı toplanmış; muhalefetin mücadele hedeflerini belirleyen “İlk Hedefler Beyannamesi” kabul edilmiştir. İnönü, 29 Nisan 1959’da “Büyük Taarruz” adını verdiği bir propaganda seferi başlatmıştır. İlk durak Uşak’tı. Daha sonra Manisa, İzmir ve son olarak İstanbul’a gelmiş; ancak çatışmalara neden olmuştu. DP’li Zafer gazetesi CHP’ni gayri meşru ve fesat yuvası olmakla suçlamakta ve kapatılmasını istemekteydi (Cumhuriyet, 16 Mayıs, 14 Eylül 1959; Zafer, 14 Eylül 1959.)

İlk Hedefler Beyannamesi: CHP’nin 14. Kurultayında anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaştığında yeni anayasaya uygulayacağı temel ilkeleri ifade eden 14 Ocak 1959 tarihinde kurultayda Turan Güneş tarafından okunan bir metindir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lk_Hedefler_Beyannamesi

Nisan 1960’da Tahkikat Komisyonunun, tam bir baskı mahiyetinde olan görev ve yetkilerini düzenleyen kanun kabul edildi. Kanunun kabulü, İstanbul’da 28 Nisan’da, İstanbul Üniversitesi öğrencilerinin ve Ankara’da 29 Nisan ve 5 Mayıs’ta “555K” gibi gösterilerin yapılmasına neden oldu. Sonuçta hükümet, sıkıyönetim ilan etmekle ve her türlü toplantıyı sıkıyönetimce yasaklamakla yetinmek zorunda kalmıştır. Olaylardan bunalan Menderes, 11 Mayıs’ta meclis, 11 günlüğüne tatile sokularak Ege gezisine çıkmış; her durakta yoğun bir halk sevgisi ve tezahüratlarla karşılanmıştı. (Cumhuriyet, 16 Mayıs 1960.)

555K’nın Hikâyesi

https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/bir-baskaldirinin-siradisi-oykusu-555k/

21 Mayıs 1960 – Harp Okulu öğrencileri, büyük bir sessiz yürüyüş düzenledi.
25 Mayıs 1960 – Menderes, Eskişehir gezisi için uçaktan indiğinde, onu karşılayan bir grup subay sırtını dönerek tepkilerini gösterdi. Bu gezi, Menderes’in son gezisi olmuştur.

27 Mayıs 1960 – Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askerî darbedir. Ayrıca 27 Mayıs Askerî Müdahalesi ya da 27 Mayıs İhtilali olarak da anılır. Darbe emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır, 37 düşük rütbeli subayın planları ile Tümgeneral Cemal Madanoğlu’nun komutanlığında icra edilmiştir. Kritik mevziler bu subayların ellerindeki asker ve silahlarla önce ordudaki komuta kademesinin etkisiz hâle getirilmesi ile ele geçirilmiştir. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve bazı hükûmet üyeleri tutuklanmıştır. 235 general ve 3500 civarında subay (daha çok albay, yarbay, binbaşı) emekliye sevk edilmiş, üniversitede bulunan 147 öğretim görevlisi görevden alınmış ve bazı üniversiteler kapatılmıştır. Bununla beraber 520 savcı ve yargıç görevden alınmıştır.

1961

SEÇİM TARİHİ : 15 EKİM 1961

KATILIM ORANI : %81,40

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,80

SEÇİME GİREN PARTİLER: AP, CHP, CKMP, YTP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AP %34.80, CHP %36.70, CKMP %14.00, YTP %13.70

Cumhuriyet Halk Partisi 173 milletvekili, Adalet Partisi 158 milletvekili, Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) 54 milletvekili, Yeni Türkiye Partisi 65 milletvekili çıkarırken, toplam 450 milletvekili seçilmiştir.

Adalet Partisi (kısaca AP), hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr bir Türk siyasi partisi.

Seçimden Önce Yaşananlar;

10 Haziran 1960 – Celal Bayar ve Adnan Menderes, yargılanmak üzere Yassıada’ya götürüldü.

11 Haziran 1960 – 27 Mayıs öncesi bozulan ekonomik durumu düzeltmek için, hazineye yardım kampanyası düzenlendi.

Alyans Kampanyası

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1892468

12 Haziran 1960 – Geçici Anayasa açıklandı. TBMM’nin bütün hak ve yetkileri, Geçici Anayasa gereğince Milli Birlik Komitesi’ne verildi.

3 Ağustos 1960 – Aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala’nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi. Genelkurmay başkanlığına Cevdet Sunay getirildi.

15 Ağustos 1960 – Zürih ve Londra Anlaşmaları uyarınca, Kıbrıs Cumhuriyeti ilan edildi.

16 Ağustos 1960 – Kıbrıs’a bağımsızlık tanıyan Zürih ve Londra anlaşmaları, 15 Ağustos gece yarısı yürürlüğe girdi ve Kıbrıs bağımsız Cumhuriyet oldu.

22 Eylül 1960 – Albay Alparslan Türkeş başbakanlık müsteşarlığı görevinden alındı.

25 Eylül 1960 – Yassıada’da tutuklu bulunan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, nöbetçi teğmen tarafından kurtarıldı

23 Ekim 1960 – Genel nüfus sayımı yapıldı: Türkiye’nin nüfusu 27.754.820 olarak belirlendi.

26 Ekim 1960 – Genel af çıktı.

27 Ekim 1960 – Milli Birlik Komitesi, 147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı. Gerekçe “tembel”, “yeteneksiz”, “reform düşmanı” olmalarıydı. Üniversitedeki tasfiye tartışma ve tepkilere yol açtı. Öğretim üyeleri, Mart 1962’de görevlerine dönebildiler.

28 Ekim 1960 – Milli Birlik Komitesi’nin 147’ler olarak bilinen 147 öğretim üyesini görevden almasını protesto eden İstanbul Üniversitesi rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik Üniversitesi rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler.

1 Ocak 1961 – Devlet Başkanı Cemal Gürsel bugünü İkinci Cumhuriyet’in kuruluş yılı ilan etti.

3 Ocak 1961 – Bağımsız bir Kürt devleti kurmak istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara’da başlandı.

3 Ocak 1961 – Amerika Birleşik Devletleri Küba ile ilişkilerini kesti.

6 Ocak 1961 – Kurucu Meclis ilk toplantısını yaptı.

11 Şubat 1961 – Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala’nın başkanlığında kuruldu.

Adalet Partisi’ nin prensipleri 19 madde şeklinde özetlenmiş, yeni parti, Atatürk’ ün izinden gidecek, sağa ve sola taviz vermeyecek, oy için taviz yoluna sapmayacak, Partinin iktisadi yolu liberalizme kaymaktadır. Adalet Partisi, Demokrat Parti geleneğine dayanmakla birlikte, içinde emekli bazı askerlerden liberallere, aşırı sağcı unsurlardan dindarlara kadar geniş bir toplumsal temsile zemin oluşturmaktaydı.

12 Şubat 1961 – SSCB, Venüs gezegenine Venera 1 uzay aracını gönderdi.

13 Şubat 1961 – Yeni Türkiye Partisi, Ekrem Alican’ın başkanlığında kuruldu.

YENİ TÜRKİYE PARTİSİ : “Demokrat” kelimesinin parti ismi olarak kabul edilmemesi üzerine Ekrem Alican ve arkadaşlarının yaptığı çalışmalar neticesinde partinin ismi ise “Yeni Türkiye Partisi” adını uygun olan müteşebbisler, partinin kuruluşunu pazartesi günü açıklayacaklardı.YTP’nin kuruluşunda Cemal Gürsel’in etkisi, rolü olmuş, YTP lideri Ekrem Alican’ın, Cemal Gürsel tarafından desteklendiğinin öğrenen iş çevreleri YTP’ ye yaklaşmışlardı. i ile yapılan birleşme görüşmeleri kurucular listesindeki anlaşmazlıktan dolayı olmamış, 10 kişiden oluşan YTP kurucular listesinde Ekrem Alican, Raif Aybar, İrfan Aksu, Aydın Yalçın, Hasan Kangal eski HP’li milletvekilleriydi ve YTP’ nin siyasi kadrosunun önemli bir bölümünü, Bayar Menderes çizgisine karşı olan kişiler oluşturmuştur. Ayrıca diğer mirasçısı da YTP’ yi saymakta idiler. Adalet Partisi, Türkiye’ nin batı, kuzey ve güneyinde mirasa bağlı olan oyları toplamaya hedeflerken, YTP daha çok doğu ve güneydoğu bölgesinin oylarını alacaktı.

17 Şubat 1961 – Eski Sağlık Bakanı, İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar, Yassıada’da ifade verirken kalp krizi geçirdi ve öldü.

12 Nisan 1961 – Sovyetler Birliği, uzaya ilk insanı gönderdi. Vostok-I ile uzaya giden Yuri Gagarin, uzayda 108 dakika kaldı.

17 Nisan 1961 – ABD’nin desteklediği sürgündeki Kübalılar, Fidel Castro’yu devirmek üzere  Küba’ya çıkarma yaptı. Domuzlar Körfezi Harekatı olarak bilinen çıkarma Fidel Castro’nun zaferiyle sonuçlandı.

26 Nisan 1961 – Yüksek Seçim Kurulu oluşturuldu.

5 Mayıs 1961 – Alan Shepard, ABD’nin uzaya gönderdiği ilk insan oldu.

18 Mayıs 1961 – Aziz Nesin tutuklandı. Gerekçe; yazısında komünizm propagandası yapmak.

27 Mayıs 1961 – Anayasa, Kurucu Meclis’te oylamaya katılan 262 üyeden 260’ının oyuyla kabul edildi.

9 Temmuz 1961 – Anayasa referandumu yapıldı. Anayasa yüzde 61,5 “evet” oyuyla kabul edildi.

24 Ağustos 1961 – Devlet Başkanı ve Başbakan Cemal Gürsel “İslam dini Arap dilinin esaretinden kurtulmalı” dedi.

15 Eylül 1961 – 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası kurulan Yassıada Yüksek Adalet Divanı kararları açıklandı: Aralarında eski cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın da bulunduğu 15 idam, 31 ömür boyu hapis, 408 kişiye çeşitli hapis cezaları, 133 beraat. Son oturuma intihara teşebbüs eden eski başbakan Adnan Menderes katılmadı.

16 Eylül 1961 – İdam mahkumu eski başbakan Adnan Menderes’in Yassıada’da intihar girişiminde bulunduğu bildirildi.

16 Eylül 1961 – Yüksek Adalet Divanı tarafından idama mahkum edilen hükümlülerden Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan haklarındaki idam kararı, İmralı Adası’nda yerine getirildi.

17 Eylül 1961 – Eski başbakan Adnan Menderes İmralı adasında idam edildi.

26 Eylül 1961 – Orgeneral Cemal Gürsel, Cumhurbaşkanı seçildi.

21 Ekim Protokolü

Ordu içinde Millî Birlik Komitesi kadar etkili olmaya başlayan Silahlı Kuvvetler Birliği, seçimlerin millî iradeyi tam olarak yansıtmadığı ve yeni bir darbenin gerektiğini savunmuştur. 21 Ekim 1961’de MBK’nın İstanbul kanadına bağlı 10 general ve 18 albay toplanmış ve en geç 25 Ekim 1961’e kadar yönetime el koyacağını kararlaştıran “21 Ekim Protokolü”nü imzalamıştır. 22 Ekim’de MBK’nın Ankara kanadı aynı içerikteki “Mürted Protokolü” imzalamıştır.Protokolü imzalayan subayların 25 Ekim 1961 tarihinde 12. dönem TBMM toplanmadan önce kararları uygulatmak istemelerinin sebebi, parlamento açıldıktan sonra harekete geçip “anayasayı ihlal suçu” işleyeceklerini ancak bu tarihten önce yönetime el koyarlarsa anayasayı ihlal suçu işlemeyecek olmalarını düşünmeleridir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/21_Ekim_Protokol%C3%BC

https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/ozay-sendir/turkiyenin-ilk-postmodern-darbesi-6898664?sessionid=3

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

20 Kasım 1961 – Türkiye’de ilk koalisyon hükümeti, Başbakan İsmet İnönü tarafından Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi’ne mensup bakanlarla kuruldu.

27 Kasım 1961 – İstanbul polisi, bacağında Moskova yazılı kâğıt bulunan kargayı nezarete götürdü.

2 Aralık 1961 – Küba lideri Fidel Castro, kendisini, Küba’yı komünizme taşıyacak bir Marksist-Leninist olarak ilan etti.

22 Şubat 1962 – Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları darbe girişiminde bulundu.

23 Şubat 1962 – Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları 22 Şubat sabahı birliklerini harekete geçirdiler. Ayaklanma bir gün bir gece sürdü ve isyancı subaylar 23 Şubat sabahı Genelkurmay’a teslim oldular. İsyana katılan birlikler yavaş yavaş kışlalarına döndü.

22 Nisan 1962 – Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Hakimler Kurulu’nun kurulmasına karar verildi.

25 Nisan 1962 – Anayasa Mahkemesi kuruldu.

30 Mayıs 1962 – 27 Mayıs askeri müdahalesinden sonra sivil yönetime geçildiğinde İsmet İnönü başkanlığında kurulan ilk koalisyon hükümeti olan CHP-AP ortaklığı Başbakan İsmet İnönü’nün istifasıyla sona erdi.

22 Aralık 1962 – Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu.

22 Mart 1963 – Yassıada duruşmalarında idama mahkum edilen, ancak müebbete çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın, tahliye kararı çıktı.

28 Mart 1963 – 22 Mart’ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca cezasının ertelenmesine ilişkin karar kaldırıldı

1 Nisan 1963 – Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar intihar edeceğini açıkladı.

21 Mayıs 1963 – Harp Okulu Komutanı Talat Aydemir anayasanın önerdiği bazı reformların gerçekleştirilmediği gerekçesiyle ikinci bir darbe girişiminde bulundu, fakat başarılı olamadı.

5 Eylül 1963 – 20-21 Mayıs’ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkûm edildi.

12 Eylül 1963 – Türkiye ile AET’yi Gümrük Birliği’ne götürecek ve tam üyeliği sağlayacak olan Ankara Antlaşması imzalandı.

25 Aralık 1963 – İsmet İnönü bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.

21 Şubat 1964 – Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve Başbakan İsmet İnönü’ye bir suikast girişiminde bulunuldu. Suikastçı olay yerinde yakalandı ve herhangi bir örgüte mensup olmadığı, kendi başına hareket ettiği açıklandı.

5 Haziran 1964 – Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon B. Johnson, Başbakan İsmet İnönü’ye sert uyarılar içeren ünlü Johnson Mektubu’nu gönderdi. Mektupta Türkiye’nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’nın (NATO) silahlarını kullanarak Kıbrıs’a çıkarma yapamayacağını bildirdi.

https://www.youtube.com/watch?v=YsqcWUkWB8Q&t=5s

14 Haziran 1964 – Nelson Mandela ömür boyu hapse mahkum edildi.

16 Haziran 1964 – ABD’li siyah hakları önderi Martin Luther King, Jr. Nobel Barış ödülünü kazandı.

7 Ağustos 1964 – Vietnam savaşı başladı. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi Başkan’a Vietnam’a asker yollama yetkisi verdi. ABD Kuzey Vietnam’a karşı eyleme geçti. Başkan Lyndon B. Johnson Kuzey Vietnam’da komünist rejime karşı bütün önlemlerin alınacağını söyledi.

28 Kasım 1964 – Süleyman Demirel, favori olan rakibi Sadettin Bilgiç’ten 1072 oy fazla alarak Adalet Partisi’ne genel başkan seçildi.

29 Aralık 1964 – Süleyman Demirel, Adalet Partisi’nin ilk genel başkanı Ragıp Gümüşpala’nın ölümü üzerine, partinin genel başkanı seçildi.

13 Şubat 1965 – Başbakan İsmet İnönü istifa etti. İnönü’nün istifasına TBMM’de bütçenin 197’ye karşı 225 oyla reddedilmesi neden oldu.

1965

SEÇİM TARİHİ : 10 EKİM 1965

KATILIM ORANI : %71,30

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,00

SEÇİME GİREN PARTİLER: AP, CHP, CKMP, MİLLET PARTİSİ, TİP, YTP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AP%52.90, CHP%28.70, CKMP%2.20, MİLLET PARTİSİ %6.30,TİP %3.00, YTP% 3.70

Adalet Partisi 240 milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi 134 milletvekili, Millet Partisi 31 milletvekili, Yeni Türkiye Partisi 19 milletvekili, Türkiye İşçi Partisi 15 milletvekili, Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) 11 milletvekili çıkarırken, toplam 450 milletvekili seçilmiştir.

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye’de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM’ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 1971 ve 1980 darbeleri sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.13 Şubat 1961’de, 1961 Anayasası’nın getirdiği demokratik ortamda, 12 sendikacı’nın İstanbul Valiliği’ne verdikleri bildirimle kurulmuştur. Kurucular, Şaban Yıldız, Kemal Sülker, Kemal Türkler, İbrahim Güzelce, Ali Demir, İbrahim Denizcier, Adnan Ardan, Avni Erakalın, Kemal Nebioğlu, Hüseyin Uslubaş, Ahmet Muslu ve Salih Özkarabaydır. Parti 1961 seçimlerine katılamadı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Partisi

Seçimden Önce Yaşananlar;

16 Şubat 1965 : Kabineyi kurmakla Suat Hayri Ürgüplü görevlendirildi.

4 Mart 1965 : Ürgüplü Kabinesi 200 red, 1 çekimser oya karşın 231 oy ile güvenoyu aldı. Süleyman Demirel, Başbakan Yardımcısı olarak Kabineye girdi.

Seçimden Sonra Yaşanan Önemli Olaylar;

24 Ekim 1965 : Genel nüfus sayımı yapıldı. Nüfusumuz: 31.351.421

16 Ocak 1966 : Johnson ve İnönü’nün mektupları kamuoyuna açıklandı. (Bakınız Haziran 1964)

18 Ocak 1966 : Af kanunu tasarısının yetersiz olduğunu öne süren Ankara Cezaevi’nde ki mahkumlar isyan etti. 3 ölü, 18 yaralı var.

2 Şubat 1966 : Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, ABD Başkanı Johnson’ın gönderdiği özel uçakla tedavi olmak için Amerika’ya gitti.

9 Şubat 1966 : Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in sağlık durumu ağırlaştı.

26 Mart 1966 : Başbakanlığın isteği üzerine Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde toplanan 37 kişilik ‘Müşterek Sıhhi Kurul’ iki rapor düzenledi : “Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel görevine devam edemez. Vücut ölmüştür.”

28 Mart 1966 : Kontenjan senatörü Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı seçildi. (C. Sunay 461 oy, Alparslan Türkeş 11 oy, Boş 47)

7 Nisan 1966 : Türkiye’deki üsler ve yapılan antlaşmalarla ilgili isteklerimiz Amerika’ya bildirildi:
1-Antlaşmaların tek metinde toplanması,
2-Amerikalı personelin durumunda değişiklik,
3-Üslerdeki uçakların cephanesinde mutabakat.

8 Nisan 1966 : İzmir’de ‘Atatürk Heykeli’ne balta ile saldırı yapıldı.

9 Nisan 1966 : Atatürk Heykeli’ne yapılan saldırı nedeniyle, Ankara ve İstanbul’da büyük birer miting ve yürüyüş düzenlendi.

8 Ekim 1966 : İnönü, Ankara İl Kongresi’nde konuştu: ‘CHP’nin ortanın solunda bulunduğunu ve aşırı sola karşı olduğunu’ belirtti.

https://www.youtube.com/watch?v=q5H8JBpY9ig

17 Ekim 1966 : CHP 18. Kurultayı’nda, İsmet İnönü 929 oyla tekrar Genel Başkanlığa seçildi. Kasım Gülek 230 oy aldı.

24 Ekim 1966 : Bülent Ecevit, CHP Genel Sekreteri seçildi.

2 Ocak 1967 : Anadol marka ilk otomobil piyasaya çıktı.

21 Nisan 1967 : Yunanistan’da darbe. Ordu ile anlaşan Kral, siyasi liderleri tutukladı ve yeni bir hükümet kuruldu. (Albaylar Cuntası olarak adlandırılır.)

28 Nisan 1967 : 19. CHP Kurultayı toplandı. İnönü: “Sosyalizmi aşama olarak kabul eden komünistlerle hiç bir ilgimiz yoktur.” Kurultayda sert tartışmalar oldu, 48 Milletvekili ve Senatör CHP’den istifa etti. İnönü: “Asıl çalışma şimdi başlıyor.” dedi.

12 Mayıs 1967 : Prof. Turhan Feyzioğlu başkanlığında Güven Partisi kuruldu. İnönü: “Demek ki, güvene ihtiyaçları var…” dedi.

2 Haziran 1967 : Yeni Türkiye Partisi’nin (YTP) AP’ye katılması için prensip kararı alındı.

7 Ekim 1967 : İstanbul Boğazı’nda demirleyen 6. Filoya ait denizciler, yapılan miting dolayısıyla karaya çıkartılmadılar.

20 Kasım 1967 : ABD Başkanı Johnson gönderdiği bir mektupla, NATO’ya ait silah ve teçhizatı kullanmayın uyarısında bulundu.

13 Aralık 1967 : Yunanistan ikiye bölündü. Albaylar Cuntası, Kral Konstantin’in yetkilerini elinden aldı ve yerine bir kral naibi tayin etti. Güneye Cunta, Kuzeye Kral hakim durumda. Bir süre sonra Cunta bütün Yunanistan’ın kontrolünü eline geçirdi.

14 Aralık 1967 : Yunan Kral’ı İtalya’ya kaçtı. Darbe harekatına katılan bir Tümgeneral Türkiye’ye sığındı.

29 Aralık 1967 : Kıbrıs’ta geçici Türk yönetimi ilan edildi. Ada’da Türk Cemaatinin tabi olacağı 19 prensip açıklandı.

18 Şubat 1968 : Millet Partisi’nden istifa eden 8 Milletvekili AP’ye girmeye karar verdi.

1 Mart 1968 : Seçimlerde bakiye usulünün kaldırılmasına dair kanun kabul edildi. CHP ve TİP meclisi terk etti.
CHP genel Başkanı İsmet İnönü: “Bu çeşit vicdan hürriyeti anlayışı, memleketi bir vatandaş çatışmasına götürmektedir. Endişe ediyoruz.”

TİP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar: ” Hükümet üyelerinden rica ediyorum. Bu kanunu geri alınız. Aksi halde demokrasinin başına geleceklerden siz sorumlusunuz.”

AP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel: “CHP, milli bakiyeyi, küçük partileri koltuk değneği halinde kullanarak memleketi koalisyonlarla idare etmek için getirmiştir.”

24 Nisan 1968 : İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Dekanı Prof. Saffet Müftüoğlu, bir öğrenci tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

2 Haziran 1968 : Ara seçimler yapıldı. AP: 5 milletvekilliği, 38 senatörlük, CHP: 13 senatörlük, MP: 1 senatörlük, GP: 1 senatörlük kazandı. Seçimler esnasında kanlı olaylar oldu.

10 Haziran 1968 : Reformların hemen gerçekleşmesini isteyen Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi öğrencileri, fakülte binasını işgal ettiler.

11 Haziran 1968 : Ankara Ün. Hukuk Fakültesi öğrencileri, fakülteyi işgal ettiler.

12 Haziran 1968 : İstanbul Ün. Hukuk Fakültesi öğrencileri, fakülteyi işgal ettiler.

13 Haziran 1968 : Boykot ve işgal olayları bütün üniversite ve okullara yayıldı. Yer yer polisle silahlı çatışmalar da yaşandı.

17 Haziran 1968 : İTÜ ve Maçka Teknik Okulu, öğrenciler tarafından işgal edildi.

18 Haziran 1968 : İnönü düzenlediği basın toplantısında: “… Gençlik problemleri eğitim politikasının değişmesiyle halledilir.” dedi.

22 Haziran 1968 : Üniversite olayları TBMM’de görüşüldü.

24 Haziran 1968 : İstanbul Üniversitesi, işgal kaldırılıncaya kadar kapatıldı.

27 Haziran 1968 : İstanbul Ün.’de Eczacılık Fakültesi hariç, işgal kaldırıldı.

18 Ekim 1968 : CHP 19. Kurultayı başladı. 85 yaşındaki İsmet İnönü, tek aday olarak girdiği kurultayda tekrar Genel Başkanlığa seçildi.

26 Aralık 1968 : İstanbul Üniversitesi devam eden öğrenci olayları nedeniyle süresiz kapatıldı.

28 Aralık 1968 : Türkiye İşçi Partisi Olağanüstü Kurultayı yapıldı. Parti Tüzüğüne: ‘TİP, demokratik, sosyalist bir örgüttür.’ maddesi eklendi. Mehmet Ali Aybar tekrar Genel Başkanlığa seçildi.

1969

SEÇİM TARİHİ : 12 EKİM 1969

KATILIM ORANI : %64,30

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,00

SEÇİME GİREN PARTİLER: AP, BİRLİK PARTİSİ, CHP, GP, MİLLET PARTİSİ, MHP, TİP, YTP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AP %46.60, BİRLİK PARTİSİ %2.80, CHP%27.40, GP%6.60, MİLLET PARTİSİ %3.20, MHP%3.00, TİP%2.70, YTP %2.20

Seçimden Önce Yaşananlar;

6 Ocak 1969 : ABD Büyükelçisi Robert Kommer’in makam arabası Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bahçesinde öğrenciler tarafından yakıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=mxroKr4epX0

9 Ocak 1969 : Devam eden olaylar üzerine ODTÜ bir ay süre ile kapatıldı. Danıştay yürütmeyi durdurma kararı verdi.

11 Ocak 1969 : İstanbul Kartal’da Singer Fabrikası işçileri polis ile çatıştı.

– İstanbul Ün. Orman Fakültesi kapatıldı.

26 Şubat 1969 : Tüm Türkiye’deki yoğun protestolar üzerine, 6. Filo ziyaretleri iptal edildi.

21 Mart 1969 : Polis, İstanbul Üniversitesi’nde gece arama yaptı.

22 Mart 1969 : Başbakan Demirel basın toplantısı düzenledi: “1960 modeli olayların tekrarını hayal edenler var. Ellerinde kronometre, hükümetin meşrutiyetini kaybetmesini bekliyorlar.”

8 Nisan 1969 : İstanbul Üniversitesi öğrencileri rektörlük binasını işgal ettiler.

10 Nisan 1969 : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri, fakülteyi işgal ettiler.

12 Nisan 1969 : Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ekim ayına kadar kapatıldı.

14 Nisan 1969 : İstanbul Ün. Hukuk Fakültesi 1 hafta süreyle kapatıldı.

1 Mayıs 1969 : Yargıtay Başkanı İmran Öktem öldü. 1968 yılında yapmış olduğu bir konuşmada Voltaire’in “Tanrıyı da insan yarattı” cümlesini kullanması büyük tepkilere yol açmıştı. Ayrıca 1966 ve 1967 Adli yıl açılış konuşmalarında yapmış olduğu konuşmalar Müslüman çevrelerde büyük tepkilere yol açmıştı. 3 Mayıs’ta Maltepe Cami’nde yapılan Cenaze töreninde büyük çapta olaylar çıktı. Cenaze törenine katılan İsmet İnönü güçlükle korunabildi. İnönü: “Olay, her manasıyla bir ölçüde 31 Mart vakasıdır.” dedi.

7 Mayıs 1969 : İmran Öktem’in cenaze töreninde çıkan olayları protesto etmek için Ankara’da hukukçular yürüyüş yaptı.

14 Mayıs 1969 : İsmet İnönü ve Celal Bayar, İstanbul’da Pembe Köşk’te buluştular. 1950 yılından beri süren dargınlık bitti.

– Eski DP’lilerin siyasi haklarının iadesini öngören Anayasa değişikliği tekliflerinin birinci görüşmesi TBMM’de yapıldı. Teklif kabul edildi.

20 Mayıs 1969 : İnönü, Cumhurbaşkanı Sunay’a ‘DP’lilerin affı’ konusu ile ilgili bir mektup gönderdi: “Sayın Cumhurbaşkanı, CHP Genel Başkanı olarak ben ve partimin yetkili organları, siyasi hakların iadesi için Millet Meclisi’ne verilmiş bulunan 218 imzalı bir Anayasa değişikliği teklifini destekleme kararı aldığımızdan beri, gerek Zatı Devletlerinin, gerek bazı yüksek komutanların uyarı ve ısrarlarına muhatap olmaktayız…”

21 Mayıs 1969 : Başbakan Demirel, AP Grubunda konuştu: “…Seçimlere gidelim. Hem Meclis’in verdiği oylar boşa gitmez, hem de senatomuz zedelenmez… Ordu, hükümete bir muhtıra vermemiştir. Biz bazı sıkıntılar içindeyiz…”

23 Mayıs 1969 : 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar: “Mücadeleme devam edeceğim.”

30 Mayıs 1969 : İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi işgal edildi.

1 Haziran 1969 : İstanbul Üniversitesinde 6 fakülte öğrenciler tarafından işgal edildi. Üniversite kapatıldı. Savcılık Üniversitede arama yaptı.

9 Haziran 1969 : İstanbul Üniversitesi’nde sınavlar yapılamadı. Öğrenciler polisle çatıştı. İstanbul Üniversitesi Senatosu, Üniversiteyi süresiz kapatma kararı aldı. Danıştay kararı durdurdu. Başbakan Demirel: “… Sokağa dökülmekle hiçbir mesele halledilemez…”

11 Haziran 1969 : Öğrenci olayları, Ankara’da tekrar başladı. Tüm yurtta gerginlik artıyor.

15 Haziran 1969 : 3. Cumhurbaşkanı Bayar, basın toplantısı düzenledi: “DP’lilere siyasi haklarının verilmemesi büyük adli hatadır… AP, muhalefet kadar sebat gösterse, siyasi af sorunu çözümlenir.”

16 Haziran 1969 : Demirel, Bayar’a cevaben verdiği demeçte: “Yeni meseleler ortaya çıkarmamak şartıyla siyasi hakların iadesine taraftarız.”

3 Temmuz 1969 : Türk-Amerikan ikili antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla, Türkiye’deki üslerin mülkiyetinin Türkiye’ye ait olduğu Amerika tarafından da kabul edildi.

14 Ağustos 1969 : Öğrenciler tarafından, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi işgal edildi.

19 Eylül 1969 : İstanbul’da Işık Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Okulu’nda öğrenciler çatıştı. 1 öğrenci öldü, onlarca yaralı var.

20 Eylül 1969 : İstanbul’da Milli Türk Talebe Birliği’nin Cağaloğlu binasında bomba patladı.      1 kişi öldü.

23 Eylül 1969 : ODTÜ’de sağcı ve solcu öğrenciler çatıştı, 1 kişi öldü. Cenazesinde büyük olaylar çıktı.

– İnönü: “… Polis, halk gözünde hakkı olan yerini yitiriyor…” dedi.

1 Ekim 1969 : Demirel Erzurum’da konuştu: “… Rejimi değiştirmeye kalkacakların kafası kırılır…”

Seçimden Sonra Yaşananlar;

26 Ocak 1970 : Konya bağımsız milletvekili Prof. Necmettin Erbakan tarafından ‘sağ cephe boşluğunu doldurmak’ amacıyla Milli Nizam Partisi (MNP) kuruldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mill%C3%AE_Nizam_Partisi

11 Şubat 1970 : 1970 yılı bütçesi 214’e karşı 224 oy ile reddedildi. Demirel istifa etti. Cumhurbaşkanı Sunay, Demirel’i tekrar Kabineyi Kurmakla görevlendirdi.

https://www.sabah.com.tr/yazarlar/ilicak/2008/12/18/butce_hakki

3 Mart 1970 : Demirel, 3. Kabinesini eski bakanlar ile kurdu. 172’ye karşı 232 oy ile güvenoyu aldı.

19 Mart 1970 : İstanbul Teknik Üniversitesi’nde polisler tarafından arama yapıldı.

6 Nisan 1970 : İstanbul Üniversitesi, meydana gelen anarşi olaylar sebebiyle süresiz kapatıldı. Okul polis kordonu altına alındı.

13 Nisan 1970 : Öğrenciler Ankara Tıp Fakültesi’ni bastılar. 1 askeri doktor öldü. Olayların büyümesi üzerine Ankara Üniversitesi’ne bağlı bazı fakülteler kapatıldı.

18 Mayıs 1970 : Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrenci yurdu sabaha karşı polis tarafından arandı. Bazı öğrenciler gözaltına alındı.

29 Mayıs 1970 : Ankara’da Toplum Polisleri (Çevik Kuvvet), personel kanunu tasarısının tazminatları kaldıracağı yolundaki hükmünü protesto etmek için göreve çıkmadılar.

1 Haziran 1970 : Ankara’da ‘Anayasa Mitingi’ yapıldı.

8 Haziran 1970 : İstanbul Ün. Edebiyat Fakültesi’nde çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü.

16 Haziran 1970 : İstanbul’un Anadolu yakasında, işçilerin düzenlediği büyük yürüyüş kanlı noktalandı. 3 ölü ve onlarca yaralı var. İstanbul ve Kocaeli’nde 1 ay süre ile sıkıyönetim ilan edildi. Gece sokağa çıkma yasağı konuldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/15-16_Haziran_olaylar%C4%B1

17 Haziran 1970 : TİP’in itirazı üzerine, Anayasa Mahkemesi, eski DP’lilere siyasi haklarının iadesini öngören kanunu 7’ye karşı 8 oyla iptal etti.

22 Haziran 1970 : İTÜ’nde sağcı ve solcu öğrenciler arasında silahlı çatışma oldu, yaralılar var.

13 Temmuz 1970 : İTÜ öğrencileri sınavlara girmediler.

25 Ekim 1970 : Genel nüfus sayımı yapıldı. Nüfusumuz: 35.666.549

25 Kasım 1970 : İstanbul Amerikan Koleji, meydana gelen öğrenci olayları nedeniyle bir süre kapatıldı.

27 Kasım 1970 : İstanbul Kültür Sarayı, esrarengiz şekilde yandı.

5 Aralık 1970 : İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu işgal edildi ve silahlı çatışma oldu. Okul süresiz kapatıldı.

7 Aralık 1970 : Ankara Yüksek Öğretmen Okulu işgal edildi.

– Ankara’da yabancı 5 şirketin bürosuna bomba atıldı.

8 Aralık 1970 : Hacettepe Üniversitesi’nde silahlı çatışma çıktı.

10 Aralık 1970 : İstanbul Üniversitesi’nde 8 fakülte kapatıldı.

11 Aralık 1970 : Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur, Cumhurbaşkanı Sunay’a, ‘Buhranlı günlerin artması ve muhtemel tehlikelerle’ ilgili bir muhtıra verdi.

https://medium.com/@Sevket88_/t%C3%BCrkiye-tarihinin-bilinmeyen-generali-muhsin-batur-f73e6b2ae703

17 Aralık 1970 : Başbakan Demirel hakkındaki soruşturma hazırlık tahkikatı, 276’ya karşı 309 oyla reddedildi. Demirel, ‘İddiaların, ciddiyetten uzak olduğunu ve kendisini ilgilendirmediğini, raporunda bunu belgelendirdiğini.’ belirtti.

18 Aralık 1970 : Demokrat Parti, Adalet Partisi’nden ayrılan 26 milletvekilinin de katılımıyla kuruldu.

20 Aralık 1970 : İstanbul’da ‘kapıcılar’ yürüyüş yaptı.

30 Aralık 1970 : İnönü: “… Başlıca sorumlu, tükenmiş iktidardır.” dedi.

5 Ocak 1971 : Muhalefet Lideri İnönü, Cumhurbaşkanı Sunay ile, sürüp giden olaylara karşı alınacak tedbirler üzerine görüştüler.

18 Ocak 1971 : İTÜ’nde öğrenciler polisle çatıştı.

20 Ocak 1971 : ODTÜ süresiz olarak kapatıldı.

25 Ocak 1971 : Polis, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yurdu’nda arama yaptı.

30 Ocak 1971 : İstanbul’da 11 özel okulun öğrencileri, Devrimci Gençlik (Dev-Genç) ve Devrimci Kadınlar Birliği’nin de katılımıyla, ‘özel eğitimin devletleştirilmesi’ için büyük bir yürüyüş düzenlediler.

1 Şubat 1971 : Ankara Fen Fakültesi öğrencileri boykot düzenlediler.

3 Şubat 1971 : Eski DP’lilerin siyasi haklarının verilmesini öngören kanun teklifi, 217 AP milletvekili ve senatörün imzasıyla TBMM Başkanlığı’na verildi.

15 Şubat 1971 : Ankara Balgat’ta Amerikan tesislerinde görevli bir Amerikan Çavuşu kaçırıldı. Bir süre sonra serbest bırakıldı.

20 Şubat 1971 : ODTÜ öğrencileri, bir süre önce Hacettepe Üniversitesi Yurdu’nda meydana gelen olayları protesto etmek için Ankara-Eskişehir yolunu trafiğe kapattılar.

2 Mart 1971 : İstanbul Hukuk Fakültesi’nde öğrenciler polis ile çatıştı.

4 Mart 1971 : Ankara’da 4 Amerikalı asker, Türk Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) isimli örgüt tarafından kaçırıldı. 4 gün sonra serbest bırakıldılar.

5 Mart 1971 : ODTÜ’de güvenlik kuvvetlerinin arama yapmak istemeleri üzerine çıkan çatışmada, 1 öğrenci öldü, 1 jandarma şehit oldu, onlarca yaralı var.

– Bir süre önce Kırıkhan’da Hamidiye Camii’ne yapılan bombalı saldırıyı protesto etmek için yürüyüş yapan halk, güvenlik kuvvetleri ile çatıştı. Çok sayıda ölü ve yaralı var.

– Akbank’ın İstanbul Kadıköy Selamiçeşme Şubesi silahlı kişilerce soyuldu.

– Ankara Erkek Teknik Yüksek Okulu’nda çıkan çatışmada yaralananlar oldu.

7 Mart 1971 : İnönü yaptığı konuşmada: “… Kanla biten sonuç tamir olunmaz.”

9 Mart 1971 :Planlanan darbe, içlerinde Mahir Kaynak ve Mehmet Eymür’ün de bulunduğu Millî İstihbarat Teşkilatı mensuplarının durumu ve o dönemde ilgili toplantılara sızmış olan Korgeneral Atıf Erçıkan’ın toplantılarda aldığı kaset kayıtlarını Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç ve 1. Ordu Komutanı Faik Türün’e haber vermesiyle akamete uğratıldı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/9_Mart_1971_darbe_te%C5%9Febb%C3%BCs%C3%BC

12 Mart 1971 : Türk Silahlı Kuvvetleri ’12 MART MUHTIRASI’NI verdi.
“1-Parlamento ve Hükümet süregelen tutum, görüş ve icraatı ile yurdumuzu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş. Atatürk’ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamu oyunda yitirmiş ve Anayasanın öngördüğü reformları tahakkuk ettirememiş olup, Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür.
2-Türk Milletinin sinesinden çıkan Silahlı Kuvvetleri’nin bu vahim ortam hakkında duyduğu üzüntü ümitsizliği giderecek çarelerin partiler üstü bir anlayışla meclislerimizce değerlendirilerek mevcut anarşik durumu giderecek ve anayasanın öngördüğü reformları Atatürkçü bir görüşle ele alacak ve inkılap kanunlarını uygulayacak kuvvetli ve inandırıcı bir hükümetin demokratik kurallar içinde teşkili zaruri görülmektedir.
3-Bu husus süratle tahakkuk ettirilmediği takdirde Türk Silahlı Kuvvetleri kanunların kendisine vermiş olduğu Türkiye Cumhuriyeti’ni korumak ve kollamak görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğruya üzerine almağa kararlıdır.
Bilgilerinize”

Türk Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Celal Eyicioğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur imzalı bu muhtıra, Cumhurbaşkanı’na, Cumhuriyet Senatosuna ve TBMM Başkanlığına verildi.

– Başbakan Süleyman Demirel istifa etti.

– CHP Lideri İnönü, Silahlı Kuvvetlerin muhtırası ve Demirel’in istifası üzerine, “Demokratik bir istifadır.” dedi.

https://www.ismetinonu.org.tr/12-mart-muhtirasina-nasil-gelindi-ve-ismet-inonu-1971/

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/456356

19 Mart 1971 : Kocaeli Milletvekili Nihat Erim, Kabineyi kurmakla görevlendirildi.

26 Mart 1971 : Türkiye’nin 12. Başbakanı Nihat Erim Kabinesini açıkladı. Kabinede, 5 AP’li, 3 CHP’li, 1 MGP’ li, 1 Milli Birlik Grubu üyesi ve Parlamento dışından 14 teknisyen görev aldı. 7 Nisan’da yapılan oylamada 46 red, 3 çekimser oya karşın 321 oyla güvenoyu aldı. 74 Milletvekili oylamaya katılmadı.

5 Nisan 1971 : 2 işadamı Dev-Genç militanlarınca kaçırıldı. 16 saat sonra serbest bırakıldılar.

11 Nisan 1971 : Genelkurmay Plan ve Program Dairesi Başkanı Korgeneral Atıf Erçıkan’ın Ankara’daki evine bomba atıldı, hasar meydana geldi.

15 Nisan 1971 : İstanbul’da bir doktorun oğlu, Dev-Genç militanlarınca kaçırıldı, 250.000 lira fidye karşılığı serbest bırakıldı.

22 Nisan 1971 : İstanbul, askeri ve sivil ekipler tarafından, gece sabaha kadar arandı.

– İnönü: “Eşkiya sokağa hakim olmuştur.” dedi.

26 Nisan 1971 : İstanbul, İzmir, Ankara, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak, Eskişehir, Adana, Hatay, Diyarbakır ve Siirt illerinde 1 aylık sıkıyönetim ilan edildi.

17 Mayıs 1971 : İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom kaçırıldı.

21 Mayıs 1971 : Anayasa Mahkemesi, Necmettin Erbakan’ın kurduğu ve Genel Başkanlığı’nı yaptığı ‘Milli Nizam Partisi’ hakkında, ‘Laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması’ prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle kapatma kararı verdi.

23 Mayıs 1971 : İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, İstanbul’da arama yapılması için kentte cumartesi gece yarısından pazar günü saat 15.00’e kadar sokağa çıkma yasağı koydu. 25.000 polis ve asker aramaya katıldı.

30 Mayıs 1971 : İstanbul’da, Mahir Çayan ve ekibinin ellerinde rehin tuttukları Sibel Erkan, 51 saat sonra güvenlik kuvvetlerinin operasyonu sonucu kurtarıldı.

7 Haziran 1971 : Başbakan Nihat Erim, radyodan bir konuşma yaptı: “Ordu durup dururken 12 Mart muhtırasını vermedi. Memleket bir ortamın içine götürülmüştü, sürüklenmişti ve bu ortamda çok tehlikeli bir hal almıştı. O kadar tehlikeli bir hal almıştı ki, bir sabah uyanacaktık, belki Endonezya’daki gibi komünist avına çıkmış kitleler görebilirdik. Böyle tahrikler, böyle kışkırtmalar vardı. Yahut aksi, bir gece bakacaktık ki, çok küçük bir azınlık fakat kararlı, silahlı, dinamitli, gayet iyi örgütlenmiş çok küçük bir azınlık, memlekette bir darbe yapmış. İşte bu ortamın karşısında buldum kendimi ve ordu bunu önlemek için 12 Mart Muhtırası’nı verdi..”

5 Ekim 1971 : AP Genel İdare Kurulu bir bildiri yayınlayarak, hükümetin ‘partiler üstü’ vasfını kaybettiğini ileri sürerek 5 Bakanını Hükümetten çekti.

9 Ekim 1971 : Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ında aralarında bulunduğu 17 aşırı solcu genç, Anayasa’yı tebdil, tağyir ve ilgaya teşebbüsten, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi’nce ölüm cezasına çarptırıldılar. 3 sanık 5’er yıl hapse çarptırıldı, 3 sanık ise beraat etti.

26 Ekim 1971 : AP’nin bakanlarını çekmesiyle başlayan hükümet bunalımı, Çankaya Köşkü’nde AP Lideri Demirel ile yapılan 3 saat 45 dakikalık görüşmeden bir sonuç alınamayınca hükümetin istifası ile sonuçlandı. Sunay, Erim’in istifasını kabul etmedi.

5 Kasım 1971 : AP Merkez Temsilciler Meclisi, 5 Ekim kararını (Kabine’den 5 AP’li bakanın geri çekilmesi) geri aldılar.

12 Kasım 1971 : AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, kendisi için tahkikat açılmasını istedi.

25 Kasım 1971 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.

3 Aralık 1971 : 11 Bakan, reformların yapılmasının imkanı kalmadığı gerekçesiyle toplu olarak istifa ettiler. Bunun üzerine, Nihat Erim istifasını Cumhurbaşkanı’na sundu.

5 Aralık 1971 : Nihat Erim tekrar Hükümeti kurmakla görevlendirildi.

11 Aralık 1971 : Nihat Erim 2. Kabinesini kurdu. Kabinede, AP’den 7, CHP’den 4, MGP’den 1, Meclis dışından 12 Kişi yer aldı. Yapılan güven oylamasında 301 evet, 45 hayır, 3 çekimser oy aldı. (CHP’de Ecevit taraftarları ile AP’de Demirel karşıtları oylamaya katılmadılar.)

10 Ocak 1972 : Askeri Yargıtay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki ölüm cezalarını onayladı.

23 Ocak 1972 : İstanbul’da, 03.00 ile 18.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı konarak, kent genelinde 512.000 ev arandı.

24 Ocak 1972 : İnönü, TBMM’de ve idamlar hakkında konuştu: “… Siyasi suçlar için idam olmaması fikrindeyim, bunu kaldıralım. Dünyada memleketler var ki idam cezasını büsbütün kaldırmışlardır.”

– Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.

10 Mart 1972 : TBMM, 09.10.1971’de idama mahkum edilen 17 kişiden, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın cezalarını onayladı.

11 Kasım 1972 : Anarşist eylemlere katıldıkları ve 29.11.1971’de Maltepe Askeri Cezaevi’nden kaçan 5 mahkuma yardım ettikleri gerekçesiyle, 57 subay ve 11 astsubay ordudan ihraç edildi.

13 Mart 1972 : Ankara’da saat 00.30 ile 04.00 arasında sokağa çıkma yasağı kondu.

19 Mart 1972 : Başbakan Nihat Erim, ABD Başkanı Nixon ile görüşmek üzere Amerika’ya gitti.

23 Mart 1972 : Cumhurbaşkanı Sunay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın cezalarını onayladı.

25 Mart 1972 : Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.

27 Mart 1972 : Odu’nun Ünye İlçesi’nde ki Radar Üssü’nde görevli iki İngiliz ve bir Kanadalı Teknisyen kaçırıldı. Kaçıranlar, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın cezalarının kaldırılmasını istediler. Niksar’ın Kızıldere köyünde, güvenlik kuvvetleri tarafından sarılan anarşistler Teknisyenleri öldürdüler. Operasyon sonucunda 1 anarşist ölü diğerleri sağ olarak ele geçirildi. (Bu olay Kızıldere olayı olarak anılır.)

https://www.youtube.com/watch?v=vNPqzcXvIDo

7 Nisan 1972 : Başbakan Nihat Erim istifa etti.

22 Nisan 1972 : CHP’de anlaşmazlık iyice su yüzüne çıktı. Parti, İnönücüler ve Ecevitçiler olarak ikiye bölündü. İnönü: “CHP’de İttihat ve Terakki usullerine izin vermeyeceğim.” dedi.

29 Nisan 1972 : Cumhurbaşkanı Sunay, Kabineyi Kurmakla Kontenjan Senatörü Suat Hayri Ürgüplü’yü görevlendirdi. Ürgüplü, daha sonra görevi Cumhurbaşkanı’na iade etti.

6 Mayıs 1972 : Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın cezaları, Ankara Cebeci Kapalı Cezaevi avlusunda infaz edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=3smGDAkd6Kw

7 Mayıs 1972 : CHP Olağanüstü Kurultayı’nda, Bülent Ecevit 709, İsmet İnönü 498 oy aldı.

https://www.youtube.com/watch?v=dCIm7NImodY

8 Mayıs 1972 : İnönü, Atatürk’ün ölümünden bu yana (33 yıl 4 ay) sürdürdüğü CHP Genel Başkanlığı’ndan istifa etti. Ecevit: “Devrimci kadrolar CHP’yi Atatürk ve İnönü’ye layık bir şekilde yaşatacaktır.” Kemal Satır: “İnönü hayatta iken İnönü’süz bir CHP nasıl olacaktır?” dedi.

14 Mayıs 1972 : CHP Özel Kurultayı 826 oy ile Bülent Ecevit’i Genel Başkanlığa seçti.

15 Mayıs 1972 : Milli Savunma Bakanı Ferit Melen (MGP) kabineyi kurmakla görevlendirildi.

22 Mayıs 1972 : Ferit Melen Kabinesi güvenoyu aldı. Kabinede, AP’den 8, CHP’den 5, MGP’den 2, Meclis dışından 9 ve Kontenjan Senatörü olarak 1 kişi görev aldı.

24 Mayıs 1972 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.

20 Temmuz 1972 : Almanya’ya giden 500.000’nci işçi törenle uğurlandı.

7 Ağustos 1972 : CHP Yüksek Disiplin Kurulu, eski Genel Sekreter Kemal Satır ile eski Devlet Bakanı Ali İhsan Göğüş’ü partiden ihraç etti.

4 Eylül 1972 : Cumhuriyetçi Parti kuruldu.

Cumhuriyetçi Parti, Eylül 1972’de, Cumhuriyet Halk Partisi’nden ayrılan Kemal Satır önderliğinde kurulan siyasi parti. Daha sonra Milli Güven Partisi’yle birleşerek Cumhuriyetçi Güven Partisi adını aldı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Cumhuriyet%C3%A7i_Parti_(T%C3%BCrkiye)

23 Eylül 1972 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.

22 Ekim 1972 : THY’nin Truva isimli yolcu uçağı Sofya’ya kaçırıldı. Yolcular 38 saat sonra serbest bırakıldı.

5 Kasım 1972 : CHP Meclis Grubu, Hükümette bulunan 5 Bakanını çekme kararı aldı.

– İsmet İnönü, CHP’den ve Malatya Milletvekilliği’nden istifa etti.

16 Kasım 1972 : CHP’den ve Milletvekilliği’nden istifa eden İnönü, Anayasa’nın eski Cumhurbaşkanlarına tanıdığı haktan yararlanarak, Cumhuriyet Senatosu’nda ilk ‘Tabi Senatör’ oldu.

22 Kasım 1972 : MP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı, sağlık durumundan dolayı bu görevinden istifa etti.

1973

SEÇİM TARİHİ : 09 ARALIK 1973

KATILIM ORANI : %66,80

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,60

SEÇİME GİREN PARTİLER: AP, CHP, CGP, DEMOKRATİK PARTİ, MİLLET PARTİSİ, MHP, MSP, TBP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AP%29.80, CHP%33.30, CGP%5.30, DEMOKRATİK PARTİ%11.90, MHP%3.40, MSP %11.80, TBP %1.10

Seçimden Önce Yaşananlar;

25 Ocak 1973 : 11 ilde devam eden sıkıyönetim Sakarya ve Zonguldak’ta kaldırıldı. Diğer 9 ilde 2 ay daha uzatıldı.

28 Ocak 1973 : Los Angeles Başkonsolosumuz Mehmet Baydar ile Konsolos Bahadır Demir, Mıgırdıç Yanıkyan isimli bir Ermeni tarafından öldürüldü.

28 Şubat 1973 : Cumhuriyetçi Parti, Milli Güven Partisi ile güç birliği yaparak birleşme kararı aldı. Kendilerine katılan Bağımsız Halkçılar ile beraber ‘Cumhuriyetçi Güven Partisi’ adını aldılar.

4 Mart 1973 : Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP) Genel Başkanlığı’na Turhan Feyzioğlu seçildi.

6 Mart 1973 : Faruk Gürler, Kontenjan Senatörü oldu. Genelkurmay Başkanlığı’na Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Semih Sancar atandı.

25 Mart 1973 : Tabi Senatör İsmet İnönü, Cumhuriyet Senatosu’nda, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’ın görev süresinin uzatılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifi üzerine: “Bunu yapmayınız. Bu O’na iyilik değildir. Vazifesini bırakmasını bilirse şerefli bir iş yapmış olur.” dedi. Tasarı reddedildi.

28 Mart 1973 : 7 yıllık görev süresini tamamlayan Türkiye’nin 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay görevinden ayrıldı.

3 Mart 1973 : Cumhurbaşkanı seçileceğine kesin gözüyle bakılan Kontenjan Senatörü ve eski Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler, Meclis’te büyük bir hüsrana uğrayarak  Cumhurbaşkanı seçilemedi.

6 Nisan 1973 : Uzun süren görüşmeler ve oturumlardan sonra Kontenjan Senatörü ve Emekli Oramiral Fahri Korutürk Türkiye Cumhuriyeti’nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi.

7 Nisan 1973 : Ferit Melen Hükümeti, yeni Cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı, demokratik rejimin bir gereği olarak istifa etti.

12 Nisan 1973 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Ticaret Bakanı ve Kontenjan Senatörü Naim Talu’yu Hükümeti kurmakla görevlendirdi.

15 Nisan 1973 : Nami Talu Kabineyi kurdu. Kabine’de AP’den 12, CGP’den 5, Bağımsız 4 ve Meclis dışından 4 kişi yer aldı.

20 Mayıs 1973 : Prof. Necmettin Erbakan, kapatılan Milli Nizam Partisi’nden (MNP) sonra, Milli Selamet Partisi’ni (MSP) kurdu. 3 milletvekili MSP’ye geçti.

11 Haziran 1973 : Mardin Kızıltepe’de özel arabası içerisinde silahla öldürülen AP Milletvekili Abdürrahim Türk’ün başı olduğu ‘Kanco’ aşireti mensupları ile, kendilerine düşman saydıkları ve Türk’ü öldürdüklerini öne sürdükleri ‘Bup’ aşireti mensupları arasında çıkan çatışmada 12 kişi öldü.

5 Temmuz 1973 : Üniversiteye giriş sınavının soruları çalındı.

6 Ekim 1973 : Ortadoğu’da İsrail-Filistin Savaşı yeniden başladı.

Seçimden Sonra Yaşananlar

17 Ekim 1973 : CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Hükümeti kurmakla görevlendirildi.

7 Kasım 1973 : Ecevit, Hükümeti kuramayacağını belirterek görevi Cumhurbaşkanı’na iade etti.

17 Kasım 1973 : Demirel’de Hükümeti kuramıyacağını belirterek görevi Cumhurbaşkanı’na iade etti.

19 Kasım 1973 : Korutürk, Naim Talu’yu Hükümeti kurmakla görevlendirdi.

25 Kasım 1973 : Yunanistan’da darbe oldu.

8 Aralık 1973 : Cumhurbaşkanı Korutürk, bir yazısından dolayı ceza alan Çetin Altan’ı affetti.

9 Aralık 1973 : Mahalli seçimler yapıldı. 33 il belediye başkanlığını CHP kazanırken, AP: 22 il, DP: 2, MSP: 2 ve Bağımsızlarda 8 belediye başkanlığı kazandılar.

18 Aralık 1973 : CHP Milletvekili Kemal Güven 27. tur sonunda TBMM Başkanlığı’na seçildi.

25 Aralık 1973 : Atatürk’ün silah arkadaşı, ‘İkinci Adam’, 12 yıl Cumhurbaşkanlığı ve 17 yıl Başbakanlık yapan İsmet İnönü (Doğumu:1883) saat 16.10’da Pembe Köşk’te öldü.

https://www.youtube.com/watch?v=FMth8K1bOAI

28 Aralık 1973 : 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün naaşı TBMM’de yapılan törenin ardından Anıtkabir’de toprağa verildi.

10 Ocak 1974 : Kabineyi kurmakla görevlendirilen Naim Talu, Hükümeti kuramayacağını belirterek görevi Cumhurbaşkanı’na iade etti.

13 Ocak 1974 : CHP ile MSP, hükümet konusunda ortaklık için anlaştı.

14 Ocak 1974 : Korutürk, Hükümeti kurmakla tekrar Ecevit’i görevlendirdi.

26 Ocak 1974 : CHP-MSP Koalisyon Hükümeti güvenoyu aldı.

11 Mart 1974 : Alkollü içki olduğu gerekçesiyle biranın ruhsatsız yerlerde satılması, İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk’ün valiliklere gönderdiği bir genelge ile yasaklandı.

17 Mart 1974 : MSP İstanbul İl Kongresi’nde konuşan Erbakan, İstanbul Karaköy Meydanı’na dikilen ‘Güzel İstanbul’ adlı çıplak kadın heykelinin kaldırılacağını söyledi.

14 Mayıs 1974 : Genel Af teklifi, TBMM’de kanunlaştı.

22 Haziran 1974 : Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) kuruldu.

Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP), 12 Mart Dönemi’nden sonra kurulan ve Türkiye’de faaliyet gösteren ilk sosyalist partidir. Başlıca kurucuları; Ahmet Kaçmaz, Yalçın Yusufoğlu, Oya Baydar, Osman Sercan, Aydoğan Gezer, Burhan Şahin, Ali Kar, Hamdi Gülen, Hikmet Karahan, İbrahim Şahin olan TSİP’in kuruluş tarihi 16 Haziran 1974 olarak kabul edildi.

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Sosyalist_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Partisi

15 Temmuz 1974 : Kıbrıs’ta, Yunanistan’a bağlı subayların yönetimindeki Ulusal Muhafız Gücü Kuvvetleri, bir hükümet darbesi yaparak yönetime el koydu. Lefkoşe Rum Radyosu’ndan yaptıkları yayında, Cumhurbaşkanı Makarios’un öldürüldüğünü iddia eden darbeciler, bir ‘Ulusal Kurtuluş Hükümeti’ kurulduğunu belirterek, eski ENOSİS’cilerden Nikos Sampson’un Cumhurbaşkanı sıfatıyla and içtiğini ve Kıbrıs’ta bir ‘Yunan Cumhuriyeti’ ilan edildiğini açıkladılar.

16 Temmuz 1974 : ABD ve İngiltere, Türkiye’den Kıbrıs’a karışmamasını istediler. Moskova, darbeyi faşist diye niteledi. Amerikan 6. Filo’suna Kıbrıs’a hareket emri verildi.

20 Temmuz 1974 : ‘AYŞE TATİLE ÇIKTI’: Türkiye, Kıbrıs için 5 gündür sürdürdüğü yoğun diplomatik temaslardan bir sonuç alamayınca, bu parola ile ‘Kıbrıs Barış Harekatı’na başladı. Günün erken saatlerinde, Türk Ordusunun Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs’a havadan indirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı.
Bu karar, İngiltere ve Yunanistan Büyükelçilerine bildirildiği gibi Ankara’da bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco’ya da iletildi. Ecevit, Ankara’da gazetecilere verdiği demeçte: “Biz aslında savaş değil, barış için ve yalnız Türklere değil, Rumlara da barış götürmek için adaya gidiyoruz. Bu karara, bütün diplomatik, politik yolları denedikten sonra, mecbur kalarak vardık.” dedi.

https://www.youtube.com/watch?v=9owC4fHLRIc

22 Temmuz 1974 : Kıbrıs Barış Harekatı, Birleşmiş Milletlerin ateşkes çağrısına uyularak sona erdi.

23 Temmuz 1974 : Kıbrıs’ta, Rum darbecilerin Cumhurbaşkanı ilan ettikleri Nikos Sampson istifa etti. Türk ordusunca esir alınan 700’den fazla Yunan askeri Mersin’e getirildi. Cumhurbaşkanlığı’na Klerides seçildi.

24 Temmuz 1974 : Yunanistan’da Karamanlis Hükümeti kuruldu. Siyasal af ilan edildi. Washington Post gazetesi, ‘CIA, Makarios’u devirdi, Kissenger de Sampson’u destekledi’ diye yazdı.

25 Temmuz 1974 : Başbakan Ecevit: “Türk-Yunan işbirliği, şimdi Kurtuluş Savaşı sonrasındaki kadar zorunludur.” dedi. Kıbrıs için ateşkes görüşmeleri Cenevre’de başladı.

27 Temmuz 1974 : Kıbrıs’taki ‘Yabancı’ kuvvetlerin geri çekilmesine ilişkin hükmün Türkiye tarafından kesinlikle reddedilmesi üzerine görüşmeler kesildi.

28 Temmuz 1974 : Cenevre’deki görüşmeler yeniden başladı.

30 Temmuz 1974 : Cenevre Antlaşması imzalandı. Antlaşmada müdahale hakkı tekrar belirtildi.

1 Ağustos 1974 : ABD Temsilciler Meclisi’nde, Türkiye’ye yapılan ABD yardımının kesilmesi yönünde karar alındı.

3 Ağustos 1974 : Yunanistan, Cenevre’de ikinci barış konferansına katılmak için, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ateşkes antlaşmasından önceki sınırlara çekilmesini istedi. Türkiye kabul etmedi.

5 Ağustos 1974 : Girne Limanı’nın batısındaki Rumlar, denizden ve havadan takviye alarak Türk Askerine gece yarısı saldırdı. Çarpışmalar sabaha kadar sürdü.

9 Ağustos 1974 : 2. Cenevre Konferansı’ndaki Türk tezinin, coğrafi temele dayalı federasyon olduğu açıklandı. Buna göre ‘Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuzeyi, Kıbrıslı Türklerin otonom (muhtar) bölgesi olacak ve Rum yönetimi ile arasındaki sınır, Erenköy, Lefke, Lefkoşe ve Magosa’nın güneyinden geçecek.

11 Ağustos 1974 : Yunanistan ve İngiltere Cenevre’deki toplantıda Türk tezini görüşmeyi kabul etti. Atina’da toplanan ‘Savaş Konseyi’ Cenevre ve Kıbrıs konularını görüştü.

14 Ağustos 1974 : Türkiye’nin istekleri Yunanistan ve İngiltere tarafından kabul edilmeyince, 2. Kıbrıs Barış Harekatı başladı.

-Coğrafi temele dayalı iki otonom (muhtar) yönetimden oluşan federatif devlet şeklindeki tezimizi kabul ettiğini açıklayan Amerika, Türkiye’nin BM’in aldığı ateşkes kararına uymasını istedi.

15 Ağustos 1974 : Türk Silahlı Kuvvetleri Magosa’yı aldı. Lefke ve Lefkoşe Ordumuz tarafından kuşatıldı. Karpas yarımadasına çıkarma yapan birliklerimiz, Rumların elinde bulunan ‘Boğaz’ adlı deniz üssünü alıp bölgenin Ada ile ilişkisini kesti. Türk savaş uçakları, Lefke’ye yardıma gelen Rum kuvvetlerini Baf yolunda bombaladı. Lefkoşe-Magosa arasındaki Timbu Havaalanı da Türk Ordusunca ele geçirildi.

-Yunanistan Başbakanı Karamanlis, radyo ve televizyonda yaptığı konuşmada: “Yunanistan Kıbrıs’ta Türkiye ile çarpışamaz. Kıbrıs Yunanistan’a çok uzak olduğu için Kıbrıslı Rumlara yardım etmemiz imkansızdır… 15 Temmuz’da, diktatörlük rejimi, Kıbrıs’ta çılgınca bir teşebbüs yaptı. Bu hatadan faydalanan Türkler, 20 Temmuz’da Ada’ya büyük kuvvetler çıkardılar… Yunanistan, NATO’nun askeri kanadından çıkmıştır.” dedi.

6 Ağustos 1974 : 2. Kıbrıs Barış harekatından önce Türkiye’nin 2. Cenevre Konferansı’nda önerdiği Lefke-Magosa hattı fiilen gerçekleşti ve Türk askerinin kontrolü altına alındı. BM’in ateşkes çağrısına uyuldu ve savaş durdu. Rauf Denktaş: “Bugün federe bir Türk Devleti Kıbrıs’ta fiilen kurulmuştur.” dedi.

3 Eylül 1974 : Başbakan Ecevit: “Koalisyon ortağı MSP ile aramızda hükümet etme ve siyaset anlayışı bakımından uzlaştırılması, bağdaştırılması oldukça güç ayrılıklar bulunduğu kanısına her gün biraz daha üzülerek varıyorum.” dedi.

4 Eylül 1974 : MSP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan: “Zorla ortaklık olmaz.” dedi.

18 Eylül 1974 : Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.

20 Eylül 1974 : ABD Senatosu, Türkiye’ye yapılan askeri yardımın kesilmesini onayladı. Başbakan Ecevit bu karar hakkında: “Amerika içinde düşündürücüdür.” dedi.

23 Eylül 1974 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Süleyman Demirel’i Hükümeti kurmakla görevlendirdi.

18 Ekim 1974 : ABD Başkanı Ford, Amerika Temsilciler Meclisi’nin Türkiye’ye askeri yardımın kesilmesi hakkındaki kararını onayladı.

20 Ekim 1974 : Demirel, Hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı’na iade etti. Korutürk, Hükümeti kurma görevini Ecevit’e verdi.

5 Kasım 1974 : Bütün partiler, CHP’nin azınlık hükümeti kurmasına karşı çıktılar.

7 Kasım 1974 : Ecevit, Hükümeti kurma görevini iade etti.

10 Kasım 1974 : İstanbul Üniversitesi’nde sağ eğilimli olduklarını açıklayan 14 Profesör yayınladıkları bildiride, 5 sağ partinin birleşip hükümeti kurmasını istedi.

12 Kasım 1974 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Kontenjan Senatörü Sadi Irmak’ı Hükümeti kurmakla görevlendirdi.

15 Kasım 1974 : AP, Sadi Irmak Hükümetine üye vermeyeceğini açıkladı.

17 Kasım 1974 : Sadi Irmak, Kabinesini açıkladı. Çoğu Meclis dışından kişilerden oluşan Kabinede birde bayan üye yer aldı. Cumhurbaşkanı Korutürk Kabineyi onayladı.

29 Kasım 1974 : Sadi Irmak Kabinesi, TBMM’de güvenoyu alamadı. Başbakan Irmak istifasını Cumhurbaşkanı’na verdi.

7 Ocak 1975 : ‘Milliyetçi Cepheyi (MC)’ olarak adlandırılan AP, MSP, CGP ve MHP Genel Başkanları, Hükümeti kurmak istediklerini açıkladılar.

13 Şubat 1975 : Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı’na Rauf Denktaş getirildi.

19 Mart 1975 : CHP Genel Başkanı Ecevit, Cumhurbaşkanı Korutürk’ün kendisine verdiği Hükümeti kurma görevini kabul etmedi. Bunun üzerine Korutürk, Hükümeti kurma görevini AP Genel Başkanı Demirel’e verdi.

21 Mart 1975 : AP, MSP, CGP ve MHP (Milliyetçi Cephe) arasında koalisyon protokolü için çalışmalar başladı.

31 Mart 1975 : AP Genel Başkanı Demirel’in başkanlığında kurulan MC (Milliyetçi Cephe) Hükümeti açıklandı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu, Başbakan Yardımcısı olarak Kabinede yer aldılar.

12 Nisan 1975 : Demirel’in kurduğu MC Hükümeti güvenoyu aldı.

16 Nisan 1975 : Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, ‘Ermenilere karşı işlenen İnsanlık dışı suçları anma günü’ kabul etti. (24 Nisan 1915’de Osmanlı Devleti tarafından tehcir ettirilen Ermeniler, kendilerine karşı soykırım uygulandığını iddia etmektedirler.)

30 Mayıs 1975 : Türkiye İşçi Partisi eski Başkanlarından Mehmet Ali Aybar ve 49 arkadaşı ‘Sosyalist DevrimParti’si ni kurdular.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyalist_Devrim_Partisi

23 Haziran 1975 : CHP Genel Başkanı Ecevit, Gerede’de konuşma yaparken saldırıya uğradı.

25 Temmuz 1975 : Türkiye, ABD’ye Türkiye’deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.

26 Temmuz 1975 : Gerginleşen Türk-Amerikan ilişkilerini görüşmek üzere NATO Konseyi acele toplantıya çağrılırken, Kıbrıs Türk Federe Devleti Savunma Bakanı Osman Örek’de, Türk tarafındaki ABD üslerinin kapatılacağını açıkladı.

31 Temmuz 1975 : SSCB, Türkiye’ye askeri helikopter satmayı teklif etti.

12 Eylül 1975 : ABD’nin silah ambargosu nedeniyle, Libya’dan alınan F-5 tipi 7 adet savaş uçağı Türkiye’ye getirildi.

2 Ekim 1975 : ABD, Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosunu kısmen kaldırma kararı aldı. Türkiye’ye daha önceden parasını ödediği silahlar verilecek ancak bunlar Kıbrıs’ta kullanılmayacak ayrıca haşhaş ekimi yasağı sürecek.

https://www.youtube.com/watch?v=lBxAuB6UJbE

22 Ekim 1975 : Avusturya Viyana Büyükelçimiz Daniş Tunalıgil, makam odasını basan 3 Ermeni terörist tarafından şehit edildi.

24 Ekim 1975 : Paris Büyükelçimiz İsmail Erez ve makam şoförü Talip Yener, otomobilin içinde Ermeni teröristlerce şehit edildiler.

26 Ekim 1975 : Genel Nüfus sayımı yapıldı. Nüfusumuz: 40.197.669

2 Ocak 1976 : Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde çıkan çatışmada ustura ile 2 öğrencinin boğazı kesildi.

7 Ocak 1976 : Komandolar, Hacettepe Üniversitesi’ni bastılar, 1 öğrenci öldü.

27 Ocak 1976 : Komandolar tarafından 15 gün önce yaralanan İTÜ öğrencisi Özer Elmas’ın öldüğü haberi üzerine protesto yürüyüşü yapan solcu öğrencilerle Polis arasında çatışma çıktı. 1 öğrenci öldü, 7 öğrenci yaralandı.

30 Ocak 1976 : Başbakan Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in ‘Hayali Mobilya İhracatı’ yaptığı iddiası üzerine, Başbakan Süleyman Demirel hakkında soruşturma yapacak olan Hazırlık Komisyonu üyeleri, AP’lilerin engellemesi ile TBMM toplanamayınca seçilemedi.

6 Şubat 1976 : Yahya Demirel’e bir gazinoda tabanca ile ateş eden kabadayı Hasan Heybetli yakalandı.

27 Şubat 1976 : Karadeniz Ereğlisi Sulh Ceza Mahkemesi, Yahya Demirel ve Atilla Özçelik ile iki gümrükçünün yurtdışına çıkmalarını yasakladı.

28 Şubat 1976 : Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi.

3 Mart 1976 : ‘Hayali Mobilya İhracatı’ sanığı Yahya Demirel, Karadeniz Ereğlisi’nde Savcılığa teslim oldu ve cezaevine konuldu.

-İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, öğrenci olayları nedeniyle bir gün kapatıldı.

5 Mart 1976 : Hava Kuvvetleri subay ve astsubay eşlerinin Lice’de deprem sonrasında yaptırdıkları bir okula, İtalyan uçak yapımcısı ‘Air İtalia’ şirketinin, Ankara’da ki İtalyan Büyükelçisi’nin eliyle yaptığı 30.000 dolarlık bağış nedeniyle, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya istifa etti.

19 Mart 1976 : ABD’nin büyük havacılık şirketlerinden Northrop Uçak Şirketi, Türkiye’de rüşvet dağıttığını resmen açıkladı.

2 Nisan 1976 : 3 milyon liralık arsayı ipotek ettirerek 80 milyon lira kredi alan Hacı Ali Demirel’in iş ortağının şirketi hakkında Meclis araştırması yapılması istendi.

8 Nisan 1976 : Kendilerine ‘komandolar’ adını veren kişilerce, Ankara’da çeşitli yerlere yapılan saldırdılarda ve öğrenci olaylarında, 3 öğrenci öldü.

28 Nisan 1976 : İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcısı, Ülkü Ocakları Şubesi’nin kapatılmasını ve yöneticilerinin Türk Ceza Kanunu’nun 141. maddesine göre cezalandırılmalarını istedi.

30 Nisan 1976 : İstanbul Kadıköy Mühendislik Yüksek Okulu’nda, 1 Mayıs afişi asmak isteyen öğrenciler komandolar tarafından yaylım ateşine tutuldu. 1 öğrenci öldü, 3 öğrenci yaralandı. 15 kişi gözaltına alındı.

12 Mayıs 1976 : Başbakan Demirel’in, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na atanması kararlaştırılan Orgeneral İrfan Özaydınlı’nın kararnamesini geri alarak, yerine Korgeneral Cemal Engin’i ataması üzerine, Özaydınlı dava açtı.

22 Mayıs 1976 : TÖB-DER’in 17 İl’de bulunan büroları Valiler tarafından süresiz kapatıldı.

29 Mayıs 1976 : İTÜ’yü basan komandolar, 1 öğrenciyi sınıfında silahla öldürdüler, 2 öğrenciyide yaraladılar ve kapısında polisin nöbet tuttuğu Üniversite’den kaçtılar.

31 Mayıs 1976 : TRT Genel Müdürü Karataş: “Renkli TV’ye karşıyım.” dedi.

7 Haziran 1976 : Gaziantep’te THKO (Türk Halk Kurtuluş Ordusu)’na bağlı anarşistler ile Güvenlik Kuvvetleri arasında çıkan çatışmada 5 kişi öldü.

28 Haziran 1976 : Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Savcılığı’nın başvurusunu karara bağladı ve MHP’ye, yurt dışındaki şubelerini kapatmasını bildirdi.

14 Temmuz 1976 : Yılmaz Güney, Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davasında (Hakim Safa Mutlu’yu öldürmek) kasten adam öldürmekten 19 yıl ağır hapis cezasına mahkum oldu.

23 Temmuz 1976 : Demirel Hükümeti, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na, Korgeneral Cemal Engin’in atama kararını, Orgeneral İrfan Özaydınlı’nın aleyhte dava açması üzerine geri alarak, Orgeneral Etem Ayan’ı atadı.

27 Temmuz 1976 : CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’e, New York’da Kıbrıs’lı bir Rum tarafından başarısız bir suikast girişiminde bulunuldu.

29 Temmuz 1976 : Adana Ceyhan’da bir genci karakolda döverek öldüren polislerden ikisi tutuklandı.

5 Eylül 1976 : Elazığ’da MHP ve MSP’liler, CHP İL binasını taşa tuttular, kentte büyük çapta olaylar çıktı. 12 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.

18 Eylül 1976 : DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu), MC iktidarını yasal yollardan düşürmek için ‘Genel Yas’ ilan etti.

-DGM’lere karşı, çeşitli sendikalara bağlı 100.000’den fazla işçi, işyerlerinde direnişe başladı.

21 Eylül 1976 : DİSK yöneticileri için tutuklama kararı verildi. Genel Sekreter Mehmet Karaca tutuklandı. DİSK Genel Merkezi Polis tarafından arandı, defterlere el konuldu.

24 Eylül 1976 : ‘Cinsel çekiciliği artırdığı ve tahrik edici olduğu’ gerekçesiyle, Adana’da bazı okul müdürleri, bayan öğretmenlerin pantolon giymelerini yasakladı.

30 Eylül 1976 : İstanbul’da Profilo Fabrikası’nda 10 işçinin işten çıkarılmasını protesto eden işçilerle Polis çatıştı. 1 işçi öldü, 5 kişi yaralandı. Yüzlerce işçi tutuklandı.

1 Ekim 1976 : MC Hükümeti’nin MSP’li İçişleri Bakanı Korkut Özal, Ankara Belediye Başkanı CHP’li Vedat Dalokay’ı görevinden aldı. Dalokay, Danıştay’a başvurdu.

– Ankara Valiliği, TÖB-DER’i ‘siyasetle uğraştığı’ gerekçesiyle kapattı.

4 Ekim 1976 : İstanbul’da bugün benzin bulunamadı. Taşıt kuyrukları yüzlerce metreyi geçti.

14 Kasım 1976 : İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu, ‘Öğretim özgürlüğü ve can güvenliği bulunmadığı’ gerekçesiyle, öğretimi süresiz olarak tatil ettiğini açıkladı.

29 Kasım 1976 : İstanbul Belediyesi’nde maaşlarını alamayan işçi ve memurlar, Belediye Sarayı’nı işgal ettiler.

1977

SEÇİM TARİHİ : 5 HAZİRAN 1977

KATILIM ORANI : %72,40

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,60

SEÇİME GİREN PARTİLER: AP, CHP, CGP, DEMOKRATİK PARTİ, MHP, MSP, TBP, TİP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AP%36.90, CHP% 41.40, CGP%1.90, DEMOKRATİK PARTİ%1.90, MHP%6.40, MSP%8.60

Seçimden Önce Yaşananlar

3 Ocak 1977 : İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde, karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan çatışmada 9 öğrenci yaralandı.

12 Ocak 1977 : ‘Can güvenliği kalmadığı’ gerekçesiyle Erzurum Atatürk Üniversitesi süresiz olarak kapatıldı.

13 Ocak 1977 : Öğrenci olayları şiddetini iyice artırdı. İstanbul ve Tunceli’de çıkan çatışmalarda 1’er öğrenci öldü, onlarca yaralı var. Kahramanmaraş ve Kütahya’da meydana gelen çatışmalarda 21 kişi yaralandı.

25 Ocak 1977 : İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, İstanbul genelinde son bir yıl içinde 510 öğrenci olayının meydana geldiği, bu olaylarda 13 öğrencinin öldüğü, 254 öğrencinin yaralandığı bildirildi.

4 Şubat 1977 : Türkiye Sivil Havacılık Sendikası’nın THY’de aldığı grev kararı nedeniyle, THY’nin tüm iç ve dış seferleri durdu.

5 Şubat 1977 : Ankara’da, TÖB-DER, TÜM-DER ve TÜTED bir miting düzenleyerek, MC Hükümeti’nin tutumunu, partizanlığı ve terörü kınadı. Güvenlik güçleri ile çıkan çatışma sonrasında 60 kişi yaralandı.

6 Şubat 1977 : Siyasal Bilgiler Fakültesi Yönetim Kurulu, ‘can güvenliği olmadığı’ gerekçesiyle okulu 10 Şubat’a kadar tatil etti.

8 Şubat 1977 : Hükümet, THY grevini erteledi.

20 Şubat 1977 : ODTÜ’de çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü.

23 Şubat 1977 : ODTÜ’nün yeni Rektörü Prof. Tan, okulu 15 gün kapattı.

26 Şubat 1977 : İstanbul’da ‘Evlat acısına son’ adlı yürüyüşe onbinlerce kadın katıldı.

1 Mart 1977 : MC Hükümeti’nin görevde olduğu süre içerisinde TL 9. kez devalüe edildi. TL’nin dolara karşı toplam kaybı %27’ye ulaştı. Dolar 17.50 TL.

4 Mart 1977 : Türkiye Barolar Birliği’nin aldığı karar üzerine tüm yurtta avukatlar davalara girmediler.

9 Mart 1977 : Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından MHP hakkında soruşturma açıldı.

3 Nisan 1977 : Başbakan Demirel’in Gaziantep’e gelişi nedeniyle hazırlık yapan AP’liler ile CHP’liler arasında çıkan silahlı çatışmada, 1 CHP’li öldü, 2 kişi yaralandı.

21 Nisan 1977 : İstanbul Bahçelievler Lisesi’de dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açıldı. Solcu olduğu belirtilen bir Lise son sınıf öğrencisi öldürüldü.

6 Nisan 1977 : CHP Lideri Ecevit ve beraberindekiler, Niksar’da açık hava toplantısı yaparken, MHP ve AP’lilerin saldırısına uğradılar.

28 Nisan 1977 : Ecevit, Erzincan’da da saldırıya uğradı. 7 kişi yaralandı.

1 Mayıs 1977 : Kanlı ‘1 Mayıs’. DİSK’in İstanbul Taksim Meydanı’nda kutladığı ‘1 Mayıs İşçi Bayramı’ sona ermek üzereyken, bazı binaların pencere ve damlarından meçhul kişiler tarafından açılan ateşle kana bulandı. Onbinlerce kişinin üzerine açılan ateş sonucu çoğu çıkan panik neticesinde ezilerek olmak üzere 34 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Olayla ilgili olarak 350 kişi gözaltına alındı.

https://www.youtube.com/watch?v=BV1KfjdAtHg

5 Mayıs 1977 : Türkiye’nin, tarihinin en büyük döviz sıkıntısını yaşadığına ilişkin haberler büyük tepkilere yol açtı. IMF, Türkiye’ye borç vermek için iki koşul ileri sürdü: 1-Seçimler yapılsın, 2-%20 devalüasyon yapılsın.

16 Mayıs 1977 : Merkez Bankası’nın çekleri Japonya ve İsviçre’deki bazı bankalar tarafından karşılığı olmadığı gerekçesiyle ödenmedi.

19 Mayıs 1977 : Antalya’da 19 Mayıs törenlerine giden öğrencilerin bulunduğu otobüse ateş açıldı, sokaktan geçen bir çocuk ağır yaralandı.

20 Mayıs 1977 : Japonya’dan Türkiye’ye gönderilecek mallar parasını ödemediğimiz gerekçesiyle, Japonya’da bekletiliyor.

29 Mayıs 1977 : İstanbul Sirkeci Tren Garı ile Yeşilköy Havaalanı’nda aynı saatlerde zaman ayarlı bombalar patladı. 5 kişi öldü, 49 kişi yaralandı. İki olayı da, ’28 Mayıs’ adlı bir Ermeni terör örgütü üstlendi.

2 Haziran 1977 : Başbakan Demirel, CHP Genel Başkanı Ecevit’e gönderdiği gizli ve kişiye özel bir mektupta, ‘İstihbarat örgütlerinin, Ecevit’e, Taksim Alanı’nda yapılacak mitingde suikast düzenleneceği’ haberini aldıklarını bildirdi. Ecevit, radyoda yaptığı bir konuşmada bu mektubu açıkladı ve mitinge gideceğini söyledi. 3 Haziran’da, CHP mitingi olaysız ve büyük bir kalabalıkla yapıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=EoI_LVmBjIs

Seçimden Sonra Yaşanılanlar

9 Haziran 1977 : Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi Taha Carım, Roma’da Ermeni teröristlerin düzenlediği bir suikast sonucunda şehit edildi.

13 Haziran 1977 : Başbakan Demirel istifa etti. Böylelikle 1. MC Hükümeti sona erdi.

14 Haziran 1977 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti kurma görevini CHP Lideri Ecevit’e verdi.

– Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı’na Sırrı Atalay seçildi. İlk defa bir CHP’li Senato Başkanı oldu.

15 Haziran 1977 : Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Orhan Yavuz, kimliği meçhul kişilerce kaçırıldı ve boğazı kesilerek öldürülmüş bir halde bulundu.

21 Haziran 1977 : Ecevit, Kabinesini açıkladı.

24 Haziran 1977 : Gençlik ve Spor Bakanı Yüksel Çakmur, ‘gençlik kampları’ adı altında faaliyet gösteren komando kamplarını kapattı.

25 Haziran 1977 : İstanbul’da enerji sıkıntısı dolayısıyla programlı olarak elektrik kesintisi yapılmaya başlandı.

30 Haziran 1977 : MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ın kardeşi Akgün Erbakan, Ankara 10. Sulh Ceza Mahkemesince dolandırıcılık suçundan mahkum edildi.

3 Temmuz 1977 : CHP’nin kurduğu azınlık Hükümeti, TBMM’de 217 kabul oyuna karşılık 229 red oyu ile güvenoyu alamadı. Meclis’te kavgalar çıktı.

4 Temmuz 1977 : Korutürk, AP Lideri Demirel’e Hükümeti kurma görevini verdi.

6 Temmuz 1977 : MHP Lideri Alparslan Türkeş: “AP-MSP Koalisyonunu MHP dışarıdan destekleyebilir.” dedi.

7 Temmuz 1977 : Demirel: “Hükümeti kurunca, Ecevit’in yaptığı bütün tayinleri iptal edeceğim.” dedi.

8 Temmuz 1977 : Demirel, Ecevit’in AP-CHP Koalisyon önerisini reddetti.

21 Temmuz 1977 : 2. Milliyetçi Cephe (MC) Hükümeti açıklandı. Kabinenin açıklanmasından sonra Enerji Bakanı Kamuran İnan istifa etti.

26 Temmuz 1977 : Başbakan Demirel: “İktidarı, MSP ve MHP ile birleşip sola teslim etmemeyi başardık.” dedi.

27 Temmuz 1977 : Enerji Bakanı Kamuran İnan, istifasını geri aldı.

29 Temmuz 1977 : DİSK Başkanı Kemal Türkler, MC Hükümeti’ne karşı ‘Ulusal Demokratik Cephe’ çağrısı yaptı.

1 Ağustos 1977 : AP-MHP-MSP Koalisyon Hükümeti (2. MC Hükümeti) TBMM’de yapılan oylamada, 219’a karşın 229 oyla güvenoyu aldı.

4 Ağustos 1977 : Ankara’da çıkan olaylarda, 1 Polis şehit oldu, 4 vatandaşta hayatını kaybetti, 5’i ağır olmak üzere onlarca yaralı var.

10 Ağustos 1977 : Yurt çapında elektrik kısıntısı had safhada. İstanbul’da kısıntı 5 saate çıkarıldı.

19 Ağustos 1977 : Ankara’da yapılan ‘Ağır sanayi toplantısı’ elektrik olmadığı için mum ışığı altında başladı.

30 Ağustos 1977 : Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na, Ege Ordu Komutanı Org. Kenan Evren getirildi.

https://www.youtube.com/watch?v=tr4Al0XZgWg

2 Eylül 1977 : Başbakan Demirel yaptığı basın toplantısında: “Ne yok? Ne zamandan beri yok? Yok olan maddeyi bildirin istediğiniz kadar göndereyim.” dedi.

3 Eylül 1977 : İstanbul’da yapılan elektrik kısıntısı, 08.00-21.00 saatleri arasına kadar uzatıldı.

 5 Eylül 1977 : Ankara’ya gelen IMF yetkilileri ile görüşmeler başladı.

 8 Eylül 1977 : Bir süredir bekletilen zamlar bugün açıklandı. Hemen her şeye zam var.

14 Eylül 1977 : Başbakan Demirel, enerji tasarrufu nedeniyle Seydişehir Alüminyum Tesisleri’ndeki iki ünitenin durdurulmasını emretti.

20 Eylül 1977 : %10 oranında tekrar devalüasyon yapıldı. Dolar 19.25 TL.

21 Eylül 1977 : 8 milyon dolar transfer edilemeyince Libya petrol sevkıyatını durdurdu. Tekrar benzin sıkıntısı baş gösterdi.

29 Eylül 1977 : İstanbul Büyükçekmece Barajı’nın temeli atıldı.

5 Ekim 1977 : Kahve satışları durduruldu.

-Türk-İş bir muhtıra hazırlayarak, parti liderlerine ve Cumhurbaşkanı’na verdi.

6 Ekim 1977 : Kahve satışlarının durdurulması üzerine Tekel Bakanı açıklama yaptı: “Kahve keyif maddesidir. Günde üç yerine bir kahve için.”

– Bira, deterjan, kibrit ve sabuna yüklüce zam yapıldı.

8 Ekim 1977 : Döviz transferi yapılamadığı için yedek parça bulamayan BMC kamyon ve minübüs fabrikaları 650 işçiyi işten çıkardı.

20 Ekim 1977 : İSO Başkanı: “Bu hükümet artık muhatap kabul edilemez.” dedi.

27 Ekim 1977 : Komandolar, İstanbul Ayazağa’da bulunan Işık Mühendislik Yüksek Okulu’nda Ayhan Gökdemir adlı solcu bir öğrenciyi, bıçaklayarak öldürdüler.

1 Kasım 1977 : Elektrik borcumuzu ödemediğimiz için, Bulgaristan Türkiye’ye verdiği elektriği keseceğini bildirdi.

21 Kasım 1977 : Türkiye’nin 210 milyon dolarlık borcunu ödememesi üzerine, Irak petrol boru hattıyla Türkiye’ye verdiği petrolü kesti.

25 Kasım 1977 : İngiltere’de yayınlanan Financial Times gazetesi: “Türkiye iflas etmiş bir ülkedir.”

29 Kasım 1977 : Ülkücüler MSP’li İçişleri Bakanı Korkut Özal’ın oğlunu dövdüler.

10 Aralık 1977 : Toptaş Cezaevi’nde tutuklu TİKKO ve THKO/Acilciler örgütlerine bağlı 9 tutuklu gardiyanları bağladıktan sonra jandarmaya ateş açarak kaçtılar.

21 Aralık 1977 : 60 milyon dolarlık borcumuzu ödemediğimiz için Japonya demir sevkıyatını durdurduğunu açıkladı.

24 Aralık 1977 : MİT İstihbarat Başkan Yardımcısı, Emekli Albay Sabahattin Savaşman, CIA hesabına casusluk yaptığı gerekçesiyle, Genelkurmay Askeri Mahkemesi tarafından tutuklandı.

28 Aralık 1977 : Ankara’da içinde öğrencilerin bulunduğu bir otobüse ateş açıldı. 7 öğrenci yaralandı.

– Asırlık bir yapı olan Sultanahmet İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi sabotaj neticesi çıkan yangında tamamen yandı.

31 Aralık 1977 : Meclis’te yapılan gensoru görüşmeleri neticesinde Hükümet, 218 olumlu, 228 olumsuz oy aldı. İlk defa bir Hükümet gensoru ile düşürüldü.

https://www.youtube.com/watch?v=RM_CtFVZ7RQ

1 Ocak 1978 : Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti kurma görevini Ecevit’e verdi. Ecevit, bir süre önce AP’den ayrılan 11 milletvekili ile İstanbul’da Güneş Otel’de görüştü.

Güneş Motel Olayı

https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Motel_Olay%C4%B1

https://www.youtube.com/watch?v=6yeN1ksIkwU

2 Ocak 1978 : Ecevit, Kabinesini açıkladı. Kabinede, bir süre önce AP’den ayrılan ve bağımsız olan 11 milletvekili ile CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu ve DP Genel Başkanı Faruk Sükan’da yer aldı. Böylelikle CHP dışından Hükümeti destekleyen herkes birer Bakanlık kazanmış oldu.

5 Ocak 1978 : Yapılan açıklamada, rafinerilerde 2 günlük petrol kaldığı açıklandı.

8 Ocak 1978 : Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin 450 milyon dolara düştüğü açıklandı.

17 Ocak 1978 : Ecevit Hükümeti, 218’e karşı 229 oyla güvenoyu aldı.

30 Ocak 1978 : Türkiye İşçi ve Köylü Partisi (TİKP) kuruldu. Genel Başkanlığı’na Doğu Perinçek getirildi.

Türkiye İşçi Köylü Partisi (kısaca TİKP), 29 Ocak 1978’de Ankara’da kurulan Türk siyasal partisi. Doğu Perinçek, Durmuş Uyanık, Gün Zileli, Halim Spatar, Hasan Yalçın ve 30 arkadaşınca kuruldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_K%C3%B6yl%C3%BC_Partisi

2 Şubat 1978 : Milli Savunma Bakanı Hasan Esat Işık, “Ordu içinde kontrgerilla yoktur.” dedi.

15 Şubat 1978 : Bakanlar Kurulunca, ülkenin döviz sıkıntısını hafifletmek için yurtdışına yapılan turistik gezilerin en az 2 yılda bir yapılabileceği kararlaştırıldı.

16 Şubat 1978 : Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu, ithal eşyaların satışının yasaklandığını açıkladı.

17 Şubat 1978 : Geçen yıl Hacca gidenlerin bu yıl gidemeyecekleri açıklandı.

21 Şubat 1978 : Yahya Demirel, vergi kaçırmaktan 1.5 yıl hapis cezasına mahkum oldu.

23 Şubat 1978 : Libya, Türkiye’ye 2 milyon ton daha fazla petrol vereceğini açıkladı.

25 Şubat 1978 : Hammadde ve yakıt sıkıntısından dolayı, Samsun Azot Fabrikası ile Ünye Çimento Fabrikası üretimlerini durdurdular.

1 Mart 1978 : Devalüasyon yapıldı. TL. %38 oranında değer kaybetti.

6 Mart 1978 : Yaş haddinden emekli olan Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar, görevini törenle KKK Org. Kenan Evren’e devretti.

16 Mart 1978 : İstanbul Üniversitesi’nden çıkan sol görüşlü 100’e yakın öğrencinin üzerine ülkücüler tarafından bomba atıldı ve silahla ateş açıldı. 5 kişi öldü, 47 kişi yaralandı. Olayın faillerinden kimse yakalanamadı. Üniversite süresiz kapatıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=4gLwQImSVcE

23 Mart 1978 : IMF ile 1.5 milyar dolarlık kredi anlaşması yapıldı.

24 Mart 1978 : Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz, bir suikast sonucu öldürüldü.

8 Nisan 1978 : İstanbul’da evinin önünde silahlı saldırıya uğrayan Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Server Tanilli ağır yaralanarak felç oldu.

17 Nisan 1978 : AP’li Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu, gönnderilen bir bombalı paketi açarken, gelini ve iki torunuyla birlikte parçalanarak öldü. Malatya’da büyük olaylar başladı.

20 Nisan 1978 : Dev-Genç ve Ülkücü Memurlar Derneği kapatıldı.

22 Nisan 1978 : Malatya’da başlayan olaylar Kahramanmaraş’a sıçradı, kent gergin saatler geçiriyor, yer yer çatışmalar var.

23 Nisan 1978 : Iğdır’da bir süre önce öldürülen bir ülkücünün cenazesinden dönen yaklaşık 2000 kişi, 200’e yakın iş yerini tahrip etti. Şehre askeri birlikler sevk edildi. Gece ve gündüz sokağa çıkma yasağı kondu.

13 Mayıs 1978 : Milli Savunma Bakanı H. Esat Işık, Amerikan ambargosunun kalkmaması üzerine, Türkiye’de ki Amerikan üslerinin kapatılacağını açıkladı.

19 Mayıs 1978 : Ankara’da, Gençlik ve Spor Bayramı’nda kız öğrencilerin kıyafetlerinden dolayı aleyhte tezahürat yapıldı. İstanbul’da tribünlerin önünde bomba patladı. Antakya’da kız öğrencilere saldırıldı ve elbiseleri yırtıldı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Anıtkabir’e gitmedi.

2 Haziran 1978 : Madrid’de Ermeni teröristlerin düzenlediği saldırı sonucunda, Büyükelçimiz Zeki Kuneralp’in makam arabasında bulunan eşi Necla Kuneralp, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu ve şoför öldüler. Büyükelçi araçta bulunmadığı için kurtuldu.

23 Haziran 1978 : 30.05.1971’de Mahir Çayan ve Hüseyin Cevahir’inde aralarında bulunduğu kişilerce kaçırılarak 51 saat rehin tutulan Sibel Erkan isimli kız çocuğunu kurtarma operasyonuna katılan ve Hüseyin Cevahir’i operasyon sırasında vuran emekli deniz Yarbay Cihangir Erdeniz, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü. Olayı Marksist-Leninist Propaganda Birliği üstlendi.

24 Haziran 1978 : SSCB’nin Türkiye’de petrol arayacağını açıklamaları ortalığı karıştırdı. Yabancı petrol şirketleri Türkiye’ye olan satışlarını durdurdular.

5 Temmuz 1978 : Ankara Valiliği, Poliste ikiliğe ve çatışmalara sebep olan POL-DER (Polis Derneği) ve POL-BİR (Polis Birliği)’i kapattı.

25 Temmuz 1978 : ABD Senatosu, Türkiye’ye uygulanan silah ambargosunu, uzun tartışmalardan sonra şartlı olarak kaldırılmaya karar verdi. 1 Ağustos’ta yapılan oylamada, 205’e karşı 208 oy ile ambargo kalktı ancak Kıbrıs’tan Türk askerinin çekilmesi istendi.

25 Ağustos 1978 : İstanbul’da, Galata Köprüsü’ne, Adliye Sarayı’na ve Edebiyat Fakültesi’ne bombalı saldırılar düzenlendi.

9 Ekim 1978 : Ankara Bahçelievler’de TİP üyesi 7 genç, kaldıkları evde kurşun yağmuruna tutularak öldürüldüler. Sağ kalan ağır yaralı bir genç, Polise, ‘katillerin sağcı intikam komandoları’ olduğunu söyledi.

19 Ekim 1978 : Amerika, Türkiye’ye askeri malzeme sevkıyatına başladı.

20 Ekim 1978 : İTÜ Elektrik Fakültesi Dekanı Ord. Prof. Bedri Karafakioğlu öldürüldü.

24 Ekim 1978 : TL tekrar devalüe edildi. 30 Nisan’dan beri TL’nin değeri %38 düştü.

26 Ekim 1978 : Bingöl’ün MHP’li Belediye Başkanı ile şoförü öldürüldü. Olaydan 1 saat sonra, sol görüşlü Beden Terbiyesi Bölge Müdürü öldürüldü.

2 Kasım 1978 : Sağmalcılar Cezaevi’nde yatan 13 ülkücü kaçtı.

17 Kasım 1978 : 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda pankart taşıyan bir genç, Bursa’da linç edildi. Bugün İstanbul’da meydana gelen olaylarda 3 kişi öldü.

22 Kasım 1978 : Ankara 1. Asliye Ceza Mahkemesi, Ülkü Ocakları Derneği’nin kapatılmasına karar verdi.

29 Kasım 1978 : 6 ayrı şehirde çıkan olaylarda 6 genç öldürüldü.

3 Aralık 1978 : Mazot sıkıntısı başladı. Otobüs seferleri aksadı.

6 Aralık 1978 : İstanbul’da 1 Polis linç edilmek istendi. Adana’da Polisler taşlandı.

18 Aralık 1978 : Kahramanmaraş’ta bir sinemaya bomba atıldı. Saldırıyı solcuların yaptığı iddia edildi ve birden Kahramanmaraş’ta gerilim arttı. Sünni ve Alevi vatandaşlar sokak çatışmalarına başladılar. Solcular ise bu saldırıyı kabul etmeyerek, olayı ülkücülerin provokasyonu olarak nitelendirdiler.

https://www.youtube.com/watch?v=fs80ItYRhLs

22 Aralık 1978 : Kahramanmaraş’ta 5, Ankara’da 3, İstanbul’da 2, Malatya, Adana ve Eskişehir’de 1’er kişi öldürüldü.

25 Aralık 1978 : Kahramanmaraş’taki ölü sayısı 98’i buldu. Askeri birliklere sığınan halk çadırlara yerleştirildi. Bakanlar Kurulu sıkıyönetim kararı aldı. Cumhurbaşkanı Korutürk, Başbakan Ecevit ve AP Lideri Demirel ile ayrı ayrı görüştü.
Ecevit : “Sıkıyönetim ilan edilebilir.”
Demirel : “Artık yeter demenin zamanı gelmiştir.”
Türkeş: “Ecevit’in konuşması nedeniyle olaylar çıkmıştır.”

26 Aralık 1978 : Bakanlar Kurulu,sabah saat 07.00’den itibaren 13 İlde (İstanbul, Ankara, Adana, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Kars, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas ve Urfa) sıkıyönetim ilan etti.

– Kahramanmaraş’ta olaylar şiddetini azalttı ancak halkta büyük bir korku hakim. Şehir adeta bir ‘Hayalet Kent’ görünümünde.

31 Aralık 1978 : Turistik amaçlı yurtdışına çıkışlar 2 seneden 3 seneye çıkartıldı.

9 Mayıs 1979 : İstanbul’da tüm sarraf ve kuyumcular, Hükümetin altın piyasasını kontrol altına almayı amaçlayan kararını protesto etmek için kepenk kapatma eylemi yaptılar.

10 Mayıs 1979 : IMF ile anlaşma sağlanamadı. Kredi umutları söndü.

11 Mayıs 1979 : İstanbul Ataköy’de, NATO görevlisi 3 Amerikalı asker silahlı saldırıya uğradı, biri öldü, biri yaralandı.

14 Mayıs 1979 : İstanbul Mecidiyeköy’de yüzlerce kişinin gözü önünde lise öğrencisi bir kız kurşuna dizilerek öldürüldü.

– TÜSİAD (Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği) gazetelere ilan vererek, Ecevit Hükümeti’nin çekilmesini istedi.

https://t24.com.tr/haber/tusiad-ecevit-hukumetini-nasil-devirdi,24648

15 Mayıs 1979 : Brüksel’de yapılan NATO toplantısında Milli Savunma Bakanı Neşet Akmandor: “Gerekli askeri yardımı alamayan Türkiye’den, bundan sonra bir şey beklemeyin.” dedi.

1 Haziran 1979 : Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, Dev-Genç’i (Devrimci Gençlik) kapattı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Devrimci_Gen%C3%A7lik

11 Haziran 1979 : IMF’nin şartlarını kabul ettik. Devalüasyon yapıldı, dolar 47.10 lira.

23 Haziran 1979 : İstanbul Beyazıt Meydanı’nda saatli bomba patladı, 2 kişi öldü.

30 Haziran 1979 : Ankara’da MHP Genel Merkezi’ne bomba atıldı, makineli tüfeklerle tarandı, 2 kişi öldü.

2 Temmuz 1979 : Elazığ’da maden müdürü ile eşi öldürüldü.

5 Temmuz 1979 : THKP-C militanları, İstanbul’da bir Baş komiser’i şehit ettiler.

8 Temmuz 1979 : Ankara’da 30 Ağustos’ta MHP Genel Merkezi’ni bombalayanların Polis oldukları ortaya çıktı.

10 Temmuz 1979 : Gazeteci Abdi İpekçi’nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca yakalandı.

13 Temmuz 1979 : IMF ile Londra’da anlaşma imzalandı. Borçlarımız ertelendi.

15 Temmuz 1979 : Kars AP İl Başkanı Medet Alibeyoğlu öldürüldü.

18 Temmuz 1979 : İstanbul’da bir süre önce bir bayan turiste tecavüz ettikleri tespit edilen 2 Polis yakalandı.

19 Temmuz 1979 : IMF, 320 milyon dolar krediyi onayladı.

30 Temmuz 1979 : AP Urfa Milletvekili Mehmet Celal Bucak ve yakınlarının iftara davet edildiği Hilvan ilçesinin Kırbaç köyündeki ev, otomatik silahlı 20 kişi tarafından tarandı, 4 kişi öldü, 11 kişi yaralandı.

https://www.youtube.com/watch?v=Jc1koBy3upk

6 Ağustos 1979 : Adana’da Hacı Ömer Sabancı Kültür Sitesi’ne bomba atıldı, 3’ü çocuk 4 kişi öldü.

17 Ağustos 1979 : Denizli’de bir kahvehane tarandı, 3 kişi öldü.

18 Ağustos 1979 : Demirel, ‘Apoculara karşı’ Cumhurbaşkanı Korutürk’ten tedbir istedi.

21 Ağustos 1979 : Komutanlar Güneydoğu’ya gittiler. Demirel TBMM’de yaptığı konuşmada, “Güneydoğu’da Devletin yerini Apo almış.” dedi.

23 Ağustos 1979 : Uşak’ta MHP İl Başkanı ve Denizli’de bir öğretmen öldürüldü.

29 Ağustos 1979 : Son 1 ay içerisinde 17 kişinin öldürüldüğü Siverek’ten, halk göç etmeye başladı.

31 Ağustos 1979 : Şiddetli yağışların neden olduğu sellerden dolayı toplam 62 kişi öldü.

19 Eylül 1979 : İstanbul’da, Hergün Gazetesi tarandı, 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.

28 Eylül 1979 : Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul, ülkücü olduğu öne sürülen teröristlerce şehit edildi.

12 Ekim 1979 : Hollanda Büyükelçimiz Özdemir Benler’in oğlu Ahmet Benler Ermeni teröristlerce öldürüldü.

16 Ekim 1979 : Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.

18 Ekim 1979 : Hükümeti kurma görevi AP Lideri Demirel’e verildi.

21 Ekim 1979 : Kızılay Kan Merkezi tarafından dağıtılan hastalıklı kanlar yüzünden 30 kişinin öldüğü açıklandı.

24 Ekim 1979 : Sıkıyönetim 19 İlde 2 ay daha uzatıldı.

27 Ekim 1979 : İstanbul Bayrampaşa’da bir kahvehane tarandı, 6 kişi öldü, 6 kişi de yaralandı.

6 Kasım 1979 : Sıkıyönetim Komutanlığı, İlerici Gençlik Derneği’ni (İGD) kapattı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCm_%C4%B0lerici_Gen%C3%A7lik_Derne%C4%9Fi

10 Kasım 1979 : Atatürk’ün ölüm yıldönümü törenlerine, MSP Lideri Necmettin Erbakan ve diğer partililer katılmadılar.

12 Kasım 1979 : AP Lideri Demirel, MHP ve MSP’nin dışarıdan desteklediği azınlık Hükümeti’ni açıkladı.

15 Kasım 1979 : İstanbul Haydarpaşa önlerinde bir Yunan şilebiyle çarpışan, İndependenta isimli dev Romen tankeri infilak edip yanmaya başladı. Kazada 51 denizci öldü. Yangın söndürülemiyor. 96.000 ton ham petrolün denize döküldüğü tespit edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=R4HUXdbb4JE

19 Kasım 1979 : Ülkücü olduğu belirtilen gazeteci İlhan Darendelioğlu, İstanbul’da öldürüldü.

20 Kasım 1979 : Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Ümit Yaşar Doğanay öldürüldü.

25 Kasım 1979 : Mehmet Ali Ağca, askeri cezaevinden kaçtı.

https://www.youtube.com/watch?v=P91a-udtJ78

26 Kasım 1979 : İstanbul’da TÖB-DER’li 1 öğretmen ile 4 işçi öldürüldü.

1 Aralık 1979 : Başbakan Demirel tarafından, Başbakanlık Müsteşarlığı’na Turgut Özal atandı.

7 Aralık 1979 : İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Cavit Orhan Tengil, 4 terörist tarafından kurşunlanarak öldürüldü.

15 Aralık 1979 : İstanbul Beşiktaş’ta bir kahvehaneye bomba atıldı, 5 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.

17 Aralık 1979 : Ankara’da Polisler tarafından, ‘MSP Milli Görüş Kültür Sarayı’ adı verilen binada yapılan aramada gizli bir atış poligonu bulundu. MSP Yenimahalle İlçe Merkezi ve Akıncılar Lokali’nin bulunduğu binada yapılan aramalarda ise, Türkiye’de Humeyni tipi bir ayaklanma başlatmayı amaçlayan bildiriler bulundu.

23 Aralık 1979 : Bugün meydana gelen anarşik olaylarda toplam 9 kişi öldü.

24 Aralık 1979 : Kahramanmaraş’ta geçen yıl meydana gelen elim olayların yıldönümünde tüm Yurtta olaylar çıktı. Ankara’da, okullarda ders yapılamadı. Çıkan olaylarda biri öğretmen, biri öğrenci toplam 3 kişi öldü.

– Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca TÖB-DER kapatıldı.

– Tüm yurtta devam eden öğretmen direnişi nedeniyle yüzlerce öğretmen gözaltına alındı.

30 Aralık 1979 : İstanbul Yeşilköy Havaalanı’nda ard arda iki bomba patladı. Havaalanı’nda büyük hasar meydana geldi.

2 Ocak 1980 : Komutanların Hükümete bir uyarı mektubu verdiği ileri sürüldü ancak mektubu kimse sahiplenmedi.

https://www.youtube.com/watch?v=3GW3vbnGd8I

5 Ocak 1980 : Demirel, Ecevit’in ‘AP-CHP işbirliği’ önerisini reddetti.

23 Ocak 1980 : İzmir Tariş’te Güvenlik Güçleriyle eylemciler arasında çıkan çatışmada, 20’si Polis, 1’i Jandarma olmak üzere toplam 35 kişi yaralandı.

https://www.youtube.com/watch?v=ZFPVVdhSk2s

24 Ocak 1980 : Ünlü ’24 Ocak Kararları’ alındı.

https://www.youtube.com/watch?v=l-hlV4bABWQ

7 Şubat 1980 : Bern Büyükelçimiz Doğan Türkmen, Ermeni teröristlerin saldırısından yaralı olarak kurtuldu.

12 Şubat 1980 : İzmir’de artan gerilim üzerine şehre 3.000 asker gönderildi. Çatışmalar devam ediyor.

13 Şubat 1980 : Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen’e ateş eden Ermeni terörist Kilimciyan, Fransa’da yakalandı.

14 Şubat 1980 : İstanbul Valisi Nevzat Ayaz, kepenk kapatan esnafa çağrıda bulunarak, dükkanlarını açmalarını istedi. Kent genelinde yapılan operasyonlarda 322 militan yakalandı.

– İzmir’de işçiler ve bazı gruplar tarafından işgal edilen TARİŞ’e asker girdi, 500’den fazla direnişçi gözaltına alındı.

15 Şubat 1980 : İstanbul’da kepenkleri kapalı dükkanları askerler açtı. İzmir’de asker TARİŞ’e girdi. DİSK, genel grev ilan ettiğini bildirdi.

16 Şubat 1980 : İstanbul’da esnaf dükkanlarını açtı.

17 Şubat 1980 : İzmir Gültepe’de Polis, aşırı sol görüşlüler tarafından ‘kurtarılmış bölge’ olarak ilan edilen yere girdi, 16 Polis yaralandı, 3 kişi öldü.

23 Mart 1980 : TBMM’de Cumhurbaşkanlığı seçimi, aday bulunamadığı için yapılamadı.

26 Mart 1980 : TBMM’de Cumhurbaşkanlığı seçimleri için turlara başlandı. Yapılan ilk turda bağımsız aday Nurettin Yılmaz 80 oy aldı.

1 Nisan 1980 : Van Cezaevi’nde 58 mahkum, kazdıkları tünelden kaçtı.

2 Nisan 1980 : Devalüasyon yapıldı. Dolar 75 lira oldu.

7 Nisan 1980 : 7 yıllık görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, törenle Çankaya Köşkü’nden ayrıldı. Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, Cumhurbaşkanı Vekili oldu.

12 Nisan 1980 : Yazar Ümit Kaftancıoğlu, Müslüman Kardeşler Birliği adlı örgüt tarafından öldürüldü.

22 Nisan 1980 : Sağmalcılar Cezaevi’nden de 23 mahkum kaçtı.

3 Mayıs 1980 : Eski Başbakanlardan Nihat Erim’in ikametinin girişinde görevli bir Bekçi teröristlerce şehit edildi.

4 Mayıs 1980 : Demokrat Parti Kongresi’nde partinin feshedilmesine karar verildi.

5 Mayıs 1980 : Anayasa Mahkemesi, Türkiye Emekçi Partisi’ni kapattı.

15 Mayıs 1980 : AP’li Devlet Bakanı Muhammed Kelleci istifa etti.

21 Mayıs 1980 : Tuzla Piyade Okulu Komutanı Sabri Demirbağ, uğradığı silahlı saldırı sonucu yaralandı.

28 Mayıs 1980 : MHP Milletvekili ve eski Bakanlardan Gün Sazak öldürüldü.

23 Haziran 1980 : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Bülent Demir, Müslüman Kardeşler Birliği adlı örgüt tarafından öldürüldü.

25 Haziran 1980 : MHP İlçe Başkanı Ali Rıza Altıok, karısı ve kızıyla birlikte öldürüldü.

28 Haziran 1980 : Adana Cezaevi’nde 16 mahkum, kazdıkları tünelden firar ederken Güvenlik Güçlerinin fark etmesi sonucu çatışmaya girdiler, 4 mahkum öldü, diğerleri kaçmayı başardı.

3 Temmuz 1980 : TBMM’den güven isteyen Demirel, 214 red, 227 kabul oyu aldı.

5 Temmuz 1980 : Çorum ateşler içinde. Alevi-Sünni çatışması çıktı. Olaylarda 3 kişi öldü, 30 kişi yaralandı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87orum_Olaylar%C4%B1

9 Temmuz 1980 : Fatsa’da 2 Astsubay, DEV-YOL (Devrimci Yoldaşlar) militanlarınca kaçırıldı.

10 Temmuz 1980 : Fatsa’da gerginlik doruk noktasında, çatışmalar devam ediyor. Komando birlikleri şehri kuşattı.

https://www.youtube.com/watch?v=of2WW63Pj3g

16 Temmuz 1980 : CHP İstanbul Milletvekili Abdurrahman Köksaloğlu öldürüldü.

19 Temmuz 1980 : Eski Başbakanlardan Nihat Erim, solcu teröristlerin düzenlediği bir suikast sonucu öldürüldü.

22 Temmuz 1980 : DİSK eski Genel Başkanı ve Maden-İş Sendikası Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.

1 Ağustos 1980 : Atina Büyükelçiliği İdari Ateşesi Galip Özmen, ASALA’ya bağlı Ermeni teröristlerce öldürüldü.

6 Ağustos 1980 : ASALA militanları, Türkiye’nin Lion Konsolosluğu’nu bastılar, 4 Konsolosluk görevlimiz yaralandı.

27 Ağustos 1980 : Alman Hükümeti, Türkiye’ye verdiği notada MSP Genel Başkanı ve eski Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan’ı eroin kaçakçılığı ile suçladı.

28 Ağustos 1980 : Ankara Savcılığı, Erbakan’ın dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi.

3 Eylül 1980 : İzmir Cumhuriyet Başsavcısı, müstehcen pozlar veren Bülent Ersoy hakkında tutuklama kararı verdi.

5 Eylül 1980 : AP’li Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen, gensoru ile düşürüldü. İlk defa bir Bakan gensoru ile düşürülmüş oldu.

6 Eylül 1980 : MSP, Konya’da Kudüs’ü kurtarma yürüyüşü yaptı. İstiklal Marşı okunurken protestolar oldu, bazı kişiler yere oturdu

12 Eylül 1980 : DARBE… Genelkurmay Başkanı Org. Kenan Evren Başkanlığında, Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Or. Am. Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Org. Sedat Celasun’dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi (MGK) yönetime el koydu.

– Milli Güvenlik Konseyi’nin yaptığı açıklama ile, Hükümet, Senato ve Parlamento feshedildi. Siyasi Partilerin faaliyetleri durduruldu. Milletvekilleri ve Senatörlerin dokunulmazlıkları kaldırıldı. Tüm yurtta saat 05.00’den itibaren sokağa çıkma yasağı kondu. Anayasa yürürlükten kaldırıldı.
Tüm sendikalar faaliyetten men edildi. Tüm dernekler kapatıldı. Yurtdışına çıkışlar yasaklandı.

– Sabah saatlerinde Genel Kurmay Başkanı Kenan Evren, radyo ve televizyondan halka hitaben bir konuşma yaptı:
Yüce Türk Milleti… Türkiye Cumhuriyeti Devleti, son yıllarda izlediğiniz gibi dış ve iç düşmanların tahriki ile varlığına, rejimine ve bağımsızlığına yönelik ciddi ve fiziki haince saldırılar içindedir. Devlet, başlıca organları ile işlemez duruma getirilmiş, Anayasal kuruluşlar tezat ve suskunluğa bürünmüş, siyasi partiler, kısır çekişmeler ve uzlaşmaz tutumlarıyla Devleti kurtaracak birlik ve beraberliği sağlayamamışlar ve lüzumlu tedbirler almamışlardır…
Kısaca Devlet, güçsüz bırakılmış ve acze düşürülmüştür. Azizi Türk Milleti, işte bu ortam içinde Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun kendisine verdiği ‘Türkiye Cumhuriyeti’ni kollama ve koruma görevini’ yüce Türk Milleti adına, emir ve komuta zinciri içinde yerine getirme kararı almış, Ülke yönetimine bütünüyle el koymuştur… Vatandaşların, sükunet içinde radyo ve televizyonları başında yayınlanacak bildirileri izlemelerini ve bunlara tam uymalarını ve bağrından çıkan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne güvenlerini beklerim.

– Tüm yurtta sıkıyönetim ilan edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=lWsz5Q6OvA4

13 Eylül 1980 : Org. Kenan Evren, Devlet Başkanlığı görevini üstlendi.

– Milli Güvenlik Konseyi’nden yapılan açıklamada, AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ın ‘güvence altına alındıkları’ bildirildi.

– MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş’e teslim olması için saat 15.00’e kadar süre tanındı.

14 Eylül 1980 : DİSK, HAK-İŞ, TÜRK-İŞ ve MİSK yöneticilerine teslim olmaları için 15 Eylül günü saat 18.00’e dek süre tanındı.

– İşçi ve memur maaşlarına %70 zam yapıldığı ve tüm grevlere son verildiği açıklandı.

– Alparslan Türkeş teslim oldu.

– Adana’da Yüzbaşı Bülent Angın şehit edildi. Teröristlerden, Serdar Soyergin yakalandı. 5 gün sonra hakkında idam cezası verildi.

15 Eylül 1980 : Tüm sendikaların, bankalarda bulunan paraları bloke edildi.

– İhtilalden önce grevde bulunan 51.000 işçi işbaşı yaptı.

16 Eylül 1980 : Sendikacılar teslim olmaya başladılar.

8 Eylül 1980 : Kenan Evren ve MGK üyeleri, TBMM’de törenle ant içtiler.

– AP’den 7, CHP’den 25, MHP’den 11, MSP’den 5 ve Bağımsızlardan 2 olmak üzere toplam 50 parlamenter gözetim ve güvence altına alındığı açıklandı.

19 Eylül 1980 : Avrupa Parlamentosu, AET-Türkiye ilişkilerinin askıya alınmasını reddetti.

– Enflasyon oranının %78 olduğu açıklandı.

20 Eylül 1980 : Devlet Başkanı ve Genelkurmay Başkanı Org. Kenan Evren, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oram. Bülent Ulusu’yu Hükümeti kurmakla görevlendirdi.

21 Eylül 1980 : Bülent Ulusu, Kabinesini açıkladı.

26 Eylül 1980 : Paris Büyükelçiliği’nin Basın Danışmanı Sevinç Bakkalbaşı, ASALA teröristlerince düzenlenen silahlı saldırı sonucu yaralandı.

11 Ekim 1980 : Genel Nüfus Sayımı Yapıldı (Türkiye Nüfusu : 45.217.556 olarak açıklandı)

13 Ekim 1980 : Münih-İstanbul seferini yaparken ‘akıncı’ olduklarını söyleyen 4 terörist tarafından kaçırılan THY’ye ait uçak, korsanlar tarafından Diyarbakır’a indirildi.

23 Ekim 1980 : 160.000 silahın yetkili makamlara teslim edildiği açıklandı.

24 Ekim 1980 : 14 Eylül tarihinde Yüzbaşı Bülent Angın’ı Şehit eden Serdar Soyergin, idam edildi.

– Demirel ve Ecevit’in evlerinde ifadeleri alındı.

27 Ekim 1980 : Geçici Anayasa açıklandı.

– Siyasi Partiler ve Sendikalar dışındaki kuruluşlara Kayyum tayinini öngören yasa, MGK’da kabul edildi.

30 Ekim 1980 : Ecevit, CHP Genel Başkanlığı’ndan istifa etti.

10 Kasım 1980 : Güvenlik Kuvvetlerince gözaltına alınan yazar ve yayıncı İlhan Erdost’un askeri araçla Mamak Cezaevi’ne götürülürken, bir askerin başına vurması sonucu öldüğü açıklandı.

https://www.youtube.com/watch?v=Zbuju2xRSfk

11 Kasım 1980 : Cumhuriyet Gazetesi kapatıldı.

31 Aralık 1980 : 1980 yılında enflasyon oranının %106 olduğu açıklandı.

24 Nisan 1981 : MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ile 33 arkadaşının, ‘laikliğe aykırı hareketten’ yargılanmasına, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde başlandı.

1 Haziran 1981 : MGK tarafından yayınlanan bir bildiri ile, ülkeyi 12 Eylül 1980 ortamına getiren siyasi partilerin eski yöneticilerinin demeç vermeleri ve yazı yazmaları yasaklandı. Aynı bildiriyle, eski politikacıları övme, yerme ve eleştirme de yasaklandı.

5 Haziran 1981 : Genel ahlak kurallarını bozduğu gerekçesiyle, eşcinsellerin sahneye çıkması İstanbul Valiliği’nce yasaklandı. Daha sonra diğer başka valiliklerde bu yönde karar aldılar.

30 Haziran 1981 : Anayasa, Siyasi Partiler ve Seçim yasalarını hazırlayacak olan 160 üyeli Kurucu Meclis Yasası, Milli Güvenlik Konseyi’nce kabul edildi.

24 Temmuz 1981 : ‘Laikliğe aykırı harekette bulunmak’ suçlamasıyla Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi’nce yargılanan MSP Genel Başkanı ve 9 MSP’li hakkında tahliye kararı verildi.

16 Ekim 1981 : Siyasi partilerin feshedildiğine dair kanun, MGK tarafından kabul edildi.

3 Kasım 1981 : Kapatılan CHP’nin eski Genel Başkanı Ecevit, siyasal demeç vermek ve yaymak suçundan dolayı, Ankara Sıkıyönetim Kom. Ask. Mahkemesi’nce, tek celse süren yargılanmasından sonra 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

9 Ocak 1982 : Akşam Gazetesi’nin yayını Sıkıyönetim Komutanlığı’nca durduruldu.

13 Ocak 1982 : Hükümet tarafından yapılan açıklamada, ödeme güçlüğü çeken Bankerlerin tasfiye edileceği belirtildi.

https://www.youtube.com/watch?v=DhB524boIUE

21 Ocak 1982 : THKP-C davası başladı. 30 kişinin idamı isteniyor.

22 Ocak 1982 : Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Bülent Ersoy’un kadın olduğuna dair mahkeme kararını usulen bozdu.

29 Ocak 1982 : Los Angeles Başkonsolosumuz Kemal Arıkan, ASALA terör örgütü mensubu Hanpig Harry Sasunyan’ın düzenlediği suikast sonucu şehit oldu. Terörist Sasunyan, 16.06.1984’de biten yargılamasında ömür boyu hapse mahkum oldu.

4 Şubat 1982 : 41 Banker hakkında tasfiye kararı alındı.

16 Şubat 1982 : 217 sanıklı TKP davası başladı.

13 Mart 1982 : 428 sanıklı DEV-YOL davası başladı.

17 Mart 1982 : Eski Gümrük Bakanı Tuncay Mataracı, ‘rüşvet almak’ suçundan dolayı 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

28 Mart 1982 : Turistik amaçlı yurtdışına çıkışlar, 3 yıldan 2 yıla indirildi.

27 Nisan 1982 : Bülent Ecevit, BBC’de yayınlanan bir mektubu nedeniyle tutuklandı.

4 Mayıs 1982 : Bankerzedelere yapılacak ödeme planı açıklandı.

6 Mayıs 1982 : Boston Fahri Konsolosumuz Osman Gündüz, Ermeni ASALA örgütü tarafından şehit edildi.

8 Haziran 1982 : Lizbon (Portekiz) Büyükelçiliği İdari Ateşesi Erkut Akbay, ASALA örgütü tarafından şehit edildi.

20 Haziran 1982 : Banker Kastelli olarak tanınan Cevher Özden ve eşi İsviçre’ye kaçtı.

14 Temmuz 1982 : Bir süre önce istifa eden Maliye Bakanı Kaya Erdem’in yerine, Adnan Başer Kafaoğlu getirilince, Başbakan Yardımcısı Turgut Özal istifa etti.

22 Temmuz 1982 : Ermeni Kızılordusu isimli terör örgütü tarafından, Rotterdam Başkonsolosumuz Kemalettin Demirer’e suikast düzenlendi, saldırganlardan biri yaralı olarak ele geçirildi. Demirer, yara almadan kurtuldu.

8 Ağustos 1982 : Ermeni ASALA örgütü mensubu iki teröristin, Esenboğa Havaalanı’nda yaptığı saldırıda, 8 kişi öldü, 72 kişi yaralandı. Teröristlerden biri ölü diğeri yaralı olarak ele geçirildi. Bu ASALA’nın Türkiye’de ki ilk eylemidir.

9 Eylül 1982 : 12 Eylül İhtilalinden önce Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Devlet Güvenlik Mahkemelerinin tekrar kurulmasına karar verildi.

10 Eylül 1982 : Bulgaristan Başkonsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni ASALA teröristlerince şehit edildi.

8 Ekim 1982 : Gazeteci Nazlı Ilıcak, ‘Faşizm yargılanıyor’ adlı yazısı nedeniyle aldığı 3 aylık hapis cezasını çekmek üzere Sağmalcılar Cezaevi’ne konuldu.

20 Ekim 1982 : Eski siyasi parti liderlerine ve yöneticilerine 10 yıl siyaset yasağı getiren kanun kabul edildi.

26 Ekim 1982 : Yılmaz Güney, Türk vatandaşlığından çıkarıldı.

7 Kasım 1982 : Yeni Anayasa için referandum yapıldı. %91.5 kabul oyu alan Anayasa ile Kenan Evren’de Cumhurbaşkanı oldu.

https://www.youtube.com/watch?v=-Z_nq37qIbM

2 Aralık 1982 : Günaydın Gazetesi’nin yayını, Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından durduruldu.

9 Aralık 1982 : Türkiye Gazetesi’nin yayını, Sıkıyönetim Komutanlığı’nca durduruldu.

1983

SEÇİM TARİHİ : 6 KASIM 1983

KATILIM ORANI : %92,40

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %54,90

SEÇİME GİREN PARTİLER: ANAP, HP, MDP

MECLİSE GİREN PARTİLER: ANAP %45.10, HP %30.50, MDP %23.30

10 Haziran 1983 tarihinde kabul edilen 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’na göre 1969, 1973 ve 1977 seçimlerinde uygulanan barajsız d’Hondt seçim sistemi kaldırılmış yerine ülke barajlı (%10) ve seçim çevresi barajlı nispi temsil (d’Hondt) seçim sistemi getirilmiştir.

SEÇİMDEN ÖNCE YAŞANILANLAR

7 Ocak 1983 : Cem Karaca, Türk vatandaşlığından çıkarıldı.

25 Ocak 1983 : Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından, Cumhuriyet Gazetesi ile Milli Gazete kapatıldı.

29 Ocak 1983 : Ermeni terörist Levam Ekmekçiyan idam edildi.

5 Mayıs 1983 : TİKP davası sanıklarından Doğu Perinçek 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

15 Mayıs 1983 : 12 Eylül’den sonra ilk siyasi parti olarak Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) kuruldu.

12 Eylül Darbesi’nden sonra, 25 Nisan 1983’te siyasal partilerin yeniden kurulmasına izin verilmesi üzerine 16 Mayıs 1983’te emekli orgeneral Turgut Sunalp ve 40 arkadaşı tarafından kurulmuş, genel başkanlığa da Sunalp getirilmiştir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Milliyet%C3%A7i_Demokrasi_Partisi

18 Mayıs 1983 : Prof. Erdal İnönü, siyasi hayattan ve görevden kaçamayacağını açıkladı, TÜBİTAK ve Boğaziçi Üniversitesi’ndeki görevlerinden ayrıldı.

20 Mayıs 1983 : Turgut Özal’ın liderliğinde Anavatan Partisi (ANAP) kuruldu.

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması “ANAP” şeklindedir. 1983’ten 1991’e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Anavatan_Partisi

21 Mayıs 1983 : Büyük Türkiye Partisi (BTP),  ve Halkçı Parti (HP) kuruldu. 134 eski parlamenter BTP’ye girdi.

Büyük Türkiye Partisi, 12 Eylül Darbesi’den sonra kapatılmış Adalet Partisi’nin (AP) siyasi mirasçısı olarak kurulan sağ eğilimli siyasi parti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_T%C3%BCrkiye_Partisi

Halkçı Parti (HP), 12 Eylül Darbesi’nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisiydi. 20 Mayıs 1983’te kurulmuş, 2 Kasım 1985’te Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) ile birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) adını almıştır. Bu partiyle, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 12 Eylül Darbesi’nden sonra kapatılmasının siyasal yaşamda yarattığı boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Halk%C3%A7%C4%B1_Parti

26 Mayıs 1983 : Erdal İnönü’nün liderliğinde Sosyal Demokrat Parti (SODEP) kuruldu.

Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi’nden sonra 1983’te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan CHP tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_Demokrasi_Partisi

1 Haziran 1983 : Milli Güvenlik Konseyi (MGK) tarafından BTP kapatıldı. BTP’nin kurucularından Hüsamettin Cindoruk, Mehmet Gölhan ve yasaklı siyasilerden Süleyman Demirel, Sırrı Atalay ve İhsan Sabri Çağlayangil’in de aralarında bulunduğu 16 kişi Çanakkale’de bir askeri garnizonda (Zincirbozan) mecburi ikamete tabi tutuldular.

16 Haziran 1983 : İstanbul Kapalıçarşı’da bir saldırgan tarafından düzenlenen bombalı saldırıda 2 kişi öldü, 23 kişi yaralandı. Saldırgan kaçamayınca, karnındaki bombayı da patlatarak intihar etti.

20 Haziran 1983 : Doğru Yol Partisi (DYP) kuruldu.

Doğru Yol Partisi (kısaca DYP), Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)’nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi’nde kapatılan Adalet Partisi’nin devamı olarak kurulan DYP’nin, 2007 yılında adının Demokrat Parti olarak değiştirilmesiyle hukuki varlığı sona ermiştir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Do%C4%9Fru_Yol_Partisi

23 Haziran 1983 : SODEP’in 21 kurucusu MGK tarafından veto edildi. Erdal İnönü’de veto edilenler arasında.

27 Haziran 1983 : SODEP Genel Başkanlığı’na Cezmi Kartay seçildi.

29 Haziran 1983 : Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Genelkurmay Başkanlığı görevinden ayrıldı, yerine Org. Nurettin Ersin atandı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Org. Necdet Üruğ, MGK Genel Sekreterliği’ne Org. Necip Torumtay getirildi.

8 Temmuz 1983 : DYP’nin 30 üyesi, MGK tarafından veto edildi.

14 Temmuz 1983 : Brüksel Ataşemiz Dursun Aksoy, ASALA militanlarınca şehit edildi.

15 Temmuz 1983 : Paris’in Orly Havaalanı’nda bulunan THY bürosuna, ASALA militanlarınca bomba atıldı. 7 kişi öldü, 56 kişi yaralandı.

22 Temmuz 1983 : Marmara Üniversitesi’nde 79 öğretim üyesinin görevine son verildi.

14 Ağustos 1983 : Tercüman ve Milliyet Gazeteleri süresiz kapatıldı.

24 Ağustos 1983 : Nokta Dergisi kapatıldı.

26 Ağustos 1983 : Bir yazısından dolayı hüküm giyen yazar Oktay Akbal cezaevine girdi.

27 Ağustos 1983 : Nokta Dergisi ve Milliyet Gazetesi tekrar yayınlanmaya başlandı.

14 Eylül 1983 : SODEP eski Genel Başkanı Erdal İnönü hakkında Sıkıyönetim Savcılığı’nca dava açıldı.

15 Eylül 1983 : Gazeteci Metin Toker, 3 ay hapis cezasına mahkum oldu.

4 Ekim 1983 : İdari sistemde köklü değişiklikler öngören yeniden yapılanmanın ilk adımı olarak, Türkiye 8 bölge valiliğine ayrıldı. Daha sonra bu kararın uygulanmasından vazgeçildi.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ola%C4%9Fan%C3%BCst%C3%BC_H%C3%A2l_B%C3%B6lge_Valili%C4%9Fi

21 Ekim 1983 : Merhaba Gazetesi kapatıldı.

22 Ekim 1983 : MDP Lideri Turgut Sunalp, ANAP Lideri Turgut Özal ve HP Lideri Necdet Calp TRT’de açık oturuma katıldılar.

https://www.youtube.com/watch?v=RulfOEmftwU

Seçimden Sonra Yaşanılanlar

12 Kasım 1983 : Telefonlarda 3 dakika uygulaması başladı.

15 Kasım 1983 : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) bağımsızlığını ilan etti.

https://www.youtube.com/watch?v=PS2AWn4Gdeg

18 Kasım 1983 : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, KKTC’nin bağımsızlık kararını geçersiz saydığını açıkladı.

24 Kasım 1983 : TBBM açıldı. Başbakan Bülent Ulusu istifa etti.

– Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Hükümeti kurma görevini ANAP Genel Başkanı Turgut Özal’a verdi.

https://www.youtube.com/watch?v=p6FUVmTo-Dw

2 Aralık 1983 : Cumhurbaşkanlığı Konseyi’ndeki yerini almak için, Genelkurmay Başkanı Org. Nurettin Ersin görevinden istifa etti.

– Org. Necdet Üruğ Genelkurmay Başkanı, Org. Haydar Saltuk Kara Kuvvetleri, Org. Halil Sözer Hava Kuvvetleri Komutanı oldu.

10 Aralık 1983 : 20 eski Bakan ve 80 eski parlamenter DYP’ye girdi.

12 Aralık 1983 : Kapatılan Büyük Türkiye Partisi (BTP)’nin 18 kurucu üyesi DYP’ye girdi.

13 Aralık 1983 : Turgut Özal’ın kurduğu Kabine, Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı.

18 Aralık 1983 : Erdal İnönü, yeniden SODEP Genel Başkanlığı’na seçildi.

21 Aralık 1983 : Ankara’da bir arabaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 100’den fazla binanın camları kırıldı. Olayı İslami Dava Örgütü üstlendi. Yapılan operasyonlarda 9 kişi yakalandı. Ankara ve İstanbul’da ele geçirilen militanların ‘Hizbul Dava-i İslami’ örgütü üyesi oldukları belirlendi.

24 Aralık 1983 : Turgut Özal Hükümeti, TBMM’de güvenoyu aldı.

4 Aralık 1985 : Laikliğe aykırı vaaz verdiği iddiası ile yargılanan Şeyh Mahmut Hoca, suçu sabit görülmediği için beraat etti.

24 Aralık 1985 : Emeklilik yaşı kadınlarda 55, erkeklerde 60 olarak kabul edildi.

6 Eylül 1986 : Neva Şalom Katliamı. İstanbul Kuledibi’nde bulunan Neva Şalom Sinagogu’nu ayin esnasında basan teröristler önce silahla ateş açtılar daha sonra Sinagog’un içine el bombaları atarak kaçtılar. 21 kişi öldü, onlarca yaralı var. Teröristlerden ikisinin de el bombaları atarken bombaların patlaması sonucu öldükleri tespit edildi. Olayı, İslami Direniş, İslami Cihad, Filistin İntikam Kuzey Arap Birliği gibi örgütler üstlendi, ancak kesin deliller bulunamadı.

11 Aralık 1986 : Dünya Şampiyonasına katılmak için geldiği Avustralya’nın Melbourne şehrinde kaybolan Türk asıllı Bulgar halterci Naim Süleymanov ortaya çıktı ve Türkiye’den siyasi sığınma hakkı istedi.

https://www.youtube.com/watch?v=Nrph0yfJgHg

1987

SEÇİM TARİHİ : 29 KASIM 1987

KATILIM ORANI : %93,30

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %19,80

SEÇİME GİREN PARTİLER: ANAP, DSP, DYP, IDP, MÇP, RP, SHP

MECLİSE GİREN PARTİLER: ANAP %36.30, DYP %19.10, SHP %24.70

Seçimden Önce Yaşanılan Olaylar

2 Ocak 1987 : Cumhurbaşkanı Evren, ‘kızların, başörtüyle okullara giremeyeceğini’ söyledi.

4 Ocak 1987 : YÖK, türban yasağının devam etmesi yönünde bir karar aldı.

10 Ocak 1987 : Adana’da Cumhurbaşkanı Evren’in de katıldığı Rektörler düzeyindeki toplantıda, türbanın kesinlikle yasaklanmasına dair karar alındı.

– İran İslam Cumhuriyeti’nin Sesi Radyosu’nda yayınlanan Mollalar bildirisinde ‘Türkiye’de türbanın yasaklanması’ kınandı.

12 Ocak 1987 : 15 Üniversite yönetimi, YÖK’ün getirdiği türban yasağını uygulama kararı aldı.

14 Ocak 1987 : Federal Almanya’nın Köln şehrinde Cemalettin Kaplan’ın (Kara ses) Türkler arasında irtica kampanyası sürdürdüğü ortaya çıktı.

19 Ocak 1987 : Tahran’da yayın yapan bir radyo, Türkiye’deki Müslümanları isyana çağırdı.

6 Şubat 1987 : Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhinde, ‘Aydınlar dilekçesini imzalayanları eleştirirken kişiliğine yönelik ağır bir saldırı olduğu’ gerekçesiyle Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 500.000 liralık manevi tazminat davası açtı.

https://bianet.org/biamag/bianet/19444-aydinlar-dilekcesi-tam-metni

9 Şubat 1987 : İstanbul Elmadağ’da faaliyet gösteren ünlü Şan Sineması yandı.

https://www.youtube.com/watch?v=e1zY8EgjsXY

10 Şubat 1987 : Başbakan Özal, ABD’nin Houston kentinde başarılı bir By-Pass ameliyatı oldu.

11 Şubat 1987 : Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi, Aziz Nesin’in Cumhurbaşkanı Evren aleyhine açtığı tazminat davasını reddetti.

10 Mayıs 1987 : Türk Kadınlar Derneği, Semra Özal’ı ‘yılın annesi’ seçti.

1 Temmuz 1987 : Başbakan Özal ile ters düşen Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Necdet Öztorun istifa etti. Org. Necip Torumtay, KKK’na getirildi.

6 Eylül 1987 : Siyasi yasakların kalkmasına dair yapılan referandumda, %50.16 evet oyu ile siyasi yasaklar kaldırıldı. Çok renkli bir kampanya dönemi yaşandı. Başbakan Özal, üzerinde ‘No No’ yazılı tişörtler ile mitingler düzenledi.

https://www.youtube.com/watch?v=opoxaHfkbN8

https://www.youtube.com/watch?v=jsW5JOv9YMo

5 Ekim 1987 : Alparslan Türkeş, Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) Genel Başkanlığı’na seçildi.

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye’de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi’nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti’nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993’te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Milliyet%C3%A7i_%C3%87al%C4%B1%C5%9Fma_Partisi

7 Ekim 1987 : Yurtdışında faaliyetlerini sürdürün TİP (Türkiye İşçi Partisi) ve TKP (Türkiye Komünist Partisi), TBKP adı ile kurulan yeni bir partide birleştiklerini açıkladılar. Yeni Kurulan Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP)’nin ,Genel Sekreterliği’ne Haydar Kutlu seçildi. Behice Boran, Onursal Başkan seçildi.

Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisinin (TKP) birleşmesiyle kurulmuş bir siyasi parti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Birle%C5%9Fik_Kom%C3%BCnist_Partisi

17 Ekim 1987 : Belçika’da ölen TİP eski Genel Başkanı Behice Boran’ın naaşı, Türkiye’ye getirildi ve TBMM’de tören yapıldı.

Seçimden Sonra Yaşanılanlar

12 Aralık 1987 : Ferhan Şensoy, Muzur Müzikal adlı oyunu nedeniyle 18 gün hapis cezasına çarptırıldı, cezası 3.150 lira para cezasına çevrildi.

22 Aralık 1987 : Cumhurbaşkanı’ndan Hükümeti kurma görevini alan Özal, Kabineyi açıkladı.

25 Aralık 1987 : TBMM Başkanlığı’na Yıldırım Akbulut seçildi.

30 Eylül 1987 : 2. Turgut Özal Hükümeti güvenoyu aldı.

27 Ocak 1988 : Doç. Dr. Server Tanilli’nin, ‘Nasıl Bir Demokrasi İstiyoruz’ adlı kitabı, DGM kararı ile toplatıldı.

30 Ocak 1988 : Döviz fiyatlarının ani yükselmesi üzerine panik yaşanmaya başlandı, serbest döviz piyasasının kalbi Tahtakale’de yaşanan arbedenin üzerine Polis copla müdahale etti.

2 Şubat 1988 : 2000’e Doğru Dergisi, Hükümete hitaben yazıldığını iddia ettiği ‘MİT Raporu’nu yayınladı. Bu rapor büyük tartışmalara neden oldu.

https://eksiseyler.com/bir-donem-kamuoyu-gundemini-mesgul-eden-mit-raporu-olayi-nedir

9 Şubat 1988 : Hükümet, 2000’e Doğru Dergisi’nde yayınlanan MİT raporunun asılsız olduğunu açıkladı. Derginin bu sayısı, İstanbul Savcılığı’nca toplatıldı.

29 Şubat 1988 : SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, görevinden istifa etti.

1 Mart 1988 : Dün Genel Başkanlıktan istifa eden Erdal İnönü, istifasını geri aldı. Parti Meclisi, kendisine bütün konularda yetki verdi.

5 Mart 1988 : TİTİBANK’ı (Türkiye İthalat ve İhracat Bankası), Kıbrıslı işadamı Asil Nadir satın aldı.

8 Mart 1988 : DSP Olağanüstü Kongresi’nde Bülent Ecevit Genel Başkanlığı bıraktı. Necdet Karababa, Genel Başkan seçildi.

27 Mart 1988 : Sol görüşlü 29 tutuklu ve hükümlü, Metris Askeri Cezaevi’nden tünel kazarak kaçtılar.

1 Mayıs 1988 : 1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı. Polis, İstanbul’da 85, İzmir’de 11 kişiyi gözaltına aldı.

14 Mayıs 1988 : DYP’nin 2. Büyük Kongresi’nde Süleyman Demirel yeniden Genel Başkanlığa seçildi.

16 Haziran 1988 : Mehmet Ali Birand’ın Milliyet Gazetesi’nde yayınlanan, Abdullah Öcalan ile yaptığı röportaj İstanbul DGM Savcılığı’nca durduruldu.

https://www.youtube.com/watch?v=sBbAGgvqTOY

27 Haziran 1988 : SHP 2. Büyük Kurultayı’nda, Erdal İnönü yeniden Genel Başkanlığa, Deniz Baykal Genel Sekreterliğe seçildiler.

14 Temmuz 1988 : ANAP Kongresi’nde, Kartal Demirağ isimli şahıs Başbakan Turgut Özal’a kürsüde konuşma yaparken tabanca ile ateş etti, elinden yaralanan Özal, diğer kurşunun kürsüdeki mikrofona isabet etmesi sayesinde kurtulabildi. Saldırgan Kartal Demirağ’ın, salonda bulunan güvenlik görevlilerince etkisiz hale getirilmesinden sonra, Başbakan Özal’a ilk müdahale salonda bulunan sağlık görevlilerince yapıldı. Soğukkanlılığını koruyan Özal, eli sargılı olarak konuşmasına devam etti. Konuşmasında: “Allah’ın verdiği canı, O’nun izni olmadan kimse alamaz.” dedi. Kartal Demirağ’ın, hiçbir örgütle bağlantısı olmadığı ve bu eylemi tek başına yaptığı açıklandı. Başbakan Özal, daha sonra Cezaevi’nde Demirağ ile görüştü ve O’nu affettiğini açıkladı.

https://www.youtube.com/watch?v=dH0Lu_Jjdss

21 Temmuz 1988 : 12. Milli Eğitim Şurası Genel Kurulu, üniversitelerde giyim sınırlamasının kaldırılmasına karar verdi.

4 Ocak 1989 : Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem, görevinden istifa etti.

7 Mart 1989 : Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde uygulanan türban serbestisini Anayasa’ya aykırı bularak ilgili kanunları ve kararları iptal etti.

10 Mart 1989 : Anayasa Mahkemesi’nin kararı üzerine, İstanbul, Ankara, Bursa ve Adana’da protesto gösterileri yapıldı.

31 Mart 1989 : Turgut Özal, 12 Bakanı Hükümet dışı bıraktı.

6 Haziran 1989 : Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Hükümetin İran’ın dini Lideri Humeyni’nin ölümü üzerine aldığı tüm yurtta bayrakları yarıya indirme kararına uymayacağını belirtti ve Çankaya Köşkü’ndeki bayrakları indirtmedi.

12 Ekim 1989 : SHP’li 7 Milletvekili, Paris Kürt Enstitüsü ile Fransa Özgürlük Vakfı’nın ortaklaşa düzenledikleri ‘Kürt Ulusal Kimliği ve İnsan Hakları’ konulu konferansa katılmak üzere Fransa’ya gittiler.

17 Ekim 1989 : Başbakan Turgut Özal, Cumhurbaşkanlığı’na aday olduğunu açıkladı.

31 Ekim 1989 : Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun yeterli olduğu 3. tur oylamada DYP ve SHP’lilerin katılmamasına rağmen, 263 Milletvekilinin oyu ile Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyetinin 8. Cumhurbaşkanı seçildi.

https://www.youtube.com/watch?v=UnkpliMZ1pk

9 Kasım 1989 : Çankaya Köşkü’nde düzenlenen törenle, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren görevini 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a devretti.

– Turgut Özal, Cumhurbaşkanlığı görevini devraldıktan 2 saat sonra Hükümeti Kurma görevini TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut’a verdi.

10 Kasım 1989 : İstanbul’da, türban yasağını protesto eden bir grup eylemci, Basın Müzesi Sanat Galerisi’ni basarak 150’ye yakın eseri tahrip ettiler.

– SHP ve DYP, Cumhurbaşkanı Özal’ı protesto etmek için Anıtkabir’de düzenlenen devlet törenine katılmayarak kendi törenlerini düzenlediler.

11 Kasım 1989 : Yıldırım Akbulut, Kabinesini açıkladı.

14 Kasım 1989 : Bedrettin Dalan, ANAP’tan istifa etti.

23 Kasım 1989 : SHP Milletvekillerinden İlhami Binici, Cüneyt Canver, Arif Sağ, Abdullah Baştürk, Fehmi Işıklar ve Mehmet Kahraman Parti’den istifa ettiler.

28 Aralık 1989 : Hükümet, üniversitelerde, türban ve başörtüsü takılmasını serbest bıraktı.

9 Mayıs 1990 : Coca-Cola firması geri adım atarak, fiyatlarında %12.5-20 oranlarında indirim yaptığını açıkladı.

7 Haziran 1990 : SHP’den daha önce ayrılan milletvekilleri Halkın Emek Partisi’ni (HEP) kurdular.

Halkın Emek Partisi (HEP), 1990-93 arasında Türkiye’de faaliyet göstermiş siyasi parti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Halk%C4%B1n_Emek_Partisi

2 Ağustos 1990 : Irak, Kuveyt’i işgal etti, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin: “Kuveyt’in artık Irak toprağı olduğunu” söyledi. İşgal olayına bütün devletler çok sert yanıt verdiler. BM, Irak’ın derhal Kuveyt’ten çekilmesini istedi.

5 Eylül 1990 : Hükümet’e asker gönderme izni, TBMM’nin gizli oturumunda kabul edildi.

10 Eylül 1990 : SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal, görevinden istifa etti.

22 Ekim 1990 : Barajlardaki su seviyesinin tehlikeli ölçüde düşmesi üzerine, İstanbul’da yağmur bombası atıldı. Yağan yoğun yağmur, barajlardaki su seviyesini yükseltti.

14 Kasım 1990 : Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, derslere girmeyerek Anıtkabir’e yürüyen öğretim üyeleri hakkında inceleme başlattığını açıkladı.

15 Kasım 1990 : Aileden sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in ‘Flörtün fahişelikten ne farkı var’ şeklindeki açıklaması büyük tepkilere neden oldu.

30 Kasım 1990 : Temel gıda maddelerinde %5 olan KDV oranı %6’ya, diğer mallarda %11 olan oran ise %12’ye çıkarıldı.

3 Aralık 1990 : Genelkurmay Başkanı Org. Necip Torumtay istifa etti.

4 Aralık 1990 : Genelkurmay Başkanlığı’na Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Doğan Güreş, KKK’na 1. Ordu Komutanı Org. Muhittin Fisunoğlu getirildi.

1991

SEÇİM TARİHİ : 20 EKİM 1991

KATILIM ORANI : %83,90

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %0,50

SEÇİME GİREN PARTİLER: ANAP, RP, SP, DYP, DSP, SHP

MECLİSE GİREN PARTİLER: ANAP %24.00, RP %16.90, DYP %27.00, DSP %10.70, SHP %20.80

SEÇİMDEN ÖNCE YAŞANANLAR

4 Ocak 1991 : Devlet Bakanı Güneş Taner görevinden istifa etti.

12 Ocak 1991 : Türkiye’nin Irak sınırındaki askeri sığınak bölgesinde bulunan askerlerin terhisleri durduruldu. Güneydoğu halkı, batıya doğru yoğun bir şekilde göç etmeye başladı.

17 Ocak 1991 : İncirlik Hava Üssü’nden kalkan ABD uçakları, Irak’taki hedefleri bombaladı.

1.Körfez Savaşı

https://www.youtube.com/watch?v=lHYxnP7mUKs

21 Ocak 1991 : Olası bir Irak saldırısına karşı, Türkiye’de belirli noktalara Patriot savunma füzeleri yerleştirildi.

25 Ocak 1991 : ‘Kürtçe konuşmayı ve şarkı söylemeyi yasaklayan’ 2932 sayılı kanun yürürlükten kaldırıldı.

26 Ocak 1991 : ABD’nin Adana Konsolosluğu ile Türk Amerikan Kültür Derneği’ne bomba kondu, saldırıyı DEV-SOL üstlendi.

28 Ocak 1991 : Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi: “Körfez Savaşı’ndaki tutumu nedeniyle Türkiye’nin cezalandırılması gerekir.” dedi.

31 Ocak 1991 : Bakanlar Kurulu, TCK’nın 141, 142 ve 163. maddelerinin, ‘cebir şartı ile yapılması hariç tutulmak üzere’ kaldırılmasına karar verdi.

22 Şubat 1991 : Milli Savunma Bakanı Hüsnü Doğan, Başbakan Akbulut’un isteği üzerine Cumhurbaşkanı Özal tarafından azledildi.

20 Mart 1991 : Adana’da Nevruz Bayramı nedeniyle ateş yakmak ve yürüyüş yapmak isteyen göstericilere, Polis müdahale etti. Çıkan olaylarda çok sayıda yaralanan oldu, göstericiler ise 4 Polis arabasını tahrip etti. Yaklaşık 80 kişi gözaltına alındı.

27 Mart 1991 : DEV-SOL militanları, İşadamı Ali Şen’e ait helikoptere bomba koydular.

1 Nisan 1991 : Irak’tan Türkiye’ye sığınan Peşmergelerin 1.500’e ulaştığı belirtildi. Hakkari Valiliği, Şemdinli’de bir çadırkent oluşturdu.

3 Nisan 1991 : İkinci bir göç dalgası, Türkiye sınırına dayandı. Kürt ve Türkmen yüzbinlerce Iraklı Türkiye’ye veya İran’a geçebilmek için mücadele ediyor. Sınırda bulunan mayınlı alana giren binlerce kişinin ise öldüğü bildirildi.

5 Nisan 1991 : Irak İstanbul Başkonsolosluğu önünde gösteri yapan yaklaşık 30 kişilik bir gruba, Konsolosluk binasından Iraklı bir koruma görevlisi ateş açtı. 2 kişi öldü.

7 Nisan 1991 : Emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk, DEV-SOL militanlarının düzenlediği saldırı neticesi şehit oldu.

8 Nisan 1991 : Türkiye’ye sığınan Iraklıların (Peşmergelerin) sayısının 300.000’i bulduğu belirtildi.

25 Nisan 1991 : Ankara’da STFA Holding, Çukurova Elektrik, Koç Holding, Eczacıbaşı Menkul Değerler, Toprak Holding ve Alarko Holding’e ait binalarda; Adana’da Tekel deposunda; İstanbul’da ise Vakko’nun Merter Fabrikası’nda patlamalar meydana geldi. Patlamalarda can kaybı olmazken, maddi hasar meydana geldi.

28 Nisan 1991 : Bingöl’ün Solhan İlçesi Öğretmen Evi’ne, PKK militanlarınca saldırı düzenlendi. Saldırıda Kaymakam Metin Ateş, Savcı Mehmet Türksever ve Orman Müdürü Ahmet Yener şehit oldular.

– ANAP İl Kongresi’nde Semra Özal İl Başkanı seçildi.

15 Haziran 1991 : ANAP’ın 3. Olağan Kongresi’nde Mesut Yılmaz Genel Başkan seçildi.

16 Haziran 1991 : Başbakan Yıldırım Akbulut, ANAP Genel Başkanlığı’nı kaybetmesi üzerine Başbakanlık’tan istifa etti.

17 Haziran 1991 : Cumhurbaşkanı Özal, Hükümeti kurma görevini ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’a verdi.

5 Temmuz 1991 : Mesut Yılmaz Hükümeti, TBMM’de güvenoyu aldı.

6 Temmuz 1991 : Muğla Valiliği’ne atanan Lale Aytaman, Türkiye’nin ilk kadın valisi olarak göreve başladı.

22 Temmuz 1991 : Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi’nin (TBKP) kapatılmasına karar verdi.

14 Ekim 1991 : Eski MİT Müsteşarı, emekli Orgeneral Adnan Ersöz, DEV-SOL militanlarınca düzenlenen saldırı sonucu şehit edildi.

Seçimden Sonra Yaşanılanlar

25 Ekim 1991 : Hakkari Çukurca’ya bağlı Çınarlı ve Çayırlı Köylerindeki Sınır Karakollarını roketatar ve toplarla basan yaklaşık 500 kişilik PKK teröristleri, 17 Eri şehit ettiler. Saldırıdan sonra Türk Silahlı Kuvvetleri, Kuzey Irak’ta bulunan PKK kamplarını imha etmek için ‘Sınır ötesi Operasyon’ düzenledi.

29 Ekim 1991 : İran Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani, Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a bir mesaj göndererek, İstanbul Boğazı’ndan geçerken yakalanan silah yüklü Kıbrıs Rum bandıralı geminin serbest bırakılmasını istedi.

30 Ekim 1991 : DEV-SOL’un Silahlı Devrim Birlikleri üyesi Lütfü Topal ile İbrahim Bingöl cezaevinden firar ettiler.

6 Kasım 1991 : 19. Dönem çalışmalarına başlayan TBMM’deki ant içme töreni olaylı geçti. HEP kökenli Milletvekillerinin, PKK Bayrağı’nın rengi olan ‘sarı-kırmızı-yeşil’ renkli yaka mendilleri ile Meclis’e gelmeleri TBMM’deki diğer Milletvekilleri tarafından büyük tepki ile karşılandı. Yemin esnasında, HEP kökenli SHP Diyarbakır Milletvekili Hatip Dicle’nin, ‘Bu yemin metnini Anayasa baskısı altında okuyorum.’ demesi, SHP Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana’nın ant içtikten sonra Kürtçe slogan atması büyük tepkilere neden oldu.

https://www.youtube.com/watch?v=uGY99RAQ1ns

7 Kasım 1991 : Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Hükümeti kurma görevini DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel’e verdi.

11 Kasım 1991 : DYP Lideri Demirel ile SHP Lideri İnönü, DYP-SHP Koalisyonu için anlaştılar.

15 Kasım 1991 : Eski MÇP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ile 18 arkadaşı RP’den istifa etti.

5 Aralık 1991 : Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş ve Kuvvet Komutanlarının, İstanbul’da yaptıkları denetlemeler sırasında, içtikleri kahvede zehirli madde saptandığı açıklandı. Olayı PKK üstlendi.

https://www.youtube.com/watch?v=vBdD6O69DV8

25 Aralık 1991 : PKK’lı teröristler ‘Yaşasın Kürdistan’ sloganları atarak, İstanbul Bakırköy’de bulunan bazı mağazalara molotof kokteylleri attılar. Olağanüstü Hal Bölge Valisi Necati Çetinkaya’nın kardeşine ait olan Çetinkaya Mağazası’nda çıkan yangında çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 11 kişi öldü.

28 Aralık 1991 : Seçimlere RP’den giren ve kısa süre önce RP’den istifa eden Alparslan Türkeş, 18 Milletvekili arkadaşı ile birlikte MÇP’ye girdi. Yapılan MÇP Kongresi’nde Genel Başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.

30 Aralık 1991 : Hürriyet Gazetesi’nin Ankara Temsilciliği önündeki çöp bidonuna bomba konuldu. Olayı İslami Direniş örgütü üstlendi.

16 Ocak 1992 : HEP kökenli SHP Milletvekilleri Leyla Zana ve Hatip Dicle, SHP’den istifa ettiler.

25 Ocak 1992 : İstanbul’da Galleria İş Merkezi ve Kapalıçarşı’ya bombalı saldırılar düzenlendi, 1 kişi öldü, 18 kişi yaralındı. Saldırıları PKK üstlendi.

6 Şubat 1992 : İstanbul DGM Başsavcısı Yaşar Günaydın silahlı saldırı sonucu şehit edildi.

9 Şubat 1992 : İstanbul Fenerbahçe Orduevi’ne bombalı saldırı düzenlendi, 4’ü asker 8 kişi yaralandı.

17 Şubat 1992 : ANAP ve RP, Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Güler İleri hakkında yolsuzluk iddiaları için ayrı ayrı gensoru önergesi verdiler.

18 Şubat 1992 : Bursa Cumhuriyet Başsavcısı Nursal Uçurum’un makam aracına DEV-SOL militanlarınca saldırı düzenlendi. Başsavcı ağır yaralı olarak kurtulurken, makam şoförü ve koruma polisi hayatını kaybetti.

20 Şubat 1992 : İstanbul Ticaret Odası’na bırakılan bombalı bir çantanın patlaması sonucu 1 kişi öldü, 16 kişi yaralandı. Saldırıyı PKK üstlendi.

22 Şubat 1992 : Yolsuzluk yaptığı iddiası ile hakkında gensoru verilen Devlet Bakanı Güler İleri, görevinden istifa etti.

1 Mart 1992 : İstanbul Şişhane’de bulunan Neva Şalom Sinagogu’na bombalı saldırı düzenlendi. 1 kişi yaralandı, Sinagog’da maddi hasar meydana geldi.

17 Mart 1992 : Olağanüstü Hal’in 4 ay daha uzatılması, SHP’nin uzun süredir karşı çıkmasına rağmen TBMM’de SHP’lilerinde oylarıyla kabul edildi.

21 Mart 1992 : Nevruz kutlamaları Türkiye’yi kana buladı. Van, Şırnak, Cizre ve Adana’da PKK militanları Güvenlik Güçleri ile çatışmaya girdiler. Olaylarda 38 kişi öldü. Van, Şırnak ve Cizre’de sokağa çıkma yasağı kondu.

22 Mart 1992 : Şırnak Cizre’de çıkan olaylarda 3 Polis şehit oldu. Mardin’in Nusaybin İlçesi’nde çıkan olaylarda 10 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. Hakkari Yüksekova’da çıkan çatışmada 5 kişi öldü. PKK militanları Şırnak’a roketatarlarla saldırdılar, çatışmalar tüm yoğunluğu ile devam ediyor.

24 Mart 1992 : MİT’e ait servis otobüsü İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı önünde DEV-SOL militanlarınca tarandı. 2 MİT mensubu şehit oldu, 9 kişi yaralandı.

30 Mart 1992 : Cumhuriyet Gazetesi konkordato istedi.

31 Mart 1992 : HEP kökenli 14 Milletvekili SHP’den istifa etti.

– Anayasa Mahkemesi, DİSK’in Hazineye devredilen mal varlığının iade edilmesine karar verdi.

9 Nisan 1992 : İzmir Bornova Polis Okulu servis otobüsü, DEV-SOL militanlarınca tarandı. 1 Polis ile 1 Öğretmen şehit oldu. Olayın akabinde düzenlenen operasyonlarda, teröristlerden 1’i ölü 3’ü sağ olarak ele geçirildi.

14 Nisan 1992 : PKK ile girişilen çatışmalarda; Şırnak’ta 1 Teğmen, 6 Er, Elazığ’da 2 Er, Siirt’te 1 Er olmak üzere 10 Askerimiz şehit oldu.

15 Nisan 1992 : Cumhurbaşkanı Özal’a silahlı saldırı düzenleyen Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest bırakıldı.

16 Nisan 1992 : Genelev patroniçesi Matild Manukyan’ın Türkiye vergi rekortmeni olduğu açıklandı.

17 Nisan 1992 : İstanbul’da DEV-SOL hücre evlerine düzenlenen operasyonlarda 6’sı kadın 11 kişi ölü, 6 kişi ise sağ olarak ele geçirildi.

– Mardin’in Savur İlçesi’nde PKK ile Güvenlik Güçleri arasında çıkan çatışmada 5 Er şehit olurken 37 terörist öldürüldü.

18 Nisan 1992 : İstanbul Gaziosmanpaşa’da bir Polis otosu silahlı 4 terörist tarafından tarandı. Olayda 1 Polis ile 1 Bekçi şehit oldu.

23 Nisan 1992 : ABD’de bulunan Cumhurbaşkanı Özal’a ‘prostat kanseri’ teşhisi kondu.

16 Mayıs 1992 : Şırnak Uludere’ye bağlı Işıkveren ve Taşdelen Jandarma Karakolları’na PKK militanlarınca baskın düzenlendi. Çıkan çatışmalarda 29 Asker şehit oldu, 36 teröristin ise öldürüldüğü bildirildi.

17 Mayıs 1992 : İstanbul Haliç’de bulunan tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın yüzünden kullanılamaz hale geldi.

11 Haziran 1992 : Tatvan’da bir minibüsü durduran PKK’lılar 15 yolcuyu katlettiler.

26 Haziran 1992 : Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ne bağlı Yolaç Köyü’nü basan PKK militanları, Camii’den çıkardıkları 10 kişiyi kurşuna dizdiler.

30 Haziran 1992 : Bitlis’in Hizan İlçesi’nde 2 minibüsü durduran PKK militanları, 10 yolcuyu katlettiler.

4 Temmuz 1992 : 10’un üzerinde emekli General ve Subay’ın, askeri danışman olarak Azerbaycan’a gittiği öğrenildi.

7 Temmuz 1992 : Eski Ülkü Ocakları Derneği Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu, 5 Milletvekili ile birlikte MÇP’den istifa etti.

10 Temmuz 1992 : Anayasa Mahkemesi, Sosyalist Parti’nin kapatılmasına karar verdi.

13 Temmuz 1992 : Prof. İhsan Doğramacı, YÖK Başkanlığı’ndan istifa etti. 19 Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Mehmet Sağlam YÖK Başkanı oldu.

24 Temmuz 1992 : DEV-SOL militanları, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün Cağaloğlu’ndaki binasına roketatarla saldırı düzenledi, olayda ölen veya yaralanan olmadı.

26 Temmuz 1992 : İşçi Partisi (İP) Genel Başkanlığı’na Doğu Perinçek seçildi.

29 Temmuz 1992 : Kıbrıs Barış Harekatı’nda Deniz Kuvvetleri Komutanı ve eski CHP Milletvekili olan emekli Oramiral Kemal Kayacan, İstanbul’da DEV-SOL’un Silahlı Devrim Birlikleri’ne mensup militanlarınca şehit edildi.

9 Ağustos 1992 : Şanlıurfa Ceylanpınar HEP İlçe Sekreteri ve Özgür Gündem Gazetesi yazarı Hüseyin Deniz, uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

11 Ağustos 1992 : PKK’lı teröristler, Siirt Eruh’a bağlı Dikboğaz Köyü Jandarma Karakolu’na roketatarlarla saldırdılar. Saldırıda 6 Er şehit oldu, 9 Er ise yaralandı.

13 Ağustos 1992 : DEV-SOL’un, Ankara Maltepe ve Küçükesat’ta bulunan hücre evlerine Polis tarafından baskın düzenlendi. 2’si kadın 5 militan ölü olarak ele geçirilirken 1’i yaralı 4 militan ise sağ olarak yakalandı.

15 Ağustos 1992 : Hürriyet Gazetesi’nin İkitelli tesislerine TEM otoyolundan ateş açıldı. Can kaybı yok.

17 Ağustos 1992 : Diyarbakır Lice ve Şanlıurfa Suruç’ta, PKK teröristlerinin saldırısı sonucu 8 Er şehit oldu.

19 Ağustos 1992 : PKK’lı yaklaşık 300 terörist Şırnak’a saldırdı. Şehri ablukaya alan teröristler önce trafoyu havaya uçurarak Şehrin elektriğini kestiler. Roketatar ve havan topları ile Tugay, Emniyet Müdürlüğü, Jandarma ve Valiliğe ateş açtılar. Sabaha kadar süren çatışmalarda 3 Er ve 1 Polis şehit oldu. Sabah 6’dan itibaren sokağa çıkma yasağı kondu.

30 Ağustos 1992 : İran’dan Türkiye’ye giren yaklaşık 300 PKK’lı terörist, Alan Sınır Karakolu’na saldırdı. Ağır silahlarla saldırıya geçen teröristlere karşı Askerlerimiz karakolu kahramanca savundular. Çevre İllerden gelen takviye birlikler sayesinde teröristler püskürtüldü. 4 gün 13 saat (109 saat) süren çatışma sonucunda 10 Er şehit oldu, 43 terörist öldürüldü.

9 Eylül 1992 : CHP tekrar açıldı. SHP’den ayrılan Antalya Milletvekili Deniz Baykal Genel Başkanlığa seçildi.

10 Eylül 1992 : Ağrı’nın Habur İlçesi kırsalında PKK militanları ile çatışmaya giren Güvenlik Güçleri, 2 güne yakın süren çatışmalar sonunda 4’ü kadın 22 teröristi ölü olarak ele geçirdiler.

11 Eylül 1992 : Batman’ın Sason İlçesi’nde ki TPAO ile Mobil Petrol Tesisleri’ne saldıran PKK’lılar, 3 mühendisi öldürüp, 5 işçiyi yaraladıktan sonra, 3 dolum tankı ile 1 petrol kulesini ateşe verdiler.

13 Eylül 1992 : Hakkari Şemdinli’ye bağlı Aktütün Jandarma Karakolu’na baskın düzenleyen PKK teröristleri ile çıkan çatışmada 1 Astsubay, 8 Er ve 2 Korucu şehit oldu, 30 terörist öldürüldü.

20 Eylül 1992 : PKK yanlısı yayın yapan Özgür Gündem Gazetesi’nin köşe yazarı Musa Anter, Diyarbakır’da silahlı bir saldırı sonucu hayatını kaybetti.

29 Eylül 1992 : PKK’lı teröristler, Hakkari Şemdinli’ye bağlı Derecik Sınır Karakolu’na baskın düzenlediler. Karakol’dan yapılan yardım çağrısı üzerine, yardıma gelen Cobra helikopterleri ve savaş uçakları teröristlere karşılık verdi. Çatışmada, 2 Astsubay ve 21 Er şehit olurken 53 terörist ölü olarak ele geçirildi.

19 Ekim 1992 : Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Hava ve Kara Kuvvetleri’nin ortaklaşa düzenledikleri operasyonda 600 teröristin öldürüldüğü, özellikle Hakurk kampı civarında şiddetli çatışmaların sürdüğü belirtildi.

20 Ekim 1992 : DYP ve SHP, ‘Turgut Özal’ı Cumhurbaşkanlığı’ndan indirmek için’ gerekli Anayasa değişikliği konusunda anlaştıklarını açıkladılar.

– Bingöl Solhan yakınlarında bir yolcu otobüsünü durduran PKK’lı teröristler, 19 yolcuyu kurşuna dizerek öldürdüler, 6 yolcu ise yaralı olarak kurtuldu.

24 Ekim 1992 : Kuzey Irak’ta imha operasyonuna devam eden Türk Silahlı Kuvvetleri, PKK’nın en önemli kamplarından birisi olan Hakurk Kampı’na girdiler. PKK’lıların güneye doğru kaçtıkları belirtildi.

5 Kasım 1992 : Genelkurmay Başkanlığı, Kuzey Irak’ta yapılan operasyonun tamamlandığını, operasyonda 1.800 teröristin öldürüldüğünü ve lojistik imkanlarının imha edildiğini, operasyon esnasında 23 Askerin şehit olduğunu, 96 Askerin ise yaralandığını bildirdi.

10 Kasım 1992 : Diyarbakır’ın Hani İlçesi’ne roketatar ve havan topları ile saldıran yaklaşık 200 kişilik PKK grubu, 1 Astsubay ve 2 Polis’i şehit ettiler, çatışmalar esnasında 9 vatandaş da hayatını kaybetti.

17 Kasım 1992 : İstanbul’da, DEV-SOL teröristleri bir ekip otosunu pusuya düşürdüler. Ekip otosunda bulunan 4 Polis Memuru şehit oldu.

23 Kasım 1992 : Hasan Celal Güzel’in Başkanlığında ‘Yeniden Doğuş Partisi’ kuruldu.

Yeniden Doğuş Partisi (YDP), 23 Kasım 1992’de, Anavatan Partisi’nden ayrılmış olan Hasan Celal Güzel tarafından 11 binin üzerinde kurucu üye ile kurulmuştur. Kurucular Kurulu Toplantısı kurucu sayısının fazlalığı nedeniyle Atatürk Spor Salonunda yapılabilmiştir. Katıldığı 1995 Türkiye genel seçimlerinde %0,34 ve 1999’da da %0,14’lük oy oranında oy aldı. Hasan Celal Güzel’in siyaseti bırakmasından sonra partinin genel başkanlığına Ahmet Rüştü Çelebi getirilmiştir. 10 Temmuz 2002’de Cem Uzan ve arkadaşları tarafından kurulan Genç Parti’nin seçime katılamayacağının anlaşılması üzerine YDP ile temasa geçen Cem Uzan ve arkadaşları partiye katıldı. 23 Ağustos 2002’de yapılan 3. Olağanüstü Kurultay’da YDP parti genel sekreteri Mehmet Ali Akgül tarafından Cem Uzan’a sunulan YDP’nin adı Genç Parti olarak değiştirildi ve parti başkanlığına da Cem Uzan seçildi.^[3]

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeniden_Do%C4%9Fu%C5%9F_Partisi_(T%C3%BCrkiye)

30 Kasım 1992 : ANAP 2. Olağanüstü Kongresi’nde Mesut Yılmaz, Özal’ın desteklediği Mehmet Keçeciler’e karşı tekrar Genel Başkan seçildi.

1 Aralık 1992 : Kongre’yi kaybeden Mehmet Keçeciler ile birlikte 15 Milletvekili; Fevzi İşbaşaran, Halil Şıvgın, Leyla Yeniay Köseoğlu, Engin Güner, Yıldırım Akbulut, İbrahim Özdemir, Ercüment Konukman, Naci Ekşi, Yusuf Bozkurt Özal, Osman Ceylan, Gaffar Yakın, Hüsnü Doğan, Hüseyin Aksoy, Tunca Toskay ve Esat Canan ANAP’tan istifa ettiler.

2 Aralık 1992 : 54 ANAP’lı daha partiden istifa etti.

7 Aralık 1992 : Antalya’da bir polis otobüsünü düzenlenen silahlı saldırıda 1 Komiser ile 3 Polis Memuru şehit oldu, 25 Polis Memuru ise yaralandı.

8 Aralık 1992 : Hükümet’in, Somali ve Bosna-Hersek’te ‘Umut Operasyonu’ adı altında görev yapacak olan BM emrindeki Güvenlik Kuvvetleri’ne asker verme önerisi TBMM’de kabul edildi.

13 Aralık 1992 : Türk-İş Genel Başkanlığı’na Bayram Meral seçildi.

11 Ocak 1993 : İstanbul Polisi, Lucky-S adlı Panama bandıralı bir gemide 15 ton uyuşturucu ele geçirdi.

15 Ocak 1993 : Bingöl ile Diyarbakır’ın Kulp İlçesi arasında bulunan PKK kampları havadan bombalandı. 150 PKK’lının öldüğü açıklandı.

20 Ocak 1993 : Eski ANAP hükümetlerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yapan Safa Giray ve Cengiz Altınkaya’nın yolsuzluk yaptıkları gerekçesiyle dokunulmazlıkları kaldırıldı ve Yüce Divan’a sevk edildiler.

24 Ocak 1993 : Cumhuriyet Gazetesi yazarı Uğur Mumcu, Ankara’daki evinin önünde bulunan arabasına konan bomba ile öldürüldü. Suikastı, saldırıdan hemen sonra İslami Kurtuluş Örgütü üstlendi, ancak bugüne kadar bir netlik kazanmadı.

https://www.youtube.com/watch?v=MotcUgiseZM

28 Ocak 1993 : İşadamı Jak Kamhi’ye suikast düzenlendi. Kamhi, yara almadan kurtuldu.

5 Şubat 1993 : ANAP İstanbul Milletvekili ve eski Devlet ve Maliye Gümrük Bakanlarından Adnan Kahveci, eşi ve iki çocuğu ile birlikte Bolu-Gerede yakınlarında trafik kazası geçirdi. Adnan Kahveci ve eşi olay anında hayatlarını kaybederken, çocukları yaralı olarak kurtuldu ancak 17 yaşındaki Aslıhan Kahveci, bitkisel hayata girdi ve 10 gün sonra öldü. Kamuoyunda dürüstlüğü ile tanınan ve çok sevilen Adnan Kahveci’nin yeni yapılan otobanda ters yola girerek kaza yapması, çeşitli şüphelerin ortaya atılmasına sebep oldu.

https://www.youtube.com/watch?v=DZgBk7Q9Cvo

9 Şubat 1993 : 10 yıl önce Kemal Tahir’in ‘Yorgun Savaşçı’ adlı eserinden aynı adla sinemaya uyarlanan filmin tüm kopyaları yakılarak imha edilmişti, MİT’in arşivlerinde kalan tek kopyası TV’de gösterime girdi.

https://www.youtube.com/watch?v=_G2dsWekqiA

17 Şubat 1993 : Jandarma Genel Komutanı Org. Eşref Bitlis’in bindiği askeri helikopter, Ankara yakınlarında düştü. Helikopterde bulunanlardan kurtulan olmadı. Genelkurmay, olayın teknik bir arızadan meydana geldiğini açıkladı, ancak kamuoyunda sabotaj ihtimali üzerinde ağırlıkla duruldu.

https://www.youtube.com/watch?v=4pK4Ji6cMSQ

24 Şubat 1993 : TBMM İnsan Hakları Komisyonu, ‘Said-i Nursi’nin nereye gömüldüğünün araştırılmasını ve itibarının iadesi’ raporunu kabul etti.

7 Mart 1993 : DEV-SOL terör örgütünün Türkiye’deki beyni olarak kabul edilen Bedri Yağan, İstanbul’daki bir hücre evinde Polis’in düzenlediği baskın sonucu 4 militan arkadaşı ile birlikte ölü olarak ele geçirildi.

9 Mart 1993 : Otoyol ihalelerinde usulsüzlük yapmakla suçlanan Bayındırlık eski Bakanları Safa Giray ile Cengiz Altınkaya’nın Yüce Divan’da yargılanmasına başlandı.

19 Mart 1993 : PKK lideri Abdullah Öcalan ile PKK’ya göre daha ılımlı olan Türkiye Kürdistan Sosyalist Partisi lideri Kemal Burkay’ın, iki örgüt arasında işbirliği protokolü imzaladıkları öğrenildi.

21 Mart 1993 : Nevruz kutlamaları nedeniyle çıkan olaylarda yaklaşık 400 kişi gözaltına alındı. Balıkesir, Tunceli ve İstanbul’da çıkan çatışmalarda 11 kişi yaralandı. Geçen yıl şiddetli çatışmaların yaşandığı, Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde ise Nevruz kutlamalarına izin verilmedi.

25 Mart 1993 : İstanbul Bahçelievler’de, DEV-SOL’a ait bir hücre evine baskın düzenleyen Polis, 3 militanı ölü olarak ele geçirdi.

29 Mart 1993 : DYP ile SHP’nin beraber verdikleri Anayasa değişikliği teklifinde, milletvekili yemininde yer alan ‘Laik cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma’ cümlesi ile ‘Vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğü…’ cümlesindeki ‘millet’ kelimesinin kaldırılması istendi.

30 Mart 1993 : Özel radyolar, izinsiz yayın yaptıkları gerekçesiyle Hükümet tarafından kapatıldı. Kapatma kararı kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı. Araçlara protesto amacıyla siyah kurdeleler takıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=1pHPJa7axpY

9 Nisan 1993 : Tercüman Gazetesi sahibi, gazeteci Kemal Ilıcak öldü.

17 Nisan 1993 : Türkiye’nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal kalp yetmezliğinden dolayı sabah saatlerinde öldü. Özal’ın ölüm haberinin duyulmasıyla ülkede tam anlamıyla bir şok yaşandı. Atatürk’ten sonra görevi başında ölen ikinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın vefatı dolayısıyla 5 günlük yas ilan edildi. Yurtta ve dış temsilciliklerimizde bayraklar yarıya indirildi, spor müsabakaları iptal edildi, radyo ve televizyonlar yayın akışlarını değiştirdiler.

https://www.youtube.com/watch?v=sgOdfieoYYw

23 Nisan 1993 : Başbakan Süleyman Demirel, DYP’nin grup toplantısında Cumhurbaşkanlığı’na aday olacağını açıkladı. SHP’den 10 Milletvekili, Demirel’in adaylığına karşı çıktılar.

27 Nisan 1993 : Yıldırım Akbulut, ANAP’a geri döndü.

28 Nisan 1993 : İstanbul Ümraniye’de çöp faciası yaşandı. Hekimbaşı çöplüğünde biriken metan gazı patlayınca havaya uçan çöpler bir mahallenin üzerine çöktü. Çöp yığınının altında kalan 13 evde, çoğu kadın ve çocuk 39 kişi öldü.

https://www.youtube.com/watch?v=8dkwNdcUjQ4

 Mayıs 1993 : Türkiye Komünist Emek Partisi’nin (TKEP) 20 yıldır aranan önderlerinden Teslim Töre yakalandı.

7 Mayıs 1993 : DEP, ‘HEP’in kapatılma ihtimali üzerine’ resmen kuruldu. Genel Başkanlığa Yaşar Kaya seçildi.

8 Mayıs 1993 : TBMM’de, Cumhurbaşkanlığı için yapılan ilk tur oylamada hiçbir aday gerekli olan 300 oyu alamadı.

12 Mayıs 1993 : Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunda da gerekli oy çoğunluğu sağlanamadı.

13 Mayıs 1993 : 1993 Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, Kültür Bakanı Fikri Sağlar tarafından yazar Yaşar Kemal’e verildi.

16 Mayıs 1993 : TBMM’de yapılan 3. tur oylama sonucunda DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Cumhurbaşkanı seçildi.

25 Mayıs 1993 : 150’ye yakın PKK’lı terörist, Bingöl-Elazığ karayolunu kesti. 20’ye yakın aracı durdurup kimlik kontrolü yaptı. Durmayan bir araca ateş açıp içinde bulunan 1 asker ve 1 kadını öldürdüler. Kimlik kontrolü yaptıkları yolcuları asker ve sivil olarak ayırıp 50 kişiyi kaçırdılar. Bunlardan 33 eri kurşuna dizerek şehit ettiler. Olay yerine gelen Güvenlik Güçleriyle girdikleri çatışmada 10 PKK’lı öldürüldü, teröristlerin kaçırdığı 13 er, 1 polis ve 8 vatandaş kurtarıldı. Olayın duyulması üzerine Başbakan Vekili Erdal İnönü, Milli Güvenlik Kurulu ve Bakanlar Kurulu’ndan geçen “PKK’ya af kararnamesini” ertelediğini açıkladı.

https://www.youtube.com/watch?v=ERY4d8bwd-0

28 Mayıs 1993 : Salman Rüşdi’nin yazdığı ‘Şeytan Ayetleri’ adlı kitabın Aydınlık Gazetesi’nde yayınlanmasını protesto eden göstericiler, Cuma Namazı çıkışında Kaynak Yayınevini bastılar. Polis ile göstericiler arasında çıkan çatışmada 25 kişi yaralandı.

https://www.youtube.com/watch?v=JAsNjIGZl4M

6 Haziran 1993 : Erdal İnönü, SHP Kurultayı’nda Genel Başkanlığa aday olmayacağını açıkladı.

8 Haziran 1993 : Devlet Bakanlığı’ndan istifa eden Tansu Çiller, DYP Genel Başkanlığı’na resmen aday olduğunu açıkladı.

9 Haziran 1993 : Yahya Demirel, Şekerbank’tan aldığı krediyi ödemeyerek bankayı zarara uğrattığı iddiasıyla yargılandığı davada 1 yıl 16 gün hapis cezasına çarptırıldı.

10 Haziran 1993 : Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan ve İçişleri Bakanı İsmet Sezgin’de DYP Genel Başkanlığı’na aday olduklarını açıkladılar.

13 Haziran 1993 : DYP Olağanüstü Kongresi’nde 1. turda Tansu Çiller 574 oy alırken, İsmet Sezgin 320 ve Köksal Toptan 212 oy aldılar ve her iki adayda 2. tur oylamaya katılmayacaklarını açıkladılar. Yapılan ikinci tur oylamada Tansu Çiller 933 oyla DYP Genel Başkanı seçildi.

https://www.youtube.com/watch?v=q4wGLs2sQZU

14 Haziran 1993 : Özel radyolar yeniden yayına başladı.

15 Haziran 1993 : Cumhurbaşkanı Demirel, Hükümeti kurma görevini DYP Genel Başkanı Tansu Çiller’e verdi. Böylelikle Tansu Çiller, Türkiye’nin ilk kadın Başbakanı unvanını kazandı.

26 Haziran 1993 : Başbakan Tansu Çiller’in kabinesi DYP’yi karıştırdı. Milletvekilleri Ümit Canayar, Tevfik Diker ve Nevzat Çobanoğlu partilerinden istifa ettiler.

27 Haziran 1993 : PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın bir süre önce yaptığı ‘Turistik yörelerede saldıracağız’ açıklamasından sonra PKK, ilk saldırısını Antalya’da yaptı. Patlama sonucunda ölen veya yaralanan olmadı.

30 Haziran 1993 : Siirt’te Jandarma karakolu PKK’lı teröristlerce basıldı, 12 asker şehit oldu, 8 terörist öldürüldü.

– Teröristler, Van’da bir oteli kundakladılar, 11 kişi öldü, 27 kişi yaralandı.

– Diyarbakır’da, askeri bir araca ateş açıldı, 1 asker şehit oldu.

1 Temmuz 1993 : Mardin’de bir mezrayı basan PKK’lılar 7 kişiyi katlettiler.

– Erzincan’da yol kesen PKK’lılar, bir yolcu otobüsünün şoförünü ve muavinini öldürdüler. Bir tankeri de ateşe vererek şoförünü öldürdüler.

– Tansu Çiller’i protesto etmek için DYP’den istifa eden Milletvekili Tevfik Diker, DYP’ye geri döndü.

2 Temmuz 1993 : Pir Sultan Abdal Kültür ve Sanat etkinlikleri için Sivas’ta bulunan yazar Aziz Nesin’in bir gün önce yaptığı konuşmada; “Kuran’ın devri bitmiştir.” demesi üzerine Cuma Namazı’ndan çıkan bazı gruplar slogan atıp yürüyüşe geçerek Vilayet önünde toplandılar. Aziz Nesin ve beraberindekilerin Madımak Oteli’ne geldikleri haberini alan 10.000’den fazla gösterici, Otel’in önünde toplanarak slogan atmaya ve Otel’i taşlamaya başladılar. Göstericilerin dağılması için Polis havaya ateş açtıysa da başarılı olamadı. Bu sırada bazı kişiler Otel’in önünde bulunan araçları yaktılar ve Otel’in girişine benzin dökerek ateşe verdiler. Yangın kısa sürede üst katlara sıçradı. İtfaiye, kalabalık yüzünden Otel’e güçlükle yaklaşabildi. İçeride bulunanlar ise linç edilme korkusuyla dışarı çıkamadılar. Yangın’ın büyümesi üzerine, göstericiler Otel’in çevresinden uzaklaştılar, İtfaiye bu esnada yangına müdahale edebildi. Aziz Nesin, İtfaiye merdiveniyle Güvenlik Kuvvetlerince Otel’den çıkarıldı ve koruma altına alındı. Daha birçok kişinin kurtarılmasına rağmen 37 kişi yanarak veya dumandan boğularak can verdi. Olaylarda 14’ü Polis olmak üzere 60 kişi yaralandı. 35 kişi gözaltına alındı. Olayların daha da büyümemesi için Şehirde sokağa çıkma yasağı kondu. Olay sonrasında, kameralardaki görüntüler üzerine 122 kişi daha gözaltına alındı. Gözaltında bulunanların sayısı 157’ye ulaştı.

https://www.youtube.com/watch?v=y9WJKpqluVE

3 Temmuz 1993 : Muğla Bodrum’da aynı anda 4 ayrı noktada birden orman yangınları çıktı.

12 Temmuz 1993 : Emniyet Genel Müdürlüğü’ne Mehmet Ağar atandı.

14 Temmuz 1993 : Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, Güneydoğu’da Cudi, Gabar ve Tanin dağlarını, PKK’lılardan temizlemek için savaş uçakları ve kobra helikopterleriyle bombaladığı esnada, Iğdır Aralık’a bağlı Yenidoğan Jandarma Karakolu’nu basan teröristler, 6 Er, 1 Astsubay ve 1 Bekçiyi şehit ettiler.

– Anayasa Mahkemesi, HEP’in (Halkın Emek Partisi) kapatılmasına karar verdi.

15 Temmuz 1993 : Kendisinden 29 yaş küçük Feray Karvar ile evlenebilmek için eşini boşayan SHP döneminin İSKİ Genel Müdürü Ergün Göknel hakkında, boşandığı eşinin ihbarı üzerine ‘nereden buldun’ soruşturması açıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=-MWnqMX2EIg

17 Temmuz 1993 : Antalya’da akşam saatlerinde, 3 otele birden bomba atıldı. 1 kişi öldü, 10 kişi yaralandı.

19 Temmuz 1993 : Karayolları eski Genel Müdürü Atalay Coşkunoğlu ‘görevini kötüye kullanmak’ suçundan dolayı Yüce Divan’da yargılanmaya başlandı.

22 Temmuz 1993 : Bakanlar Kurulu, Cumhuriyet tarihinde ilk kez Doğu’da (Diyarbakır) toplandı.

27 Temmuz 1993 : Bakanlar Kurulu, Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş’in görev süresini 1 yıl uzattı.

29 Temmuz 1993 : Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Muhittin Fisunoğlu, 30 Ağustos beklenmeden görevinden alındı. KKK’na 1. Ordu Komutanı Org. İsmail Hakkı Karadayı atandı.

14 Ağustos 1993 : Kars’ın Digor İlçesi’nde 4.000’den fazla kişi İlçe içinde PKK bayrakları ile yürüyüşe geçti. Güvenlik Kuvvetlerinin yürüyüşü engellemek amacıyla ateş açmaları sonucu 5’i kadın 9 kişi öldü, 51 kişi yaralandı.

10 Eylül 1993 : 1. Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim eski Komutanlarından emekli Org. Hüseyin Doğan Özgöçmen, uğradığı silahlı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

11 Eylül 1993 : SHP’nin 4. Olağan Kurultayı’nda Genel Başkanlığa, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Karayalçın seçildi.

12 Eylül 1993 : SHP Genel Başkanlığı’ndan ayrılan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Kabine’den de istifa etti.

29 Eylül 1993 : Antalya’da, askeri uçak bir evin üstüne düştü. Pilot ile evde bulunanlardan 7 kişi öldü, 1 kişi yaralandı.

5 Ekim 1993 : PKK, Siirt ve Batman’da gerçekleştirdiği baskınlarda 35 vatandaşımızı katletti.

16 Ekim 1993 : PKK’nın ulusal yayın yapan gazetelere yönelik olarak ‘Güneydoğu’da çalışmayın’ tehdidi üzerine, gazeteler Diyarbakır’da bulunan temsilciliklerini kapattılar.

21 Ekim 1993 : PKK, siyasi partilerin Güneydoğu’daki çalışmalarını 24 Ekim’den itibaren yasakladığını açıkladı.

22 Ekim 1993 : Siirt Baykan’a bağlı Derince Köyü’nü basan PKK’lı teröristler, 9’u kadın, 13’ü çocuk 22 kişiyi katlettiler, 8 kişi ise yaralı olarak kurtuldu.

– Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın, Diyarbakır Lice’de açılan ateş sonucu şehit oldu. İlçe’ye giriş ve çıkışlar yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

3 Kasım 1993 : ANAP İstanbul Milletvekili Güneş Taner, partisinden istifa etti.

4 Kasım 1993 : TBMM Anayasa Komisyonu, SHP Diyarbakır Milletvekili Fehmi Işıklar’ın üyeliğinin sona erdirilmesine karar verdi.

18 Kasım 1993 : İstanbul DGM, Özgür Gündem Gazetesine 15 gün süreyle kapatma cezası verdi.

12 Aralık 1993 : DEP’in 1. Olağan Kongresi’nde Genel Başkanlığa Hatip Dicle seçildi.

29 Aralık 1993 : Kılavuzköy Jandarma Karakolu’nu basan teröristler, 12 Eri şehit etti. Çatışmada 7 terörist ise ölü olarak ele geçirildi.

– Mardin’in Savur İlçesi’nde devriye gezen 2 Polis Memuru teröristlerce şehit edildi.

6 Ocak 1994 : Amerikan FMC ve Türk Nurol şirketlerinin ortaklaşa ürettikleri zırhlı muhabere araçlarının denemelerinde, zırhlar delindi, silah sistemleri hatalı çıktı.

7 Ocak 1994 : Askerlik tekrar 15 aydan 18 aya çıkarıldı. Yedek subaylık 12 aydan 16 aya, kısa dönem askerlik ise 6 aydan 8 aya çıkarıldı.

10 Ocak 1994 : Amerikan Merkezi Haber Alma Örgütü CIA, NATO zirvesine katılmak için Belçika’ya gidecek olan Başbakan Çiller’e bu ülkede suikast planlandığını Türkiye’ye bildirdi. Çiller, bu gelişme üzerine yolculuğuna iki saat gecikme ile çıktı.

12 Ocak 1994 : Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, Başbakan Tansu Çiller’in Suriye ile bir ‘su’ anlaşması yapılması önerisine karşı çıktı.

13 Ocak 1994 : Başbakan Tansu Çiller ile Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin arasında bir süredir yaşanan gerginlik krize dönüştü. Çetin, Brüksel’de Çiller’e refakat etmediği gibi dönüşte de Başbakan’ın uçağı yerine THY ile döndü.

– Güneydoğu’da sürdürülen operasyonlarda, Kato Dağı’nda 64 PKK’lı öldürüldü.

14 Ocak 1994 : Uluslararası derecelendirme şirketi Moody’s Türkiye’nin kredi notunu, ‘kamu açıklarının artması ve ödemeler dengesinin bozulması’ gerekçesiyle düşürdü.

15 Ocak 1994 : Moody’s şirketinden sonra Standard & Poors’da Türkiye’nin kredi notunu düşürdü. Döviz yükselmeye başlarken borsa düşüyor.

22 Ocak 1994 : Başbakan Çiller’in ‘köstebek’ olarak suçladığı DYP Genel Başkan Yardımcısı Rıfat Serdaroğlu görevinden istifa etti.

23 Ocak 1994 : PKK, Mardin’e bağlı iki köyde çoğu çocuk ve kadın olan 20 kişiyi katletti. Saldırıda kimyasal silah kullanıldığı ileri sürüldü.

24 Ocak 1994 : SHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı olarak Zülfi Livaneli açıklandı.

– Türkiye’nin ilk uydusu olan Türksat 1A, Fransız Guyanası’ndan fırlatıldıktan 12 dakika sonra roketinde meydana gelen bir arıza neticesi havada imha edildi.

1 Şubat 1994 : Merkez Bankası Başkanı Bülent Gültekin, Başbakan Çiller ile çalışma olanağı kalmadığını söyleyerek istifa etti.

– Türk Hava Kuvvetleri, Suriye’nin Halep şehrinden Ermenistan’ın Erivan şehrine gizlice ‘PKK militanları ve silah’ taşıyan Rus ve Ukrayna uçaklarını tespit etti.

2 Şubat 1994 : Dünya Bankası’nın, 1 yıl önceden Hükümeti uyardığı ve para krizinin geleceğini bildirdiği ortaya çıktı.

3 Şubat 1994 : Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Devlet Denetleme Kurulu’nu harekete geçirerek, devalüasyon yapılmadan bir gün önce Merkez Bankası’ndan 250 milyon dolar alan bankaların araştırılmasını istedi.

4 Şubat 1994 : Devlet Denetleme Kurulu’nun kamuoyuna açıkladığı, devalüasyondan önce Merkez Bankası’ndan dolar alan bankaların listesi siyaseti sarstı. Bu bankalar arasında ANAP Lideri Mesut Yılmaz’ın kardeşine ait Tekstilbank ile Başbakan Çiller’e yakınlığı ile tanınan Hüsnü Özyeğin’e ait Finansbank’da bulunuyor.

9 Şubat 1994 : Suudi Arabistan ve Libya’dan maddi yardım aldığı iddia edilen Refah Partisi için Yargıtay Başsavcılığı inceleme başlattı.

12 Şubat 1994 : PKK tarafından Tuzla Tren İstasyonuna konan zaman ayarlı bombanın patlaması sonucu 5 Yedek Subay Öğrenci şehit oldu. Bu olayla birlikte son bir haftada sadece İstanbul’da meydana gelen patlamaların sayısı 7’yi buldu.

19 Şubat 1994 : DEP’in Ankara’da ki Genel Merkez binası kimliği belirlenemeyen kişilerce bombalandı. 1 kişi öldü, 5 kişi yaralandı.

21 Şubat 1994 : DEP Genel Başkanı Hatip Dicle: “Bombalamayı planlayan İçişleri Bakanı Nahit Menteşe’dir. Bir Bakan bu kadar alçalamaz.” dedi. İçişleri Bakanı Nahit Menteşe ise yaptığı açıklamada: “Hatip Dicle vatan hainidir. DEP eşittir PKK.” dedi.

22 Şubat 1994 : 2 gün önce gazetelerde yer alan bir haberde, RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ın, 31 Aralık 1993’de Kuveyt gazetesi Al Anbaa’ya verdiği bir demeçte Atatürk ve Türkiye’de ki rejim aleyhine beyanlarda bulunduğu iddia edilmiş, Erbakan ise bu olayı yalanlamıştı. Al Anbaa Gazetesinden bugün yapılan bir açıklamada, Erbakan yalanlanarak, demecin doğru olduğu açıklandı.

– DEP Lideri Hatip Dicle yaptığı bir açıklamada “Tuzla’daki bombalama eylemi savaş ortamının bir gereğidir. Öldürülen Yedek Subay Öğrencileri ise askeri hedeftir.” demesi üzerine Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş: “Eşkıyayı Bekaa’da aramaya gerek yok. Maalesef bunların bir kısmı Yüce Meclis’in çatısı altındadır.” dedi.

23 Şubat 1994 : Başbakan Çiller, Refah Partisi’nin Bosna-Hersek için toplanan yardım paralarını göndermediği ve parti için kullandığını iddia etti ve yakın bir zamanda bununla ilgili açıklamalar yapacağını iddia etti.

24 Şubat 1994 : Bosna Hersek’in Ankara Büyükelçisi Hajrudin Somun, RP’nin kendilerine hiç para göndermediğini söyledi. Devlet Bakanı Necmettin Cevheri ise RP’nin topladığı 26 milyar liradan sadece 6 milyar lirasını teslim ettiklerini, kalan 20 milyar lirayı ise göndermediklerini tespit ettiklerini söyledi.

26 Şubat 1994 : Atatürk’e dil uzatan RP’li Hasan Mezarcı’ya tüm Türkiye’de sert tepki gösterildi. Basın mensuplarına dağıttığı Osmanlıca belgelerin sahte olduğu, imla hatalarıyla ve yanlışlarla dolu olduğu açıklandı.

– RP’nin Bosna’ya yardım diye Düsseldorf ve Freiburg kentlerindeki Yapı Kredi ve Volks Bank şubelerine gönderdiği paralar hakkında Alman Savcıları soruşturma başlattı.

– DEP, 27 Mart’ta yapılacak yerel seçimlerden çekildiğini açıkladı.

27 Şubat 1994 : RP Milletvekili Hasan Mezarcı’nın Akyazı Müftülüğü yaptığı sırada 13 yaşındaki bir kıza tecavüz ettiği iddia edildi. Necmettin Erbakan yaptığı bir açıklamada, Mezarcı’nın RP’yi bağlamayacağını söyledi. RP, Hasan Mezarcı’yı partiden ihraç ettiğini açıkladı.

https://www.youtube.com/watch?v=H8oOEJ2_4F4

2 Mart 1994 : TBMM, 6 DEP Milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırdı. Cumhuriyet tarihinde ilk olarak, Hatip Dicle ve Orhan Doğan Meclis çıkışında Polis tarafından gözaltına alındı. Leyla Zana, Ahmet Türk, Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık ise gözaltına alınmamak için TBMM’den çıkmayacaklarını açıkladılar. DEP’li Milletvekilleri TCK’nın 125. maddesi uyarınca idamla yargılanacaklar.

3 Mart 1994 : DEP Milletvekili Selim Sadak ve eski RP Milletvekili Hasan Mezarcı’nın da dokunulmazlıkları kaldırıldı.

– DEP Milletvekillerinin DGM Cumhuriyet Başsavcısı Nusret Demiral tarafından Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar’a gönderilen bir yazı üzerine gözaltına alındığı açıklandı. Milletvekillerinin Meclis kapısında gözaltına alınması ise sert bir şekilde eleştiriliyor. Gözaltına alınmamak için Meclis’ten dışarı çıkmayan DEP’li Milletvekillerinin eylemi ise devam ediyor.

https://www.youtube.com/watch?v=uPvYTQIBGTM

14 Mart 1994 : Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Boğazdaki kazadan sonra Kazak ve Azeri petrolünün Boğazlardan taşınmasının imkansız hale geldiğini söyledi.

– Başbakan Çiller, gelecek yıl Nevruz’un milli bayram ilan edileceğini söyledi.

15 Mart 1994 : İstanbul Fatih’te bir birahaneye, aşırı dinciler tarafından bomba atıldı, 1 kişi öldü, 35 kişi yaralandı.

25 Mart 1994 : Dünya Bankası, sürpriz bir karar alarak Nisan ayında Türkiye’ye vereceği 100 milyon dolarlık krediyi askıya aldığını açıkladı.

28 Mart 1994 : İstanbul (Recep Tayyip Erdoğan) ve Ankara (Melih Gökçek) Büyükşehir Belediye Başkanlıkları dahil olmak üzere 5 Büyükşehir ve 26 İl Belediye Başkanlığı kazanan Refah Partisi, seçimin galibi oldu.

https://www.youtube.com/watch?v=AdzkSRQ9rTg

31 Mart 1994 : Çeşitli yerlerdeki çöplüklerde çok sayıda yanmış oy pusulaları bulunması seçimlere hile karıştırıldığı şüphesinin doğmasına yol açtı.

1 Nisan 1994 : Orman Bakanı Hasan Ekinci, ‘Halkımız boşuna endişelenmesin, Devletin Valileri RP’li başkanları adım adım izleyecekler.’ dedi.

2 Nisan 1994 : İstanbul Kapalıçarşı’da bir boya sandığında patlatılan bomba, 2 turistin ölümüne, 9’u yabancı 18 kişinin yaralanmasına neden oldu.

3 Nisan 1994 : Hükümet toplantısında ekonomik paket görüşüldü. Başbakan Çiller, şok kararları sert bulan SHP’yi ikna için ‘Kararlı olmalıyız, tarih bizi yazacak’ dedi.

4 Nisan 1994 : Başbakan Çiller, açıklayacağı acı reçete ile ilgili olarak ‘Bizi 3 ay izleyin, sonuçlar iyi gitmiyorsa hesap sorun.’ dedi.

– Dolar bugün %18 oranında arttı.

5 Nisan 1994 : Tarihi ‘5 Nisan’ kararları açıklandı. Türkiye, tarihinin en büyük kemer sıkma politikasına hazırlanıyor. 5 Nisan Kararları:
Önlemler: -Hububat, şekerpancarı ve tütün dışındaki tarımsal ürünlere sübvansiyon kaldırılacak.
– Emeklilik yaşı artırılacak.
– Memura yılın 2. yarısı için bütçe ödenekleri ölçüsünde zam yapılacak. Aylık vergi iadesi ödemeleri kaldırılacak.
– KİT’lerin bir kısmı kapatılacak, bir kısmı ise özelleştirilecek.
Ek Vergiler: -Lüks taşıt sahiplerinden, birden fazla konut sahiplerinden, şirketlerden, gelir ve kurumlar vergisi ödeyen vergi mükelleflerinden, bir defaya mahsus vergi alınacak.
Zamlar: -Çay, şeker, akaryakıt, sigara ve içkiye zam yapılacak.
Döviz: -Dolar %38.8 oranında devalüe edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=Og-gMaUN9jY

6 Nisan 1994 : Hükümet 5 Nisan kararlarının ilk gününde beklemediği bir şokla karşılaştı. İstikrar paketine güvenen Merkez Bankası TL faizlerini düşürünce bazı bankalar dolara hücum edince doların fiyatı %24 arttı.

8 Nisan 1994 : Başbakan Tansu Çiller’in ‘beynimin yarısı’ diye nitelendirdiği Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar Vekili Osman Ünsal, dolar şoku yüzünden bu görevinden alınarak Başbakanlık Müsteşarlığı’na atandı. Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmesi üzerine dolar TL karşısında %15 oranında değer kaybetti.

9 Nisan 1994 : Sanayinin iki devi Vehbi Koç ve Sakıp Sabancı, Cumhurbaşkanı Demirel’den Anayasa’nın 119. maddesini işleterek ‘olağanüstü hal ilan ederek ekonomiye el koymasını’ istediler.

10 Nisan 1994 : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Yalım Erez, Koç ve Sabancı’nın olağanüstü hal ilanı istemesine sert tepki gösterdi.

11 Nisan 1994 : 18.000 tasarruf sahibinin 1 trilyon lira düzeyinde mevduatının bulunduğu TYT Bank, Marmarabank ve İmpexbank tasfiye edildi. Dışbank ise İş Bankası’na iade edildi.

12 Nisan 1994 : Devlet Bankalarının TYT Bank’ta 3 trilyon lira batırdıkları ortaya çıktı.

13 Nisan 1994 : 10 Nisan’da Taksim Meydanı’nda yapılan ‘Sırp katliamını kınama mitingi’nin laiklik karşıtı gösteriye dönüşmesi üzerine, RP Lideri Erbakan partisinin Grup toplantısında bu gösteriyi ‘halk ayaklanması’ olarak değerlendirdi. Erbakan: “RP, bir gün mutlaka iktidara gelecek ama bu geçiş dönemi tatlı mı olacak, kanlı mı olacak, buna halk karar verecek.” dedi.

https://www.youtube.com/watch?v=Neu9aT3qauk

15 Nisan 1994 : ABD’de bulunan Başbakan Çiller, ABD Başkanı Clinton’a “Bize ekonomik destek vermezseniz, Türkiye’ye aşırılar gelir ve bu da dünyayı, Müslüman-Hıristiyan savaşına götürür.” diye uyarıda bulundu.

24 Nisan 1994 : Bankalarda bulunan mevduata sınırsız devlet teminatı getirildi.

28 Nisan 1994 : SPK, 1.3 trilyon liralık karşılıksız repo parası nedeniyle Nasrullah Ayan’ın sahibi olduğu Türkinvest şirketine el koydu.

1 Mayıs 1994 : ‘1 Mayıs’ gösterilerinde olaylar çıktı. Ankara’daki gösteride, SHP Milletvekili Salman Kaya Polis tarafından dövüldü.

2 Mayıs 1994 : Marmarabank, TYT Bank ve İmpexbank’ta Devletin 1 trilyondan fazla parasını batıran Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdürü Özal Baysal görevden alındı.

4 Mayıs 1994 : Başbakan Çiller’in 29 Nisan tarihinde iki Bakanı ile yaptığı gizli telefon görüşmesi basına sızdırıldı. Kimin kaydedip sızdırdığı tespit edilemeyen bantta, Genelkurmay Başkanı Org. Doğan Güreş’in görev süresinin uzatılması için görüşme yapıldığı ortaya çıktı.

5 Mayıs 1994 : Yastık altındaki paraların ekonomiye katılması ve bankalardan para çekilmesini önlemek için, bütün TL ve döviz tasarruf mevduatlarına devlet güvencesi getirildi.

31 Mayıs 1994 : Ekonomik kriz nedeniyle çaresizliğe düşen otomotiv işçileri, işverenlere ‘2 ay ücretsiz, 2 ayda yarım ücretle’ çalışmayı önerdiler.

1 Haziran 1994 : Türkiye’nin en büyük otomobil üreticisi TOFAŞ, 2.404 işçisini işden çıkardı.

5 Haziran 1994 : Eski DEP Milletvekili Leyla Zana’ya olan yakınlığıyla tanınan Güneydoğu’lu işadamları Savaş Buldan, Adnan Yıldırım ve Hacı Koray, Bolu Yığılca’ya bağlı Karakuş Köyü yolu kenarında öldürülmüş olarak bulundular. Yapılan kriminal inceleme sonucunda, eylemde kullanılan silahın, Behcet Cantürk ve üç yakınının öldürülmesi olayında kullanılan silahla aynı olduğu anlaşıldı.

7 Haziran 1994 : Bir süre önce yakalanan İBDA-C militanlarının sorgularında çaldıklarını itiraf ettikleri Hz. Muhammed’in torunları tarafından yazılan paha biçilmez Kuran-ı Kerim’i satın alan Ayşegül Tecimer gözaltına alındı. Tecimer, sorgusunda Kuran-ı Kerim’i Londra’da sattığını itiraf etti. Kuran-ı Kerim bir hafta sonra Tecimer’in yalısının bahçesinde bulundu.

16 Haziran 1994 : Anayasa Mahkemesi DEP’i kapattı. Kararın açıklanmasından birkaç saat önce Brüksel’e kaçan Milletvekilleri Remzi Kartal, Mahmut Kılınç, Naif Güneş, Zübeyir Aydar, Nizamettin Toğuç ve Ali Yiğit, mücadelelerini yurt dışında sürdüreceklerini açıkladılar.

7 Ağustos 1994 : Ankara DGM Başsavcılığı, yazar Aziz Nesin hakkında ‘Sivas olaylarının tahrikçisi’ olduğu gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.

30 Ağustos 1994 : DYP Lideri Çiller, ABD’deki mallarını satışa çıkardı. 3 gayrimenkul için 4.5 milyon dolar istiyor.

31 Ağustos 1994 : Rize’nin RP’li Belediye Başkanı Şevki Yılmaz, Atatürk’e suikast düzenlemekten dolayı idam edilen Ziya Hurşit’in adını bir caddeye verdi. Savcılığın talebi üzerine gönderdiği listede ise caddenin ismini Ziya Paşa olarak değiştirdi.

6 Eylül 1994 : Prof. Dr. Toktamış Ateş’e İstanbul Beşiktaş’ta bir sergide kitaplarını imzalarken, saatli bomba ile suikast düzenlenmek istendi.

9 Eylül 1994 : Yasadışı Dev-Sol (DHKP/C) örgütünün lideri Dursun Karataş, firarından 5 yıl sonra Fransa’da yakalandı.

29 Eylül 1994 : ANAP Uşak eski Milletvekili ve Adalet Bakanı Mehmet Topaç, bürosunda 2 DHKP/C militanı tarafından vurularak şehit edildi.

19 Aralık 1994 : Brüksel’de toplanan Türkiye-AB Ortaklık Konseyi, Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne girişini onaylamadı ve 6 Mart 1995 tarihindeki toplantıya bıraktı. Toplantıda Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın, DEP Milletvekilleri konusunda eleştiri bombardımanına tutuldu ve terörle mücadelede insan haklarına riayet gösterilmesi istendi.

22 Aralık 1994 : Yeni Demokrasi Hareketi (YDH), Cem Boyner’in Genel Başkanlığı altında faaliyetine başladı.

Yeni Demokrasi Hareketi (YDH), açık toplum, çoğulculuk, serbest piyasa ve özgürlük gibi liberal değerleri savunan eski bir siyasi parti. 22 Aralık 1994’te iş insanı Cem Boyner’in liderliğinde Asaf Savaş Akat, Cengiz Çandar, Can Paker, Etyen Mahçupyan, Kemal Anadol, Mehmet Ayata, Kemal Derviş, Kenan Yılmaz gibi sanayici, iş insanı, yazar ve akademisyenin katılımıyla kuruldu. Kuruluşundan itibaren medyadan büyük destek gören YDH bu ilgiye rağmen katıldığı 1995 genel seçimlerinde büyük bir hezimete uğradı. Aldığı 133.889 oyla, %0,48’lik oy oranında kaldı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeni_Demokrasi_Hareketi

1995

SEÇİM TARİHİ : 24 ARALIK 1995

KATILIM ORANI : %85,20

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %14,50

SEÇİME GİREN PARTİLER: ANAP, CHP, DSP, DYP, HADEP, İP, MİLLET PARTİSİ, MHP, RP, YENİ PARTİ, YDH, YDP

MECLİSE GİREN PARTİLER: ANAP %19.70, CHP %10.70, DYP %19.70, DSP %14.60, RP %21.40

SEÇİMDEN ÖNCE YAŞANANLAR

3 Ocak 1995 : ABD Merkezi Haber Alma Örgütü’nün (CIA) son raporunda Türkiye ekonomisi ile ilgili kara bir tablo çizilirken, İstanbul bir uyuşturucu merkezi olarak tanımlandı.

12 Ocak 1995 : Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Hükümeti kurma görevini verdiği Tansu Çiller’i başka partilerden transfer yoluyla gelen milletvekillerini Bakan yaparsa Kabineyi onaylamayacağı konusunda uyardı.

13 Ocak 1995 : ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Tansu Çiller’in bazı milletvekillerine transfer karşılığı Bakanlık önerdiğini iddia etti.

16 Ocak 1995 : Mesut Yılmaz, “Darbe tehlikesini inanmıyorum ama 12 Mart gibi sevimsiz bazı yönlendirmeler gelebilir” dedi.

21 Ocak 1995 : TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, ekonomideki sıkıntıların Hükümeti aşarak sisteme doğru yöneldiğini belirterek Haziran’a kadar seçim yapılmaması halinde Parlamento’nun işlevini sokaklar ve meydanların üstlenebileceğini söyledi.

25 Ocak 1995 : Kısa sürü sonra yapılacak Solda Birlik Kurultayı sonrasında, Koalisyon’un bozulması olasılığına karşı, Başbakan Tansu Çiller MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş’ten destek istedi.

29 Ocak 1995 : Murat Karayalçın ve Deniz Baykal sonunda Hikmet Çetin üzerinde uzlaşarak birleşmeyi kabul ettiler.

3 Şubat 1995 : Bir süre önce sahte pasaport ile kaçak yollardan Fransa’ya girmekten dolayı yakalanan yasadışı Dev-Sol (DHKP/C) örgütünün lideri Dursun Karataş, zorunlu ikamet ile serbest bırakılmasından sonra kayboldu. Dursun Karataş, İnterpol tarafındanda Kırmızı Bülten ile aranmaktaydı.

6 Şubat 1995 : Avrupa Birliği’ne girmenin ilk adımı olan Gümrük Birliği antlaşması imzalandı. Yunanistan, Kıbrıs’ın tam üyelik görüşmelerinin başlaması kaydıyla vetosunu kaldırdı.

https://www.youtube.com/watch?v=x8nNpGZ0QUI

15 Şubat 1995 : Kuzey Irak, Mesut Barzani ve Celal Talabani güçleri arasında fiilen ikiye bölündü.

19 Şubat 1995 : CHP çatısı altında sağlanan birleşme sonrasında Genel Başkanlık görevine seçilen Hikmet Çetin, Hükümet’in devamı için Başbakan Çiller’e 13 şart ileri sürdü. Çiller, Çetin’in şartlarını kabul ettiğini açıkladı.

28 Şubat 1995 : Başbakan Çiller’in mal bildiriminde yer almayan 7 milyar lira değerinde ikinci bir yatı olduğu ortaya çıktı.

7 Mart 1995 : Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ile çalışan Tarık Ümit, esrarengiz bir şekilde ortadan kayboldu.

https://www.youtube.com/watch?v=3J-J5uES7CI

12 Mart 1995 : İstanbul Gazi Mahallesi’nde akşam saatlerinde Alevilere ait üç kahvehane, sayıları belirlenemeyen kişilerce tarandı, olayda 1 kişi öldü 5 kişi yaralandı. İstanbul’da gece çok gergin geçti, Alevilerin yoğun olarak yaşadıkları semtlerde protesto gösterileri yapıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=QTpyrxWlGpU

17 Mart 1995 : Fransız Le Monde gazetesi Fransız şirketlerinin silah sattıkları ülkelerde önemli miktarda rüşvet dağıttıklarını açıkladı. Türkiye, bu dönemde Fransa’dan yaklaşık 8 milyar dolarlık silah almıştı.

6 Mayıs 1995 : Başbakan Çiller en geç 1998 yılında Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üye olacağını söyledi.

15 Mayıs 1995 : Karases olarak adlandırılan Cemalettin Kaplan, Almanya’da öldü.

16 Mayıs 1995 : Memurların öğle tatillerinin Cuma Namazı’na göre belirlenmesini öngören yasa teklifi Koalisyonda bir krize neden oldu.

17 Mayıs 1995 : Memurların öğle tatillerinin Cuma Namazı’na göre belirlenmesini öngören yasa teklifi 61 oya karşılık 132 oyla TBMM gündemine alındı.

22 Mayıs 1995 : Danıştay, eski Bakan ve iş adamı, DYP Milletvekili Cavit Çağlar’ın vergi kaçakçılığı suçundan cezalandırılmasını karara bağladı.

23 Mayıs 1995 : Yeni Günaydın ve Süper Tan gazetelerinin de sahibi olan madenci Bekir Kutmangil, İstanbul Zincirlikuyu’nda silahlı bir saldırı sonucu öldürüldü. Yer altı dünyasının tanınmış isimlerinden İbrahim Cici, azmettirici olarak aranıyor.

27 Mayıs 1995 : DYP İstanbul eski İl Başkanı Orhan Keçeli, Özer Çiller’in mafya ile işbirliği yaptığını öne sürdü.

29 Mayıs 1995 : İşadamı Emin Cankurtaran, Alaatin Çakıcı’nın iki adamı tarafından, İstanbul Nişantaşı semtinde bulunan Park Şamdan lokantasının çıkışında ayağından silahla vurularak yaralandı.

30 Mayıs 1995 : Bekir Kutmangil’i öldürttüğü iddiasıyla aranan İbrahim Cici yakalandı.

7 Haziran 1995 : Yahudi Cemaatinin önde gelen isimlerinden Prof. Yuda Yürüm, otomobiline konan bombanın patlaması sonucu yaralandı.

9 Haziran 1995 : Avrupa Parlamentosu üyesi 3 kadın, kendilerine ‘orospu’ diyerek hakaret eden Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir’i, Başbakan Çiller’e şikayet ederek özür dilemesini istediler.

12 Haziran 1995 : Tunceli İli kırsalında, PKK tarafından pusuya düşürülen Askerlerimizden 22 kişi şehit oldu.

16 Haziran 1995 : Tunceli’de bir karakolu basan PKK militanları, 20 Askeri şehit ettiler.

23 Haziran 1995 : CHP’li Kültür Bakanı Ercan Karakaş, Hükümetin verdiği sözleri tutmadığını söyleyerek Bakanlık görevinden istifa etti.

3 Temmuz 1995 : Tunceli şehir merkezinde Güvenlik Güçleriyle çatışmaya giren PKK militanları, 4 Polisi şehit ettiler.

5 Temmuz 1995 : RP Genel Başkanı Erbakan, Avrupa ile entegrasyonun Türkiye’ye hilekarlık ve homoseksüellik getireceğini, erkeğin erkekle evleneceğini ileri sürdü.

7 Temmuz 1995 : Irak sınırında başlatılan operasyonda 90 PKK militanı öldürüldü, 5 Asker şehit oldu.

21 Temmuz 1995 : İstanbul Gaziosmanpaşa semtinde görevli Çevik Kuvvet otobüsüne bombalı saldırı düzenlendi. Saldırıda 12 Polis Memuru yaralandı.

30 Temmuz 1995 : Bayrampaşa Cezaevi’nde çıkan olaylar nedeniyle 144 mahkum başka Cezaevlerine gönderildi.

2 Ağustos 1995 : TOBB’un Prof. Doğu Ergil’e hazırlattırdığı Güneydoğu Raporu yayınlandı.

15 Ağustos 1995 : Mardin’in Savur İlçesi’nde, PKK militanları ile çıkan çatışmada, Mardin Jandarma Alay Komutanı Albay Rıdvan Özden şehit oldu.

17 Ağustos 1995 : PKK militanları, Diyarbakır-Elazığ karayolunda bir otobüsü taradılar, olayda 2 kişi öldü, 9 kişi yaralandı.

25 Ağustos 1995 : ANAP Ordu Milletvekili Şadi Pehlivanoğlu, THY uçağında bir hostesi tokatlayarak dövmesi kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı.

27 Ağustos 1995 : Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde, iki ayrı yerde meydana gelen bombalı saldırıda 2 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.

3 Eylül 1995 : İstanbul Fatih’teki bir birahane dinci militanlar tarafından silahla tarandı, 1 kişi öldü, 5 kişi yaralandı.

7 Eylül 1995 : PKK militanları, Hatay’da bir maden ocağında çalışan işçilerden 9’unu kurşuna dizerek katletti.

10 Eylül 1995 : Hakkari’de çıkan çatışmada 16 PKK militanı öldürüldü.

15 Eylül 1995 : Diyarbakır’ın Kulp İlçesi’nde çıkan çatışmada, 51 PKK militanı öldürüldü.

17 Eylül 1995 : İzmir Gaziemir’de, Tansaş Cafe önündeki çöp bidonuna konan bombanın patlaması sonucu 5 kişi öldü, 25 kişi yaralandı.

19 Eylül 1995 : CHP-DYP Koalisyonu bozuldu.

24 Eylül 1995 : İstanbul’da 5 ayrı işyeri ve banka şubesine bombalı ve molotof kokteylli saldırılar düzenlendi.

13 Ekim 1995 : Tansu Çiller Hükümeti, TBMM’de 230 ret oyuyla güvenoyu alamadı.

16 Ekim 1995 : İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir, DYP-CHP Koalisyonunun önünü tıkamamak için istifa ettiğini açıkladı.

30 Ekim 1995 : DYP ve CHP arasında kurulan 52. Hükümet, Başbakan Tansu Çiller tarafından açıklandı.

5 Kasım 1995 : CHP-DYP Koalisyon Hükümeti, 172 ret oyuna karşılık, 243 kabul oyuyla güvenoyu aldı.

11 Kasım 1995 : İstanbul’da 4 ayrı bankaya bombalı saldırılar düzenlendi.

4 Aralık 1995 : Başbakan Tansu Çiller; “ABD, Türkiye’nin Avrupa’ya girmesini istemiyordu. Bunu ben değiştirdim. Jeanne d’Arc gibiyim. Bu yüzden beni tarih yazacak.” dedi.

5 Aralık 1995 : Bonn’da Almanya Başbakanı Helmut Kohl ile görüşen Başbakan Çiller, Gümrük Birliği ve PKK ile mücadele konusunda tam destek aldığını açıkladı.

7 Aralık 1995 : Deniz Baykal, Gümrük Birliği’ne girişimizden dolayı elde edilen başarının, bütün Türkiye’nin olduğunu söyledi.

8 Aralık 1995 : İngiliz The Times Gazetesi, Başbakan Çiller’in Gümrük Birliği için Kıbrıs konusunda taviz verdiğini ileri sürdü.

10 Aralık 1995 : Avrupa Parlamentosu’nun 13 Aralık’ta oylanacak Gümrük Birliği anlaşmasından sonra, Türkiye’yi PKK ile masaya oturmaya çağıran bir tasarı görüşeceği kamuoyuna sızdı.

13 Aralık 1995 : Avrupa Parlamentosu, 149 ret oyuna karşılık 343 oyla Türkiye ile yapılan Gümrük Birliği anlaşmasını onayladı.

SEÇİMDEN SONRA YAŞANILANLAR

25 Aralık 1995 : Çiller ve Yılmaz, RP ile Koalisyon kurmayacaklarını açıkladılar.

26 Aralık 1995 : TÜSİAD, tarihinde ikinci kez, gazetelere verdiği ilanla sağduyu çağrısı yaparak ANAP-DYP Koalisyonunun kurulmasını arzuladığını açıkladı.

https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/1806-1995-yilina-girerken-turk-ekonomisi

* Manisa davası ya da Manisalı gençler davası, Manisa’da, çoğu lise öğrencisi olan 16 gence 26 Aralık 1995’te gözaltına alınmalarının ardından yasa dışı örgüt üyesi oldukları iddiasıyla açılan dava ile bu gençlere gözaltında işkence yaptıkları iddiasıyla polislere karşı açılan davalara, basında ve halk arasında verilen addır. Davalar Türkiye’de insan hakları alanında verilen mücadelenin simgesi oldu ve uzun süre devam etti. Gözaltına alınan gençler hakkında yasa dışı örgüte üye olmak ve izinsiz yazı yazmak gibi suçlardan dava açılırken, polisler hakkında da gençlere işkence yaptıkları gerekçesiyle dava açıldı. Uzun yıllar süren yargı süreci sonucunda Manisalı gençler suçsuz oldukları anlaşılarak beraat ederken, polisler işkence yapmak suçundan toplam 85 yıl ceza aldı.

https://www.youtube.com/watch?v=HCr0Z4-gQ8Q

5 Ocak 1996 : Çeşitli yerlerdeki Cezaevlerinde tutuklu bulunan Sol örgütlere mensup mahkumlar açlık grevine başladılar.

10 Ocak 1996 : Cumhurbaşkanı Demirel, Hükümeti kurma görevini RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’a verdi.

10 Ocak 1996 : Ümraniye Cezaevi’nde ölen iki mahkumun cenaze töreninde gözaltına alınan Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe, Eyüp’te bir çay bahçesinde ölü olarak bulundu.

https://www.youtube.com/watch?v=qa7LMidfaXU

11 Ocak 1996 : DHKP-C Militanları Fehriye Erdal, Mustafa Duyar ve İsmail Akkol tarafından Sabancı Center’da düzenlenen suikastte, Sabancı Holding Yönetim Kurulu üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve Sekreter Nilgün Hasefe öldürüldü. Militanlar olaydan sonra kaçmayı başardılar.

https://www.youtube.com/watch?v=b2gC86Gewmg

17 Ocak 1996 : Trabzon’dan Rusya’nın Soçi Limanı’na sefer yapan Avrasya Feribotu, 180 yolcu ve 45 mürettebatı, Muhammet Emin Tokcan liderliğindeki Çeçen eylemcilerce kaçırıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=cfJQFZBP8ds

21 Ocak 1996 : Doç.Dr. Ufuk Uras’ın Genel Başkanlığı’nda Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) kuruldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sol_Parti_(T%C3%BCrkiye)

29 Ocak 1996 : Bir Türk şilebinin Ege Denizi’nde bulunan Kardak Kayalıkları’na çarpması neticesi, Kayalıkların hukuki statüsü Türk ve Yunan kamuoyunda ateşli bir şekilde tartışılmaya başlandı. Türk ve Yunan gazetecilerin karşılıklı olarak kayalıklara bayrak dikmesi üzerine Türkiye ve Yunanistan savaşın eşiğine geldi. Uluslararası girişimler sonucu gerginlik bir nebze azaltılabildi.

https://www.youtube.com/watch?v=_xi9B1nsCBQ

6 Mart 1996 : Mesut Yılmaz’ın Başbakanlığında 53. Hükümet kuruldu. Kabinede 17 DYP’li ve 15 ANAP’lı Bakan yer aldı. (ANAYOL)

https://www.youtube.com/watch?v=AQu9e56BqKI

9 Nisan 1996 : DYP Genel Başkanı Çiller hakkında, RP tarafından verilen TEDAŞ ihalesi konusunda Meclis Soruşturması açılması önergesinde, ANAP Genel Başkanı Yılmaz’ın, partisinin milletvekillerini serbest bırakması koalisyonda yeni bir kriz yarattı.

11 Nisan 1996 : Diyarbakır’ın Hani ve Lice ile Bingöl’ün Genç İlçeleri kırsalında bir haftadır devam eden operasyonlarda öldürülen PKK’lı militanların sayısının 110’a ulaştığı açıklandı. 30 askerimiz ise şehit oldu.

22 Nisan 1996 : ANAP’lı 30 milletvekilinin TEDAŞ oylamasında kabul oyu vereceğini açıklamaları üzerine Çiller, “Bu durumda bende RP ile koalisyon kurarım” tehdidinde bulundu.

24 Nisan 1996 : Çiller hakkında RP tarafından verilen önerge, Genel Kurulda 140’a karşı 373 oyla kabul edildi.

28 Nisan 1996 : Bitlis’in Güroymak İlçesi kırsalında düzenlenen operasyonda 27 PKK’lı öldürüldü.

1 Mayıs 1996 : İstanbul Kadıköy’de düzenlenen ‘1 Mayıs’ mitinginde çıkan olaylarda 3 kişi öldü, 50’den fazla kişi yaralandı.

8 Mayıs 1996 : Cumhurbaşkanı Demirel, TOFAŞ önergesiyle ilgili olarak TBMM’den Çiller’i Yüce Divan’a gönderme kararı verilirse, Başbakanlığı Çiller’e vermeyeceğini söyledi.

9 Mayıs 1996 : TEDAŞ’dan sonra TOFAŞ olayından dolayı Çiller hakkında Meclis Soruşturması açılması önergesi 376 oyla kabul edildi.

11 Mayıs 1996 : RP’nin iddia ettiği, Çiller’in Başbakanlıktan ayrılmadan kısa bir süre önce örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği iddiaları üzerine, bunu kanıtlayan gizli bir belge basına sızdırıldı.

13 Mayıs 1996 : Örtülü ödenekten 5.5 milyarın dolandırıcı Selçuk Parsadan’a ödendiği iddia edildi. Parsadan’ın birçok ünlü kişi ve kuruluşları dolandırdığı da ortaya çıktı.

https://www.youtube.com/watch?v=h7Dcfj7aMsI

14 Mayıs 1996 : Çiller, örtülü ödenekle ilgili olarak açıklamada bulunmayacağını, bu konunun devlet sırrı olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Demirel, Çiller’in kendisine bilgi vermesini istedi.

18 Mayıs 1996 : Cumhurbaşkanı Demirel’e İzmit’te Fuar alanındaki tören esnasında İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından silahlı suikast girişiminde bulunuldu. Demirel olaydan yara almadan kurtulurken, Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı. Gümrükçüoğlu yakalandı.

24 Mayıs 1996 : DYP genel İdare Kurulu, Hükümetten çekilme kararı aldı.

27 Mayıs 1996 : RP, ANAYOL Hükümeti’ni düşürmek amacıyla Başbakan Yılmaz hakkında gensoru önergesi verdi. Yerel ara seçimler dolayısıyla tatilde olan TBMM’nin olağanüstü toplantıya çağrılmasını istedi.

4 Haziran 1996 : Başbakan Yılmaz hakkında verilen gensoru önergesinin Meclis gündemine alınması 122’ye karşı 316 oyla kabul edildi.

5 Haziran 1996 : Başbakan Yılmaz istifa kararı aldı. Yaptığı açıklamada, ANAP’ın RP ve Çiller’in başında bulunduğu DYP ile Hükümet kurmayacağını belirtti.

– TBMM’de yapılan oylamalarda, Çiller hakkında verilen mal varlığı soruşturma önergesi kabul edilirken, Erbakan hakkında verilen mal varlığı soruşturma önergesi reddedildi.

6 Haziran 1996 : RP’nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ANAYOL Hükümetinin güven oylaması kararının Resmi Gazete’de yayınlanması üzerine Başbakan Yılmaz istifasını Demirel’e sundu.

7 Haziran 1996 : Cumhurbaşkanı Demirel, Hükümeti kurma görevini RP Lideri Erbakan’a verdi.

14 Haziran 1996 : TSK’nın Kuzey Irak’ta sürdürdüğü ‘Tokat Operasyonu’nda 90 PKK’lının öldürüldüğü açıklandı. 6 askerimiz ise şehit oldu.

19 Haziran 1996 : DYP Genel Başkanı Çiller hakkındaki örtülü ödenek iddialarına ilişkin önerge, 246’ya karşı 259 oyla TBMM’de reddedildi.

21 Haziran 1996 : Çiller’in RP ile koalisyon girişimlerine karşı çıkan GİK üyeleri Yaşar Dedelek, Şinasi Altıner, Tevfik Diker ve İrfan Köksalan istifa ederek ANAP’a geçtiler.

22 Haziran 1996 : Aralarında 11 polis ve askerinde bulunduğu Söylemezler Çetesi’nin elemanları yakalandı.

23 Haziran 1996 : HADEP Kongresi’nde, salondaki Türk bayrağı indirilerek yerine PKK örgütünün bayrağı ve Abdullah Öcalan’ın posteri asıldı. Olay tüm yurtta büyük bir tepki ile karşılandı.

24 Haziran 1996 : HADEP Kongresi’nde Türk bayrağını indirdiği iddia edilen Ömer Doyuran ile 32 kişi gözaltına alındı.

25 Haziran 1996 : Türk bayrağının indirilmesi olayına tepki olarak tüm yurtta bayrak asma kampanyası başlatıldı.

27 Haziran 1996 : Kuzey Irak’ta devam eden Tokat Operasyonu’nda 45 PKK’lının daha öldürüldüğü açıklandı.

28 Haziran 1996 : RP Genel Başkanı Erbakan’ın Başbakanlığında RP-DYP Koalisyon Hükümeti, Türkiye’nin 54. Hükümeti olarak kuruldu. Anlaşmaya göre, Başbakanlık dönüşümlü olarak el değiştirecek.

30 Haziran 1996 : ‘Refah gelirse darbe olur’ sözleriyle dikkatleri çeken DYP Kilis Milletvekili Doğan Güreş, bu Hükümete destek vereceğini açıkladı.

– Tunceli’de kendisine hamile süsü veren PKK’lı terörist Zeynep Kınacı, bayrak töreni esnasında belinde sarılı bulunan bombayı patlattı. Olayda 6 asker şehit oldu, 30 asker yaralandı.

1 Temmuz 1996 : Adalet Bakanı Şevket Kazan, çeşitli cezaevlerinde devam eden açlık grevi ve ölüm orucu eylemlerine katılan tutuklu ve hükümlülerin yakınlarıyla görüştü. Görüşme sonunda Kazan, tutuklu ve hükümlülerin ‘Bize esir statüsü tanınsın, ateşkes talebine uyulsun’ şeklinde istekleri olduğunu açıkladı.

https://www.youtube.com/watch?v=m8KwPhUPvZY

4 Temmuz 1996 : Milletvekili transferleri başladı. ANAP Muş Milletvekili Erkan Kemaloğlu, DYP’ye geçti.

7 Temmuz 1996 : ANAP Van Milletvekili Mustafa Bayram, RP’ye geçti.

8 Temmuz 1996 : DYP-RP tarafından kurulan 54. Hükümet, TBMM’de 265’e karşı 278 oyla güvenoyu aldı.

12 Temmuz 1996 : Maliye Bakanı Abdüllatif Şener, faizlere ve banka kredilerine kısıtlama getiren 9 maddelik programını açıkladı. Bu konu DYP’de rahatsızlıklara neden oldu.

13 Temmuz 1996 : Başbakan Erbakan, ağırlıklı olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerini kapsayan 17 trilyonluk dev bir ‘Hayvancılık Projesi’ hazırladığını açıkladı.

16 Temmuz 1996 : Refahyol’a ‘ret’ oyu veren Emre Gönensay, İsmet Sezgin, Cavit Çağlar, Köksal Toptan, Rifat Serdaroğlu, Mehmet Köstepen, Mehmet Batallı ve Refaiddin Şahin DYP’den istifa ettiler.

21 Temmuz 1996 : DYP’nin 5. Olağan Kongresi’nde Tansu Çiller, 1208 delegenin 1095’inin oyunu alarak yeniden Genel Başkanlığa seçildi. Diğer aday Mehmet Dülger 79 oy aldı.

24 Temmuz 1996 : Başbakan Erbakan, ekonomiye yeni kaynak yaratmak amacıyla geliştirdiği ‘kullanılmış otomobil ithal projesini’ açıkladı.

27 Temmuz 1996 : Güneydoğu’da sürdürülen operasyonlarda 25 teröristin öldüğü açıklanırken, 16 güvenlik görevlisinin şehit olduğu açıklandı.

– Cezaevlerindeki ölüm orucu eylemlerinde anlaşmaya varıldı ve eylemler sona erdirildi. Ölenlerin sayısı 12’yi buldu. Sağlanan anlaşmaya göre mahkumların istekleri Hükümet tarafından kabul edildi.

28 Temmuz 1996 : Kumarhaneciler kralı olarak tanınan, Emparyol Gazinolarının sahibi Ömer Lütfi Topal, İstanbul’da arabasıyla evine giderken açılan çapraz ateş sonucu öldürüldü.

– İran Silahlı Kuvvetleri, 2.000 askerle Kuzey Irak’a girerek, bölgede faaliyet gösteren İran Kürdistan Demokrat Partisi’ne karşı sınır ötesi operasyon başlattı.

29 Temmuz 1996 : TEDAŞ’a ait elektrik santralleri ihalesinde yolsuzluk yapıldığı iddiası ile TBMM’de kurulan soruşturma komisyonu, Enerji eski Bakanı Şinasi Altıner’i suçsuz buldu.

https://www.youtube.com/watch?v=_GR8fNQP1G4

2 Ağustos 1996 : Refah Partisi’nin yıllardır karşı çıktığı, PTT’nin T’sinin satılmasını öngören yasa TBMM’den geçti.

– Hakkari’nin Şemdinli İlçesi’nde operasyona çıkan askerlerimize PKK’lı teröristlerce pusu kuruldu. Çıkan çatışmada 6 er ve 5 korucu şehit oldu.

3 Ağustos 1996 : Güneydoğu’ya barış ve huzur getirmek amacıyla harekete geçen Başbakan Erbakan, Van Milletvekili Fetullah Erbaş’ı Güneydoğu sorunuyla ilgili çalışma yapmak amacıyla görevlendirdi.

4 Ağustos 1996 : Başbakan Erbakan, Güneydoğu için başlattığı barış atağında ilk somut adımı Kürtçe TV yayını konusunda atmayı amaçladığını belirtti. GAP TV’den günde 1-2 saat Kürtçe yayın yapılması planlanıyor.

11 Ağustos 1996 : Başbakan Erbakan, Tahran’da yaptığı açıklamada, devlet istihbaratının Suriye ve İran’ın PKK’ya verdiği desteğe ilişkin bilgilerden şüphe duyduğunu söyledi. İran Cumhurbaşkanı Rafsancani ise yaptığı açıklamada PKK’yı sert ifadelerle eleştirdi.

13 Ağustos 1996 : Sivas’ın Kangal İlçesi’ndeki tren istasyonunu basan PKK’lı teröristler 8 kişiyi katletti.

17 Ağustos 1996 : Kuala Lumpur’da bulunan Erbakan, yaptığı açıklamada, kısa bir süre önce meydana gelen, Lefkoşe’deki Yeşil Hat’ta bulunan Türk Bayrağını indirmeye çalışan bir Rum’un Türk askerlerince öldürülmesi olayıyla ilgili olarak Yunanistan’ı ‘talihsiz komşu’ olarak değerlendirdi ve “Allah korusun kötü bir şey olursa bundan Atina zarar görür” dedi. Erbakan ayrıca yaptığı açıklamada, ABD’nin Med TV yayınlarını engellemesini istedi.

5 Eylül 1996 : Gelişen Irak kriziyle ilgili olarak Başbakan Yardımcısı Çiller’in, ABD Başkanı Bill Clinton ile telefonda görüştüm açıklamasının ardından böyle bir telefon görüşmesinin olmadığının ortaya çıkması kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı. Gelişmelerden rahatsızlık duyan Cumhurbaşkanı Demirel Başbakan ve Başbakan Yardımcılarıyla bir zirve gerçekleştirdi.

28 Eylül 1996 : Kuruluş çalışmaları için 1 trilyon 750 milyar lira harcandığı açıklanan Demokratik Barış Hareketi’nin Genel Başkanlığı’na Mehmet Eti seçildi.

1995’te kurulan ve ertesi yıl partileşen Demokratik Barış Hareketi’nin, programında Diyanet İşleri Başkanlığı’nı devlet kurumu olmaktan çıkarmayı savunduğu için hakkında kapatılma talebiyle dava açılması üzerine, 10 Aralık 1996’da gene DBP’nin lideri olan CHP eski milletvekili ve iş insanı Ali Haydar Veziroğlu öncülüğünde kuruldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Bar%C4%B1%C5%9F_Partisi

30 Eylül 1996 : Başbakan Erbakan’ın Libya gezisine karşı çıkan İçişleri Bakanı Mehmet Ağar; “Gezi kararnamesine imza atmam. Tükürdüğünü yalayan bir tip değilim.” dedi.

– RP Rize Milletvekili Şevki Yılmaz, Batman’da katıldığı bir toplantıda: “Ben hizbullahım… Türkiye’nin %99’u Hizbullahtır. Hizbullah olmayanlar hizbulşeytandır.” dedi.

2 Ekim 1996 : Diyarbakır’ın Hantepe Köyü’ne PKK’lı militanlarca baskın düzenlendi. PKK’lı militanlar, kaçırdıkları 7 öğretmenden 4’ünü katlettiler.

– Başbakan Erbakan, Türkiye’de ve Batıda büyük tepki yaratan Mısır, Libya ve Nijerya gezisine başladı.

8 Ekim 1996 : Libya’da Devlet Başkanı Muaamer Kaddafi’nin, çadırında ağırladığı Başbakan Erbakan’a yönelik sözleri ve tavırları Türkiye’de büyük tepkiye neden oldu. CHP, ANAP ve DSP, Erbakan ve Hükümet hakkında gensoru önergesi verdi.

https://www.youtube.com/watch?v=XfFhGVdNj3Y

16 Ekim 1996 : Erbakan’ın rezalete dönüşen Libya gezisi sonucu verilen gensoru önergesi, TBMM’de yapılan oylamada 257’ye karşı 270 oyla reddedildi.

18 Ekim 1996 : İran’ın fiili desteğiyle harekete geçen Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) birlikleri, Süleymaniye kenti ile Kuzey Irak’ın doğusundaki bazı bölgeleri ele geçirdi. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise karşı saldırıya geçti.

25 Ekim 1996 : İşadamı Vehbi Koç’un naaşı, Zincirlikuyu’ndaki mezarından çalındı.

https://www.youtube.com/watch?v=tCl5_8xAIg4

26 Ekim 1996 : Adana Emniyeti, Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü’ne gelen, hamile kıyafetli PKK’lı bir teröristin vücudundaki bombayı patlatması sonucu, 3’ü polis memuru 4 kişi hayatını kaybetti.

30 Ekim 1996 : Sivas’ta şüphe üzerine gözaltına alınan bir kadın, üzerindeki bombayı patlatınca 3 polis memuru hayatını kaybetti.

31 Ekim 1996 : Ankara’da biraraya gelen Kuzey Irak’taki Kürt grupları, ateşkes, geçici yerel yönetim ve PKK’ya karşı mücadelede anlaştılar. Ortak bildirinin yayınlanmasının üzerinden daha 24 saat geçmeden KDP, sadece ateşkesi kabul ettiğini açıkladı.

1 Kasım 1996 : Saidi Nursi’nin ölüm yıldönümü nedeniyle Kocatepe Camii’nde düzenlenen mevlit sırasında, Atatürk ve Cumhuriyet aleyhine konuştukları ve Polise saldırdıkları gerekçesiyle gözaltına alınan 121 Aczmendi, Ankara DGM tarafından tutuklandı.

3 Kasım 1996 : Balıkesir’in Susurluk İlçesi’nde meydana gelen kazada, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak, İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ, gıyabi tevkifli olarak aranan eski ülkücü Abdullah Çatlı ile Çatlı’nın sevgilisi olduğu ileri sürülen Gamze Us’un bulunduğu mercedes marka otomobil, Hasan Gökçe’nin kullandığı otomobile çarptı. Kazada mercedeste bulunanlardan sadece Sedat Bucak kurtuldu.

https://www.youtube.com/watch?v=H__Rgmxgm8A

7 Kasım 1996 : YÖK’ün 15. Kuruluş yıldönümünü protesto eden öğrenciler, Ankara ve İstanbul’da polisle catıştı. 550 öğrenci gözaltına alındı.

8 Kasım 1996 : İçişleri Bakanı Mehmet Ağar görevinden istifa etti, yerine Meral Akşener getirildi.

20 Kasım 1996 : ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’ın evinde, dinleme cihazı bulunduğu şüphesi üzerine, kendi isteğiyle arama yapıldı.

25 Kasım 1996 : Susurluk skandalı ile ilgili olarak Hükümete ağır eleştirilerde bulunan Mesut Yılmaz, Macaristan’ın Başkenti Budapeşte’de ülkücü olduğu öne sürülen Veysel Özerdem tarafından yumruklandı. Mesut Yılmaz’ın Budapeşte’de kumarhaneye gittiği de iddia edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=1_NR_mXI_Yo

26 Kasım 1996 : DYP Lideri Çiller, TBMM TEDAŞ Komisyonu’nda aklandı.

29 Kasım 1996 : Çiller, TBMM TOFAŞ Komisyonu’nda da aklandı.

2 Aralık 1996 : İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, Org. Eşref Bitlis’in suikasta uğradığına ilişkin bilgileri MGK’ya gönderdiğini açıkladı.

5 Aralık 1996 : ANAP Genel Başkanı Yılmaz,’ın Emniyet Genel Müdürü Alaattin Yılmaz’a verdiği belgede, Budapeşte’deki saldırı talimatını, Abdullah Çatlı’nın arkadaşı ve ortağı, tekstilci Aydın İpekli’nin 10 milyar karşılığında Veysel Özerdem’e verdiğini ileri sürdü.

– İnterpol tarafından 17 yıldır Kırmızı Bülten ile aranan Abdullah Çatlı’ya ‘Mehmet Özbay’ kimliği ile Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından verilen  ‘silah uzmanı’ belgesinde, Emniyet Genel Müdürü sıfatıyla Mehmet Ağar’ın imzasının bulunduğu ortaya çıktı.

– MHP Lideri Alparslan Türkeş, Susurluk olayının bir kaza değil, dış kaynaklı bir suikast olabileceği iddiasında bulundu.

6 Aralık 1996 : İstanbul Emniyet Müdürü Kemal Yazıcıoğlu, Müdür Yardımcısı Bilgi Ünal, Özel Harekat Daire Başkanı İbrahim Şahin ile Ömer Lütfi Topal cinayetine karıştıkları ileri sürülen Özel Timci polisler Ercan Ersoy, Oğuz Yorulmaz ve Ayhan Çarkın, İçişleri Bakanı Meral Akşener tarafından görevlerinden uzaklaştırıldılar.

– CHP Lideri Baykal, Yılmaz’ın elinde bulunan belgeleri bir an önce açıklamasını yoksa zamanının geçeceğini söyledi.

– DYP Milletvekili Sedat Bucak, evine gelen DGM Başsavcısı Dilaver Kahveci’ye verdiği ifadede; “Emniyet Müdürü Hüseyin Kocadağ’ın Abdullah Çatlı’yı gerçek kimliğiyle değil ‘Mehmet Özbay’ olarak tanıdığını ve araçta çıkan silahların kendisine ait olmadığını” söyledi.

– RP Van Milletvekili Fetullah Erbaş ile İHD Genel Başkanı Akın Birdal, PKK’nın elinde esir bulunan askerleri almak için tekrar Kuzey Irak’a gideceklerini açıkladılar.

7 Aralık 1996 : Ankara DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel, Başbakan Necmettin Erbakan, Çalışma Bakanı Necati Çelik ile Milletvekilleri Şevki Yılmaz, Hasan Hüseyin Ceylan, RP Kayseri Belediye Başkanı Şükrü Karatepe hakkında, yaptıkları konuşmaların Siyasi Partiler Yasası’na aykırı olduğu gerekçesiyle Yargıtay’a suç duyurusunda bulundu.

9 Aralık 1996 : RP’li İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Lütfi Esengün, kamu kurumlarında uygulanan başörtüsü ve sakal yasağının kaldırılacağını açıkladı.

– Ankara DGM Başsavcısı Cevdet Volkan, DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel’in Başbakan Erbakan ve 4 RP’li aleyhine Yargıtay’a suç duyurusunda bulunmasını değerlendirirken, gönderilen yazının ‘fezleke veya suç unsuru’ niteliğinde olmadığını söyledi. Bu açıklama üzerine Başsavcı ve Savcı karşılıklı açıklamalarda bulundular.

– PKK, 16 aydır Kuzey Irak’taki kamplarında rehin tuttukları 6 eri, RP Van Milletvekili Fetullah Erbaş Başkanlığındaki heyete teslim etti. Erbaş, teslim sırasında ‘arkadaşlar’ dediği PKK’lılarla, askerleri sağlam olarak teslim aldığına dair bir protokol imzaladı.

– BM Genel Sekreteri Butros Gali, Irak’ın kısıtlı olarak petrol satmasına izin verildiğini açıkladı.

10 Aralık 1996 : Susurluk skandalıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Demirel, liderlerle tek tek görüşmeye başladı.

– Başbakan Erbakan, 58’i irticai faaliyetlerden olmak üzere 69 subay ve astsubayın ordudan atıldığı YAŞ toplantısının ilk toplantısına, 1997 Bütçe görüşmeleri nedeniyle katılmadı.

-Söylemez çetesi davasının önemli sanıklarından Mehmet Faysal Söylemez, mahkemeye verdiği 36 sayfalık savunmasında, Türkiye’de ki en büyük çetenin, büyük şehirlerdeki kirli parayı ele geçirmek için bir araya gelen Mehmet Ağar-Sedat Bucak çetesi olduğunu iddia etti.

30 Aralık 1996 : Aczmendi Tarkikatının Lideri Müslüm Gündüz, Fadime Şahin isimli bir kadın ile birlikteyken yakalandı ve tutuklanarak Metris Cezaevi’ne konuldu.

3 Şubat 1997 : Ankara Sincan Belediyesi’nin Filistin’e destek amacıyla düzenlediği Kudüs Gecesi’nde atılan şeriat sloganları büyük tepki yarattı. Geceye İran Büyükelçisi’de katıldı.

https://www.youtube.com/watch?v=-xNUxPHtLrk

SEÇİM TARİHİ : 18 Nisan 1999

KATILIM ORANI : %87,10

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %18,30

SEÇİME GİREN PARTİLER: ANAP, BP, BBP, CHP, DP, DBP, DEPAR, DSP, DTP, DYP, EMEP, FP, HADEP, İP, LDP, MİLLET PARTİSİ, MHP, ÖDP, SİP, YDP

MECLİSE GİREN PARTİLER: ANAP %13.20, DSP %22.20, DYP %12.00, FP %15.40, MHP %18.00

SEÇİMDEN ÖNCE YAŞANANLAR

11 Ocak 1999 – Bülent Ecevit bir azınlık hükûmeti kurdu

15 Şubat 1999 – Abdullah Öcalan Kenya’da tutuklandı

https://www.youtube.com/watch?v=bnLTVx1ZrEw

5 Mart 1999 – Çankırı Valisi Ayhan Çevik’e bombalı araçla saldırı düzenlendi. Valinin ağır yaralandığı saldırıda koruma polisi ve iki lise öğrencisi öldü. Saldırıyı, yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.

SEÇİMDEN SONRA YAŞANANLAR

22 Nisan 1999 – CHP genel başkanı Deniz Baykal istifa etti

23 Nisan 1999 – Altan Öymen CHP’nin yeni genel başkanı seçildi

2 Mayıs 1999 – Merve Kavakçı mecliste protesto edildi

https://www.youtube.com/watch?v=gvT2QMpjQeQ

31 Mayıs 1999 – Abdullah Öcalan’ın yargılanmasının yapıldığı dava başladı

https://www.youtube.com/watch?v=pHPUNF2ckTE

17 Ağustos 1999 – 7.6 M İzmit depremi Türkiye’nin kuzeybatısını sarsarak en fazla Mercalli yoğunluğu IX (Şiddetli) ile 17.118–17.127 ölü ve 43.953–50.000 yaralı bıraktı.

https://www.youtube.com/watch?v=LjmpRF_XiP8

12 Kasım 1999 – 7.2 M Düzce depremi Türkiye’nin kuzeybatısını sarsarak en fazla Mercalli yoğunluğu IX (Şiddetli) ile 845-894 ölü ve 4.948 yaralı bıraktı.

11 Aralık 1999 – Helsinki’de düzenlenen Avrupa Birliği zirvesinde Türkiye’nin gelecekteki üyeliği onaylandı

https://www.youtube.com/watch?v=kVP3YJUS3b8

12 Ocak 2000 – Türkiye Hükûmetini oluşturan partilerin genel başkanları, yaptıkları toplantı sonunda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), idama mahkûm edilen Abdullah Öcalan hakkında verdiği ihtiyati tedbir kararına uyulmasını kararlaştırdılar.

5 Nisan 2000 – TBMM Genel Kurulu’nda, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in yeniden cumhurbaşkanı seçilmesini sağlayacak Anayasa’nın 101. maddesine ilişkin değişiklik 303 oyla reddedildi.

16 Mayıs 2000 – Cumhurbaşkanlığı seçimini Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer kazandı.

https://www.youtube.com/watch?v=SVlI82JcKmo

14 Haziran 2000 – İtalya Cumhurbaşkanı Carlo Azeglio Ciampi’nin imzaladığı kararname ile affedilen ve Abdi İpekçi suikastı ile gasp suçundan Türkiye’ye iadesi kararlaştırılan Mehmet Ali Ağca, Türkiye’ye getirildi.

6 Ocak 2001 – Beyaz Enerji Operasyonu yapıldı

http://ahmetsaltik.net/tag/beyaz-enerji-operasyonu/

24 Ocak 2001 – Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, 4 koruması ve şoförü, silahlı saldırıda çapraz ateşe tutularak öldürüldü.

19 Şubat 2001 –  Türkiye ekonomik krizi: MGK aylık olağan toplantısında Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan Bülent Ecevit arasında yaşanan tartışma piyasaları etkiledi. Birkaç saat içinde Merkez Bankası’ndan yaklaşık 5 milyar dolar çekildi.

https://www.youtube.com/watch?v=AI3sbRWBW0A

3 Mart 2001 – Başbakan Bülent Ecevit’in görüşmek üzere davet ettiği Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş, Devlet Bakanlığı’na atandı.

22 Haziran 2001 – Anayasa Mahkemesi, laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri nedeniyle Fazilet Partisi’nin temelli kapatılmasına karar verdi. Fazilet Partisi üyesi Nazlı Ilıcak ile Bekir Sobacı’nın milletvekilliklerinin düşürülmesine karar verildi.

20 Temmuz 2001 – Saadet Partisi Kuruldu

 2001 tarihinde Necmettin Erbakan liderliğinde kurulan, kurucu genel başkanlığını Recai Kutan’ın yaptığı ve Türkiye’de faaliyet gösteren, Millî Görüş ideolojisini benimsemiş siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması “SAADET” şeklindedir. Simgesi hilal ve beş adet yıldızdır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Saadet_Partisi

14 Ağustos 2001 – Adalet ve Kalkınma Partisi kuruldu.

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye’de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti, siyasi ideolojisini muhafazakâr demokrasi olarak tanımlar. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması “AK PARTİ” şeklindedir. Simgesi ampuldür.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Adalet_ve_Kalk%C4%B1nma_Partisi

25 Ağustos 2001 – İş insanı Üzeyir Garih, Eyüp Mezarlığı’nda bıçaklanarak öldürüldü. Katil zanlısı Yener Yermez olaydan 10 gün sonra memleketi Kayseri’de yakalandı.

https://www.youtube.com/watch?v=gHzvxn-SjGY

11 Eylül 2001 – New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’ne saldırı düzenlendi. Saldırıyı El-Kaide örgütünün düzenlediği iddia edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=9vYUDhxAKUA

20 Eylül 2001 – ABD Başkanı George W. Bush, Kongre ve Amerikan halkının ortak oturumuna hitaben bir “Terörizmle Savaş” ilan etti.

7 Ekim 2001 – Afganistan Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri ve İngiliz kuvvetleri 11 Eylül saldırısından sonra Taliban’ın düzenine ve El-Kaide örgütüne karşı Afganistan’a saldırdı.

2002

SEÇİM TARİHİ : 3 Kasım 2002

KATILIM ORANI : %79,10

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %45,30

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, ANAP, BBP, BTP, CHP, DEHAP, DSP, DYP, GENÇ PARTİ, İP, LDP, MİLLET PARTİSİ, MHP, ÖDP, SAADET PARTİSİ, TKP, YP, YTP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AK PARTİ %34.40, CHP %19.40

3 Kasım’da yapılan erken genel seçimin sonuçları, siyasi yapı üzerinde “deprem” etkisi yarattı. Yüzde 10’luk ülke barajının altında kalan merkez sağın iki partisi DYP ve ANAP’ta genel başkanlar Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz görevden ayrılırken, 57. hükümetin diğer iki ortağı DSP ve MHP de, yeni isimlerin arayışına girdi. Erken seçim, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in sağlık sorunları ve MHP ile ANAP arasındaki AB yasaları kriziyle gündeme geldi. MHP’nin isteğiyle, seçimin Nisan 2004 yerine 3 Kasım 2002’de yapılması kararlaştırıldı. Seçim sonunda hükümet ortakları DSP, MHP ve ANAP barajın altında kaldı. Muhalefetteki DYP de yüzde 9.5 oyla baraja takıldı.

https://www.milliyet.com.tr/gundem/2002-boyle-gecti-5193727

SEÇİMDEN ÖNCE YAŞANANLAR

5 Mayıs 2002 – Rahatsızlığı nedeniyle hastaneye kaldırılan Bülent Ecevit, 26 saat sonra alkışlarla taburcu edildi.
17 Mayıs 2002 – 13 gün evden çıkmayan Ecevit’in kaburgasında kırık tespit edildi.

10 Temmuz 2002 – İsmail Cem, Kemal Derviş ve Hüsamettin Özkan yeni bir parti kurmak için anlaştı.

22 Temmuz 2002 –Yeni Türkiye Partisi Kuruldu

22 Temmuz 2002’de, Demokratik Sol Parti’den (DSP) ayrılan Dışişleri bakanı İsmail Cem ve Başbakan yardımcısı Hüsamettin Özkan liderliğindeki bir grup milletvekili tarafından kuruldu. Demokratik Sol Parti’de, 8 Temmuz 2002’de başlayan istifa sürecinin ardından ayrılan 64 milletvekilinden Mustafa Yılmaz dışındaki 63 kişi Yeni Türkiye Partisi’ne katıldı. Merkez sol çizgide olan partinin ilk ve tek genel başkanı İsmail Cem olmuştur. Ekonomiden sorumlu devlet bakanı olarak 57. Hükümet’te yer almış olan Kemal Derviş, partinin kuruluş döneminde Cem ve Özkan’la birlikte hareket etmesine karşın kısa süre sonra Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) geçti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeni_T%C3%BCrkiye_Partisi_(2002)

23 Ağustos 2002 – Genç Parti Kuruldu

10 Temmuz 2002’de Cem Uzan’ın liderliğinde kurulan Genç Parti daha sonra kendini feshederek Yeniden Doğuş Partisi’ne katıldı. YDP, 23 Ağustos 2002’de 2. Olağanüstü Kurultayı’nda Genç Parti adını aldı ve parti başkanlığına Cem Uzan seçildi.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A7_Parti

3 Ekim 2002: Abdullah Öcalan’ın idam cezası ağırlaştırılmış müebbet hapse çevrildi.

SEÇİMDEN SONRA YAŞANANLAR

2 Aralık 2002: YSK, Siirt’teki seçimi iptal etti.

10 Aralık 2002 – Milletvekilliği düşen Fadıl Akgündüz, tutuklandı.

https://www.youtube.com/watch?v=kIgG1qKZTmg

18 Aralık 2002 – Dr. Necip Hablemitoğlu öldürüldü.

https://www.youtube.com/watch?v=TAm6oAFPCuc

20 Ocak 2003 – Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) projesi hizmete girdi. Proje kapsamında her vatandaşa bir kimlik numarası verildi.

6 Şubat 2003 – TBMM, kapalı oturumda, Türkiye’deki askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileşme, geliştirme, inşaat ve tevsi çalışmalarıyla ilgili olarak ABD’ye mensup teknik ve askeri personelin üç ay süreyle Türkiye’de bulundurulmasına, bununla ilgili gerekli düzenlemelerin hükümet tarafından yapılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi’ni kabul etti.

* AKP, Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Siirt seçiminde 1. sıra milletvekili adayı olarak Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) bildirdi.

1 Mart 2003 – TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesine, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının 6 ay süreyle Türkiye’de bulunmasına izin verilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda yapılan kapalı oturumda, kabul edilmedi.

https://www.youtube.com/watch?v=QP7n9MLDjuQ

https://www.youtube.com/watch?v=TaYs7vfq30w

https://www.youtube.com/watch?v=u22_37jiGNM

3 Mart 2003 – Tezkerenin reddedilmesinin ardından, ABD, Türkiye’deki üs ve limanlarda başlattığı modernizasyon çalışmalarını askıya aldı.

6 Mart – Çankaya Köşkü’nde, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in başkanlığında; KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, Başbakan Gül, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Özkök, KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu ile Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış’ın katıldığı Kıbrıs Zirvesi düzenlendi. Zirveden sonra yapılan açıklamada, Annan Planı’nın mevcut haliyle Türk tarafının temel kaygı ve beklentilerini karşılamaktan uzak olduğu bildirildi.

9 Mart 2003 – Siirt’te milletvekilli yenileme seçimi yapıldı. AKP’nin 3 milletvekilinin 3’ünü de aldığı seçimde, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan TBMM’ye girdi.

11 Mart 2003 – Başbakan Gül, Cumhurbaşkanı Sezer’e 58. Hükümet’in istifasını sundu. Siirt’ten milletvekili seçilen AK Parti Genel Başkanı Erdoğan, TBMM Genel Kurulu’nda yemin etti.

* Sezer, AKP Genel Başkanı Erdoğan’ı 59’uncu Hükümet’i kurmakla görevlendirdi

13 Mart 2003 – Anayasa Mahkemesi, HADEP’i kapattı.

17 Mart 2003 – Diyanet işleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, “siyasi takdire dayalı olarak görevinden ayrıldığını” açıkladı.

20 Mart 2003 – ABD’nin Irak operasyonu, Bağdat’ı bombardıman ile başladı.

* Türk askerinin Kuzey Irak’a gönderilmesi ve ABD uçaklarının Türk hava sahasından geçişlerine izin verilmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresi, TBMM’de kabul edildi.

21 Mart 2003 – Necmettin Erbakan, SP’ye katılarak aktif siyasete döndü.

23 Mart 2003 – Başbakan Erdoğan’ın kurduğu 59. Hükümet, güvenoyu aldı.

26 Mart 2003 – Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan HADEP’in 35 belediye Başkanı, DEHAP’a geçti.

4 Nisan 2003 – Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Manisalı gençlere işkence davasında biri baş komiser 10 polisin 60 ile 130 arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmalarına ilişkin kararı onadı.

11 Haziran 2003- Adana’da ABD Konsolosluğu’na 2 adet el bombası atıldı. Bina bahçesine düşen bombalardan biri patladı, diğeri etkisiz hale getirildi. Olayda can kaybı olmadı, bombayı atan kişi yakalandı.

22 Haziran 2003 – 18 ay olan askerlik süresi 15 aya, 16 ay olan yedek subaylık süresi 13 aya, 8 ay olan kısa dönem olan askerlik süresi ise 6 aya indirildi.

26 Haziran 2003 – Eski DEHAP Genel Başkanı Mehmet Abbasoğlu ve 3 parti yöneticisi, 3 Kasım seçimi öncesi partiyi örgütlenmesini tamamlamış gibi göstererek resmi evrakta sahtecilik suçunu işledikleri gerekçesiyle 1 yıl 11 ay 11’er gün hapis cezasına mahkum edildi.

4 Temmuz 2003 – Kuzey Irak’taki Süleymaniye kentinde Türk Özel Timi Bürosu’nu basan 100 kadar ABD askeri, 3’ü subay, 8’i astsubay olmak üzere 11 Türk askerini gözaltına alarak Kerkük’e götürdü. Olayın ardından Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell’i arayarak olayı protesto etti ve Türk askerlerinin serbest bırakılmasını istedi. Olay, Türkiye’de uzun süre tartışıldı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök, olayın Türk ve ABD Silahlı Kuvvetleri arasında “en büyük güven bunalımını” yarattığını söyledi.

https://www.youtube.com/watch?v=yKIRHzZmj_g

* RTÜK, Genç Parti Genel Başkanı Cem Uzan’ın Bursa’daki mitingde yaptığı konuşmasını naklen ve tekraren yayınlayan televizyon kanallarını birer ay süreyle kapattı.

6 Temmuz 2003 – Süleymaniye’deki Türk Özel Timi Bürosu’nda ABD askerleri tarafından gözaltına alınan Türk askerleri serbest bırakıldı.

8 Temmuz 2003 – Tunceli Valisi Ali Cafer Akyüz’e Pülümür ilçesi yakınlarında silahlı saldırıda bulunuldu. Olayda 2 güvenlik görevlisi şehit oldu.

14 Temmuz 2003 – Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Susurluk davasında 6 yıl ağır hapis cezasına çarptırılan İbrahim Şahin’in kalan cezasını Adli Tıp Kurumu’nun raporuyla saptanan sürekli hastalığı nedeniyle kaldırdı.

17 Temmuz 2003 – İçişleri Bakanlığı, Genç Parti Genel Başkanı Cem Uzan, Yavuz Uzan ve İmar Bankası’nın eski yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 20 kişi hakkında yurtdışına çıkış yasağı koydu.

28 Temmuz 2003 – Başbakan Erdoğan, Bayrampaşa Parkı’nın açılışında attan düştü.

https://www.youtube.com/watch?v=k7I6Rn5uY2Y

1 Ağustos 2003 YAŞ, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında toplandı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na Donanma Komutanı Oramiral Özden Örnek, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na Harp Akademileri Komutanı Orgeneral İbrahim Fırtına atandı. Şurada, durumları değerlendirilen personelden 18’i disiplinsizlikleri nedeniyle TSK’dan uzaklaştırıldı. Başbakan Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün YAŞ kararlarını şerh koyarak imzaladı.

10 Ağustos 2003 – Başbakan Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan ile Reyyan Uzuner’in nikahı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna tarafından kıyıldı. Nikahta, Uzuner’in şahitliklerini Arnavutluk Başbakanı Fatos Nano, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül ile İstanbul Milletvekili Nevzat Yalçıntaş; Erdoğan’ın şahitliklerini ise TBMM Başkanı Bülent Arınç ve İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi yaptı.

14 Ağustos 2003 – Hakkari Milletvekili Mustafa Zeydan ile Batman Milletvekili Mehmet Nezir Nasıroğlu, AKP’ye katıldı. AKP, Anayasa’yı değiştirebilecek çoğunluk olan 367 milletvekiline ulaştı

1 Eylül 2003 – Farklı yönetim anlayışı ile dikkatleri çeken Denizli Valisi Recep Yazıcıoğlu, Ankara’ya 30 kilometre kala trafik kazası geçirdi. Vali 5 Eylül günü vefat etti.

https://www.youtube.com/watch?v=FR8zicNOijU

26 Eylül 2003 – İmar Bankası soruşturması kapsamında Kemal Uzan ve Yavuz Uzan hakkında kırmızı bülten çıkarıldı.

7 Ekim 2003 – “Kapsamı, sınırı ve zamanı hükümet tarafından belirlenecek şekilde TSK unsurlarının güvenlik ve istikrara katkı yapmak amacıyla Irak’a gönderilmesine ve bu kuvvetlerin görev ve kullanılmasına ilişkin gerekli düzenlemelerin hükümet tarafından yapılmasına bir yıl süreyle izin verilmesine ilişkin” Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nun kapalı oturumunda kabul edildi.

12 Ekim 2003 – AKP 1. Olağan Büyük Kongresi’nde Recep Tayyip Erdoğan, MHP 7. Olağan Kongresi’nde Devlet Bahçeli, partilerinin genel başkanlıklarına yeniden seçildiler.

20 Ekim 2003 – Cumhurbaşkanı Sezer’in Çankaya Köşkü’nde vereceği Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu için eşli ve eşsiz olmak üzere iki ayrı davetiye göndermesi tartışmalara neden oldu

23 Ekim 2003 – CHP Genel Başkanlığa Deniz Baykal yeniden seçildi.

29 Ekim 2003 – Cumhurbaşkanı Sezer, Cumhuriyet Bayramı kutlamaları çerçevesinde Çankaya Köşkü’nde bir resepsiyon verdi. Resepsiyona eşleri türbanlı olduğu gerekçesiyle tek kişilik davetiye alan AKP milletvekilleri katılmadılar. Resepsiyonda Başbakan Erdoğan ile Bakanlar Kurulu üyeleri ve partinin yöneticileri bulundular.

7 Kasım 2003 – Hükümet, yurtdışında asker bulundurulmasını ve yabancı askerlerin 6 ay süreyle Türkiye’de konuşlandırılmasına izin veren tezkerenin kullanılmasını aksıya aldı.

11 Kasım 2003 – PKK-KADEK terör örgütü, adını Kürdistan Halk Kongresi (KHK) olarak değiştirdiğini açıkladı.

15 Kasım 2003 – İstanbul Şişhane’deki Neve Şalom Sinagogu ile Şişli’deki Beth İsrail Sinagogu’na intihar saldırıları düzenlendi. Sinagoglardaki ayin sırasında bomba yüklü iki ayrı kamyonetin intihar eylemcilerince havaya uçurulmasıyla gerçekleştirilen saldırılarda 25 kişi öldü, 262 kişi yaralandı.

https://www.youtube.com/watch?v=1kE602Z5ZS8

https://www.youtube.com/watch?v=mVs32a0EWMU

20 Kasım 2003 – İstanbul’da yine kamyonetli ikiz intihar saldırıları düzenlendi. Levent’teki HSBC Bankası Genel Müdürlüğü ve Beyoğlu’ndaki İngiltere Başkonsolosluğu’na yapılan saldırılarda Başkonsolos Roger Short ile Sanatçı Kerem Yılmazer’in de aralarında bulunduğu 33 kişi öldü, 450 kişi yaralandı.

4 Aralık 2003 – Başbakan Erdoğan başkanlığında toplanan Yüksek Askeri Şura, disiplinsizlikleri nedeniyle durumları değerlendirilen 2 personelin Türk Silahlı Kuvvetleri’nden uzaklaştırılmalarına karar verdi. Başbakan Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün YAŞ kararlarını şerh koyarak imzaladı.

13 Aralık 2003 – Irak’ın eski Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, doğum yeri Tikrit’te ABD askerlerince düzenlenen operasyonla yakalandı.

https://www.youtube.com/watch?v=vFoRBUqvzuA

7 Ocak 2004 – ABD, Irak’taki askerlerinin rotasyonu için transit geçiş amacıyla İncirlik Üssü’nü kullanmaya başladı.

12 Ocak 2004 – Eskişehir’deki 1. Ana Jet Üs Komutanlığı’na ait bir F-4 E uçağı, eğitim uçuşu esnasında teknik bir arıza nedeniyle Manisa’nın Selendi ilçesi yakınlarında düştü. Kazada Pilot Yüzbaşı Mehmet Ali Yandım ile Pilot Üsteğmen Mehmet Ata şehit oldu.

16 Ocak 2004 – Balıkesir 9. Ana Jet Üssü’nden eğitim için havalanan Pilot Üsteğmen Mehmet Karakuzulu yönetimindeki bir F-16 savaş uçağı, teknik bir arıza nedeniyle Kütahya’da düştü.

20 Ocak 2004 – Yargıtay, Neşter Operasyonu 2’nin ardından bazı Yargıtay üyelerini de kapsayan iddialar için ön soruşturma başlattı.

https://www.youtube.com/watch?v=rHr9QWM1Arg

25 Ocak 2004 – Geleneksel dil ve lehçelerde ulusal radyo ve televizyonlardan yayına imkan veren yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.

19 Şubat 2004 – Jandarma’ya bağlı Skorsky tipi helikopter, Bingöl’ün Yeşilova Köyü yakınlarında düştü. Kazada, Kara Pilot Yüzbaşı Hakan Tan, Pilot Teğmen Caner Çelik ve Teknisyen Kıdemli Çavuş Ercan Demirel ile erler Edip Onay ve İrfan Yılmaz şehit oldu.

1 Mart 2004 – 1998 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne kayıt işlemlerinin türbanlı olduğu gerekçesiyle yapılmaması üzerine, Türkiye’deki yasal yolları tükettikten sonra AİHM’de dava açan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül’ün eşi Hayrünnisa Gül, davasını geri çekti.

2 Mart 2004 – Konya’da 3. Ana Jet Üs Komutanlığı’na bağlı iki F-4E uçağı, gece uçuşu esnasında çarpışarak düştü. Kazada, pilot Yüzbaşı Ömer Günana, pilot Yüzbaşı Savaş Acarca ve Eğitim Pilotu Teğmen Bahadır Tayfur şehit oldu, bir pilot yaralandı.

4 Mart 2004 – Beyoğlu’nda başına nereden geldiği belli olmayan bir kurşun isabet eden hukuk fakültesi öğrencisi Önder Babat hayatını kaybetti.

9 Mart 2004 – İstanbul Kartal’da Kabul Edilmiş Masonlar Derneği Yakacık Locası’nda 2 patlama oldu, biri “canlı bomba” olmak üzere 2 kişi öldü, 1’i “canlı bomba” 6 kişi yaralandı.

5 Nisan 2004 – CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, yerel seçim sonuçlarının hezimet gibi gösterilmesinin “insafsızlık” olduğunu kaydederek, parti içi muhalefete yönelik tepkisini, “Tüzükte Olağanüstü Kurultay’ın nasıl toplanacağı bellidir. İstedikleri buysa gereğini yaparlar” diye dile getirdi.

13 Nisan 2004 – CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş, Merkez Yönetim Kurulu üyeliği ve Genel Başkan Yardımcılığı’ndan istifa etti.

20 Nisan 2004 – CHP İstanbul Milletvekili Yaşar Nuri Öztürk, partisinden istifa etti.

24 Nisan 2004 – BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın Kıbrıs’ta çözüm için hazırladığı plana ilişkin referandum yapıldı. KKTC’de kabul edilen, ancak Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nde reddedilen plan, her iki toplum tarafından kabuledilmediği için reddedilmiş oldu. Başbakan Erdoğan, sonucu değerlendirirken, “Güney Kıbrıs bana göre kaybetmiştir” dedi.

https://www.youtube.com/watch?v=EzglOv3B_Gk

21 Mayıs 2004 – Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı.

28 Mayıs 2004 – Cumhurbaşkanı Sezer, gençlerin imam hatip liselerine yönlenmelerinin özendirilmesi amaçlandığı gerekçesiyle “YÖK Kanunu” olarak bilinen “Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”u kısmen TBMM’ye iade etti.

1 Haziran 2004 – Hükümet, “YÖK Yasası”nı askıya aldı.

7 Haziran 2004 – Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerdeki yayınların ilki, Boşnakça ile yapıldı. Radyo-1 ve TRT-3’teki yayınlar; pazartesi Boşnakça, salı Arapça, çarşamba Kirmanca, perşembe Çerkezce, cuma günleri de Zazaca olarak gerçekleştiriliyor.

9 Haziran 2004 – Yargıtay 9. Ceza Dairesi, kapatılan DEP’in 4 eski milletvekili Leyla Zana, Hatip Dicle, Selim Sadak ve Orhan Doğan hakkındaki infazı durdurarak, tahliyelerine karar verdi. Eski milletvekilleri Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nden salıverildi.

15 Haziran 2004 – İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina, geçirdiği kalpkrizi sonucu 52 yaşında yaşamını yitirdi.

24 Haziran 2004 – İstanbul Fatih’te Beyazıt-Soğanlı seferini yapmakta olan İETT’ye ait belediye otobüsünün ön tarafında oturan kadının taşıdığı bomba patladı. 4 kişi hayatını kaybetti.

30 Haziran 2004 –  Haziran ve Temmuz aylarında PKK-Kongra/Gel militanları ile girilen çatışmalarda 12 güvenlik görevlisi şehit oldu. Biri Suriye uyruklu 12 terörist de öldürüldü.

1 Temmuz 2004 – Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, kaldırılan DGM’lerin yerine 8ilde 18 ağır ceza mahkemesi kurulmasına karar verdi.

3 Temmuz 2004 – CHP’nin 12. Olağanüstü Kurultayı, olaylı toplandı. Yapılan oylamada Genel Başkan Baykal delegelerden güven oyu aldı. Gazetecilerin salona alınmadığı kurultayda, “Genel Başkan’a güvenoylamasının”, gizli oyla yapılması önerisinin reddedilmesi üzerine bir grup delege ve bazı milletvekilleri kurultay salonunu terk etti.

5 Temmuz 2004 – Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Erel, demiryollarının şu anki teknik yapısıyla hızlı tren taşımacılığı açısından raydan çıkma ve ray kırılmaları gibiriskler taşıdığını, bu nedenle Ulaştırma Bakanlığı’nın gerekli teknik yeterlilik sağlanana kadar hızlı treni seferlerden kaldırmasını istedi.

11 Temmuz 2004 – Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Esra ile Berat Albayrak evlendi. Düğüne Ürdün Kralı Abdullah, Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref, Romanya Başbakanı Adrian Nastase, Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis de katıldı.

22 Temmuz 2004 – İstanbul’dan Ankara’ya 18.00’de hareket eden 1106 sefer sayılı Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı hızlandırılmış trenin 4 vagonu Sakarya’nın Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı. Raydan çıkan vagonlar metrelerce savrularak, üst üste yığıldı. Kazada, 41 kişi öldü.

https://www.youtube.com/watch?v=KfRXOWLLjpY

25 Temmuz 2004 – Demokratik Sol Parti 6. Olağan Kurultayı toplandı. Bülent Ecevit’in yeniden aday olmadığı kurultayda, Zeki Sezer genel başkan seçildi.

5 Ağustos 2004 – YAŞ kararları açıklandı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Jandarma Genel Komutanlığı’na Orgeneral Fevzi Türkeri atandı.

7 Ekim 2004 – Kapatılan DEP’in eski milletvekilleri Leyla Zana, Orhan Doğan ve Hatip Dicle’ye yeşil pasaport verildi.

11 Ekim 2004 – Çıkar amaçlı suç örgütü kurmakla suçlanan Sedat Peker gıyabi tutuklulukları vicahiye çevrilerek cezaevine gönderildi.

12 Ekim 2004 – İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği’nin yöneticisi Metin Kaplan, gözaltına alındığı Almanya’dan özel uçakla Türkiye’ye getirildi ve tutuklandı.

14 Ekim 2004 – Alaattin Çakıcı, tutuklu bulunduğu Avusturya’dan Türkiye’ye getirildi ve tutuklandı.

24 Ekim 2004 – YTP Olağanüstü Büyük Kongresi’nde CHP’ye katılma kararı alındı.

2 Kasım 2004 – Anayasa Mahkemesi, 11 yıl aradan sonra Yüce Divan sıfatıyla eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları Cumhur Ersümer ile Zeki Çakan’ı yargılamaya başladı.

1 Aralık 2004 – Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı.

6 Aralık 2004 – Genelkurmay Başkanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndaki bazı işlemlerle ilgili olarak eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral İlhami Erdil, eşi ve kızı hakkında kamu davası açıldığını, bukişilerin suçlu olup olmadıklarının bağımsız yargı tarafından yapılacak yargılama sonucunda karara bağlanacağını bildirdi.

8 Aralık 2004 – Kapatılan DEP’in eski milletvekili Leyla Zana ve eski milletvekili arkadaşlarının da aralarında bulunduğu bazı kişilerin yabancı gazetelere verdiği “Türkiye’deki Kürtler Ne İster” başlıklı ilan tartışma yarattı.

17 Aralık 2004 – AB, Türkiye ile 3 Ekim 2005’de müzakerelere başlama kararı aldı.

1 Ocak 2005 – Yeni Türk Lirası yürürlüğe girdi.

3 Ocak 2005 – CHP Yüksek Disiplin Kurulu, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün partiden ihracı istemini reddetti.

29 Ocak 2005 – CHP 13’üncü Olağanüstü Kurultayı’nda Deniz Baykal, 674 oyla yeniden genel başkan seçilirken Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ise 460 oy aldı.

5 Şubat 2005 – Yazar Orhan Pamuk, bir İsviçre gazetesine “bu topraklarda 30 bin Kürt ve 1 milyon Ermeni öldürüldü. Benden başka kimse bundan bahsetmeye cesaret edemedi” açıklamasında bulundu. Bu açıklamayı izleyen süreçte Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı, Pamuk hakkında ‘Türklüğü alenen aşağılama’ suçundan altı ay ile üç yıl arasında hapis cezası istemiyle kamu davası açtı.

19 Şubat 2005 – SSK hastaneleri Sağlık Bakanlığı’na devredildi.

24 Şubat 2005 – CHP İstanbul Milletvekili Zülfü Livaneli, partisinden istifa etti. Livaneli, ”inandığım ilkelerle mensubu olduğum parti arasında giderek oluşan fark, CHP’den istifa etmeme neden olmuştur” dedi.

6 Mart 2005 – 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde İstanbul Beyazıd Meydanı’nda yapılan izinsiz gösteride polis 500 kişilik gruba biber gazı ve copla müdahale etti. Olay AB Troykası’ndan sert tepki gördü, konu hakkında soruşturma başlatıldı.

14 Mart 2005 – Anayasa Mahkemesi, yabancılara mülk satışına olanak sağlayan ve 30 hektardan fazla mülk edinebilmeyi Bakanlar Kurulu’nun iznine bağlayan düzenlemeyi iptal etti.

21 Mart 2005 – Mersin’de Nevruz nedeniyle gerçekleştirilen etkinlikler sırasında aralarında çocukların da bulunduğu yaklaşık 150 kişilik grup Türk bayrağını yakmak istedi, bir polis memuru bayrağı alarak girişime engel oldu.

6 Nisan 2005 – Irak’ta Kürt lider Celal Talabani Devlet Başkanı oldu. Talabani, Irak’ın ilk Kürt lideri.

9 Mayıs 2005 – BM Kalkınma Programı Başkanlığı’na seçilen CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş, milletvekilliğinden istifa etti.

1 Haziran 2005 – Yeni Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi. Yeni yasa töre cinayetinden kapkaça, kaçak yapılaşmadan alkollü araç kullanmaya kadar birçok yeni düzenleme getirdi.

20 Haziran 2005 – İstanbul 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi, Metin Kaplan hakkında ‘anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek’ suçundan, TCK’nın 146/1’inci maddesi uyarınca, ‘müebbet ağır hapis cezası’ kararı verdi.

7 Temmuz 2005 – İngiltere’nin başkenti Londra’da üç metro istasyonu ile bir otobüse bombalı saldırılar düzenlendi. Terör saldırılarında – 4’ü saldırgan – toplam 56 kişi öldü, 700’den fazla kişi yaralandı. Saldırıları El Kaide’ye bağlı Ebu Hafs El Mısri Tugayları üstlendi.

17 Ağustos 2005 – S&P, Türkiye’nin kredi notunu yükseltti.

22 Ağustos 2005 – İsrail’in 38 yıllık Gazze işgali sona erdi. İsrail ordusu, son yerleşim birimi Netzarim’de de tahliye işlemlerini tamamladı.

23 Ağustos 2005 – İsrail, Gazze’nin ardından Batı Şeria’daki yerleşim birimlerini de boşalttı. Böylece İsrail, Başbakan Ariel Şaron’un çekilme planı doğrultusunda 38 yıldır işgal ettiği Gazze’deki 21 yerleşim biriminin tamamından, Batı Şeria’daki 120 yerleşim biriminin de 4’ünden çekildi.

25 Ağustos 2005 – Fitch Türkiye’nin görünümünü ‘pozitif’e yükseltti.

12 Eylül 2005 – İsrail ordusunun 38 yıllık işgalin ardından Gazze Şeridi’nden çekilmesiyle Filistin güvenlik güçleri Gazze’ye girdi.

12 Eylül 2005 – Tüpraş ihalesini Koç-Shell grubu 4 milyar 140 milyon dolarla kazandı.

15 Eylül 2005 – ABD Temsilciler Meclisi Uluslararası İlişkiler Komitesi, Ermeni soykırımını tanıyan iki tasarıyı kabul etti.

19 Eylül 2005 – TBMM Genel Kurulu, CHP’nin artan terör olaylarıyla ilgili genel görüşme önergesini ele almak üzere olağanüstü toplandı.

7 Ekim 2005 – Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, ‘Türklüğe hakaret’ iddiasıyla yargılandığı davada altı ay hapis cezasına çarptırıldı. Dink’in cezası ertelendi.

7 Ekim 2005 – Danıştay, Nazım Hikmet’in Türk vatandaşlığından çıkarılması kararının iptali isteminin esastan görüşülmesine karar verdi.

20 Ekim 2005 – TMSF tarafından satışa çıkarılan Uzan Grubu varlıkları arasında yer alan 9 çimento fabrikasının satışı Trabzon Çimento Fabrikası’nın ihalesiyle sona erdi. Fabrikalara verilen en yüksek tekliflerin toplamı 1 milyar 73 milyon dolar oldu.

26 Ekim 2005 – Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin aldığı Göztepe Parkı’na cami yapılmasına ilişkin kararın iptali ve yürütmesinin durdurulması amacıyla kişisel olarak dava açtı.

6 Kasım 2005 – Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, bir ABD gizli servisi (CIA) uçağının 15 kasımda İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı’na iniş yaptığını doğruladı. Daha sonra bu sayı ikiye çıktı. Kasım ayında Washington Post gazetesi, CIA’in teröre destek verdikleri iddiasıyla yakaladığı kişileri Doğu Avrupa’daki gizli cezaevlerinde sorguladığını ve  zanlıları uçakla gizli cezaevlerine götürürken, Avrupa ülkelerinin hava sahasını kullandığını yazmıştı. AB Komisyonu da, CIA’nin El Kaide üyelerini sorgulamak için Doğu Avrupa’da gizli cezaevleri kurduğu yolundaki haberleri soruşturma kararı aldı.

11 Kasım 2005 – İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Göksel Kalaycı, uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

12 Kasım 2005 – Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde iki kişinin ölümüyle sonuçlanan olaylarla ilgili olarak biri kamu görevlisi, iki kişi tutuklandı.

15 Kasım 2005 – Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kopenhag’da Danimarka Başbakanı Rasmussen ile düzenleyeceği basın toplantısını, Roj TV muhabirleri nedeniyle iptal etti.

24 Kasım 2005 – Ankara 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi, terör örgütü Hizbullah davasında, Mehmet Emin Alpsoy ve Şehmus Alpsoy’u, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı.

28 Kasım 2005 – Hakkari’nin Şemdinli ilçesindeki bombalama olayına karıştığı gerekçesiyle mahkemeye sevkedilen iki astsubay tutuklandı.

https://www.youtube.com/watch?v=3Y0TWmPj_UI

30 Kasım 2005 – Yargıtay, Metin Kaplan’a verilen ‘ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası’na ilişkin kararı, usul eksikliği ve eksik soruşturma gerekçesiyle bozdu.

13 Aralık 2005 – TMSF’nin Uzan Grubu’nun borçlarına karşılık el koyduğu Telsim’in satış ihalesini 4 milyar 550 milyon dolarla dünyanın en büyük GSM operatörü olan Vodafone kazandı.

15 Aralık 2005 – Moody’s Türkiye’nin notunu artırdı.

23 Ocak 2006 – Ankara’da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.

23 Şubat 2006 – Necmettin Erbakan’ın “kayıp trilyon” davasından aldığı iki yıl dört aylık hapis cezasını evinde çekmesini sağlayan yasa,TBMM’de 69’a karşı 229 oyla kabul edildi.

6 Mayıs 2006 – PKK’ya karşı 10.000’den fazla Hakkârili protesto yürüyüş gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2006 – Danıştay’a avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda Danıştay İkinci Dairesi üyesi Mustafa Yücel Özbilgin yaşamını yitirdi ve dört üye yaralandı.

23 Mayıs 2006 – Ege Denizi’nde it dalaşı yapan Yunan ve Türk savaş uçaklarının çarpıştı. Türk pilotun kurtulduğu bildirildi. Türk savaş uçağının pilotu Kıdemli Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir kurtuldu. Yunanlı pilot ise hayatını kaybetti.

2 Eylül 2006 – Şırnak, Hakkari, Van ve Diyarbakır’da terör örgütü mensuplarınca düzenlenen saldırılarda 1 üsteğmen, 2 asteğmen, 1 uzman çavuş ve 3 er şehit oldu, 6 asker yaralandı.

5 Eylül 2006 – Lübnan’a asker gönderilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. 533 milletvekilinin katıldığı açık oylamada; tezkereye 340 evet, 192 ret oyu verildi, 1 milletvekili de çekimser kaldı.

9 Ocak 2007 – Adana’dan Irak’a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova’lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak Bağdat’ın Beled Havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.

* Gazeteci Hrant Dink uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

https://www.youtube.com/watch?v=Un-BbkuUW7I

https://www.youtube.com/watch?v=qMwI5Yd0IHU

24 Nisan 2007 – Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül’ü Cumhurbaşkanlığına aday olarak gösterdi

27 Nisan 2007 –E-muhtıra ya da 27 Nisan Bildirisi, Türk Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanlığının cumhurbaşkanlığı seçimi dolayısı ile 27 Nisan 2007 tarihinde gece saat 23.20’de yaptığı, laiklikle ilgili açıklama. Türkiye kamuoyunda hâkim olan görüş, basın açıklamasının “muhtıra” olduğu yönündedir. Bildiri internet aracılığıyla verildiği için “e-muhtıra” olarak da adlandırılmıştır.

Genelkurmay Başkanlığının 12 Nisan tarihinde, yapılacak Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yaptığı ve birçok köşe yazarının katıldığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin “Atatürkçülüğe, laikliğe ve cumhuriyetin temel ilkelerine sözde değil, özde bağlı” bir cumhurbaşkanı adayı profilinin çizildiği “basın bilgilendirme toplantısı”nın ardından yaşanan adaylık sürecinin ve rejim ile ilgili kaygıların değerlendirildiği ve şimdiye kadarki Genelkurmay Başkanlığı basın açıklaması metodolojisine uymayan açıklama ile başlayan süreç.

https://tr.wikipedia.org/wiki/E-muht%C4%B1ra

https://www.youtube.com/watch?v=sGgAEzUPZzc

22 Mayıs 2007 – Ankara, Ulus’ta patlama sonucu 5 kişi öldü 60 kişi yaralandı

https://www.youtube.com/watch?v=KyGmIUK-8tY

27 Mayıs 2007 – Mehmet Ağar Genel Başlanlığındaki DYP eski Demokrat Parti’nin adını aldı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehmet_A%C4%9Far

18 Haziran 2007 – Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, AKP’nin Anayasa değişikliğiyle ilgili halkoylamasını genel seçimlerle aynı döneme denk getirmek için Meclisten geçirdiği halkoylaması süresini kısaltan yasayı veto etti.

2007

SEÇİM TARİHİ : 22 TEMMUZ 2007

KATILIM ORANI : %84,20

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %13,00

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, ATP, BTP, CHP, DP, EMEP, GENÇ PARTİ, HYP, İP, LDP, MHP, ÖDP,  SAADET PARTİSİ, TKP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AK PARTİ %46.60, CHP %20.90, MHP %14.30

SEÇİMDEN SONRA YAŞANILANLAR

21 Ekim 2007 – 2007 Sivil Anayasasının halk tarafında referandum oylaması yapıldı. Referandum Sonucu: ”EVET” diyenler 70, ”HAYIR” diyenler 30 oy oranına sahip Bu sonuca göre: 12.Cumhurbaşkanından itibaren tüm Cumhurbaşkanlarımızı halkımız seçecek. Genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanı 5+5 yıl olmak üzere 2 dönem görev yapabilecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde toplantı yeter sayısı 184 oldu.

30 Kasım 2007 – İstanbul-Isparta seferini yapmakta olan, Atlasjet Havayolları’na ait yolcu uçağı, Isparta’nın Çukurören ve Kılıç köyleri arasında kalan Türbetepe mevkiinde düştü. Uçakta bulunan, 50 yolcu ve 7 mürettebattan kurtulan olmadı.

https://www.youtube.com/watch?v=eocbPSpLmpI

9 Temmuz 2008 – ABD İstanbul Başkonsolosluğu Saldırısı: ABD İstanbul Başkonsolosluğu’na yönelik saldırı gerçekleştirildi. Saldırıyı gerçekleştiren 3 kişi ile 3 polis öldü.

19 Ağustos 2008 – Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Necmettin Erbakan’ın Ev hapsi cezasını affetti.

4 Eylül 2008 – Emekli General Osman Pamukoğlu önderliğinde Hak ve Eşitlik Partisi Kuruldu.

Hak ve Eşitlik Partisi ya da resmî kısaltmasıyla HEPAR, kurucu ve onursal genel başkanı emekli tümgeneral Osman Pamukoğlu, genel başkanı ise Yücel Savaş olan ve Türkiye’de faaliyet gösteren siyasi parti. Partinin simgesi Anadolu kartalıdır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Hak_ve_E%C5%9Fitlik_Partisi

20 Ekim 2008 – Ergenekon davası’nın ilk duruşması Silivri Cezaevi içindeki Adliye’de görülmeye başlandı.

https://www.youtube.com/watch?v=B-INEbTljuY

https://www.youtube.com/watch?v=fiqWurD8Y8U

https://www.youtube.com/watch?v=pWXU-T7juYw

1 Ocak 2009 – Kürtçe yayın yapan TRT 6 yayın hayatına başladı.

7 Ocak 2009 – ”Ergenekon” soruşturması kapsamında eski YÖK Başkanı Prof. Dr. Kemal Gürüz, eski MGK Genel Sekreteri emekli Orgeneral Tuncer Kılınç, emekli Orgeneral Kemal Yavuz, emekli Kurmay Albay İlyas Çınar, eski Genelkurmay Adli Müşaviri emekli Tümgeneral Erdal Şenel, Özel Kuvvetler’den emekli Albay Mustafa Levent Göktaş, Prof. Dr. Yalçın Küçük ve eski Özel Harekât Dairesi Başkanı İbrahim Şahin’in de aralarında bulunduğu kişiler gözaltına alındı. Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu’nun evinde de arama yapıldı.

8 Ocak 2009 – ”Ergenekon” soruşturmasında gözaltına alınan eski Özel Harekat Dairesi Başkanvekili İbrahim Şahin’in evinde yapılan aramalarda elde edilen bilgi ve belgelerin ışığında Ankara-Gölbaşı Yolu üzerindeki arazide arama yapıldı.

22 Ocak 2009 – ”Ergenekon” soruşturması kapsamında Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek ile genel başkan yardımcıları Mecit Hazır ve Pevrul Kavlak, araştırmacı Erhan Göksel’in de aralarında bulunduğu kişiler Ankara’da gözaltına alındı.

30 Ocak 2009 – Başbakan Erdoğan, Dünya Ekonomik Forumu toplantısı kapsamında düzenlenen ”Gazze” konulu oturumda yaptığı ‘one minute’ çıkıyı ve İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez’e katliamları hatırlatmasının ardından İsviçre’den İstanbul’a hareket eden  Erdoğan’ı karşılamak üzere çok sayıda vatandaş, Atatürk Havaalanı’na akın etti.

https://www.youtube.com/watch?v=zMvrRMaG93E

24 Şubat 2009 – DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, kendilerinin Türkiye’de resmi dilin Türkçe olmasına herhangi bir itirazlarının olamayacağını belirtti. Türk, konuşmasının son bölümünü Kürtçe olarak yaptı.

25 Şubat 2009 -Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Hareket Daire Başkanı Behçet Oktay intihar etti.

* Hollanda’da THY uçağı yere iniş yaparken  çakıldı. Uçak üç parçaya bölündü. Kazada 3’ü mürettebattan 9 kişi yaşamını yitirdi. 25’i ağır 50 kişi yaralandı.

6 Mart 2009 – Münevver Karabulut, vahşice bir cinayete kurban gitti.

https://www.youtube.com/watch?v=CnI967iPvWw

27 Mart 2009 – Muhsin Yazıcıoğlu ile beraberindeki 5 kişiyi Kahramanmaraş’tan Yozgat’a götürürken düşen helikopterin enkazı Kahramanmaraş’ın Döngel Köyü Şahin Kayası mevkinde bulundu. Kazada, Yazıcıoğlu ile birlikte biri pilot olmak üzere 5 kişinin hayatını kaybettiği, İHA Muhabiri İsmail Güneş’i arama çalışmalarının devam ettiği belirtildi.

https://www.youtube.com/watch?v=qhnCNTgOoZY

30 Mart 2009 – BBP Genel Başkanı Yazıcıoğlu’nun da içinde bulunduğu helikopterdeki İHA Muhabiri İsmail Güneş’in cesedi, kaza yerinden 600 metre uzaklıkta bulundu.

* Kazada yaşamını yitiren BBP Sivas İl Başkanı Erhan Üstündağ, Başkan Yardımcısı Yüksel Yancı ve Belediye Meclisi üye adayı Murat Çetinkaya için Sivas’ta cenaze töreni düzenlendi.

6 Nisan 2009 – Türkiye’deki temaslarına başlayan ABD Başkanı Barack Obama, Anıtkabir’i ziyaretinin ardından Çankaya Köşkünde Cumhurbaşkanı Gül ile görüştü. Obama, önce TBMM Başkanı Köksal Toptan ile ardından da CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ile görüştü. Obama, TBMM Genel Kurulu’nda konuştu.

* Medeniyetler İttifakı toplantısı İstanbul’da yapıldı. Ağustos ayında NATO Genel Sekreterliği’ni üstlenecek olan eski Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen’in, zirve kapsamındaki basın toplantısında, ”Hazreti Muhammed’in çizildiği karikatür” nedeniyle Müslüman dünyasından özür dileyeceği beklentisi gerçekleşmedi.

13 Nisan 2009 – ”Ergenekon” soruşturması kapsamında Başkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Haberal, Prof. Dr. Erol Manisalı, eski İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu, eski Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Yurtkuran, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ayşe Yüksel ile Doğan Gazetecilik AŞ İcra Kurulu üyesi Tijen Mergen gözaltına alındı. ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan’ın İstanbul’daki evinde de arama yapıldı.

* DSP’de yerel seçimlerde CHP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekledikleri gerekçesiyle Merkez Disiplin Kurulu’na sevk edilen 5 milletvekilinden İstanbul Milletvekili Ahmet Tan, partiden ihraç edildi.

24 Nisan 2009 – ”Ergenekon” soruşturması kapsamında Poyrazköy’deki arazide yapılan kazılarda 15’i dolu 22 adet lav silahı, 14 el bombası, 24 adet el bombası fünyesi, 450 gram C3 patlayıcı madde ile çok sayıda mühimmat ele geçirildi.

27 Nisan 2009 – İstanbul Bostancı’da ”aşırı sol, bölücü ve radikal örgütlere yönelik başlatılan operasyonda silahlı çatışma çıktı. Çatışmada 1 baş komiser, 1 vatandaş hayatını kaybetti; 6 polis bir gazeteci yaralandı.

* Beşiktaş’ta çöp konteynerinde parçalanmış cesedi bulunan Münevver Karabulut cinayetinin zanlısı olarak aranan Cem Garipoğlu’nun babası Nida Garipoğlu ”cinayete iştirak”ten tutuklandı.

29 Nisan 2009 – Diyarbakır’ın Lice ilçesi kırsal kesiminde mayın patlaması sonucu 9 asker şehit oldu.

* Eski bakanlardan Hikmet Sami Türk’e, Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde bombalı saldırı girişiminde bulunan saldırgan etkisiz hale getirildi. Vücuduna sardığı bombanın fünyesinin patlamasıyla yaralanan Didem Akman’ın geçen yıl terör örgütü DHKP-C’ye yönelik operasyondan sonra tutuklandığı belirtildi.

1 Mayıs 2009 – DİSK, KESK, TTB, TMMOB ve bazı siyasi parti ile sivil toplum kuruluşları 1 Mayıs’ı Taksim’de kutladı.

3 Mayıs 2009 – DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, Diyarbakır’da, DTP’li milletvekilleri ve bazı belediye başkanlarının katılımıyla 2 gün sürecek ”açlık grevi” başlattıklarını söyledi.

5 Mayıs 2009 – İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bilge köyündeki silahlı saldırıda 44 kişinin öldüğünü, 6 kişinin yaralandığını bildirdi. Atalay, saldırıyla ilgili 8 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Saldırının eski köy muhtarı Cemil Çelebi’nin kızının düğün töreni sırasında gerçekleştiği bildirildi.

* Mardin’in Mazıdağı ilçesine bağlı Bilge köyündeki saldırıda hayatını kaybeden 44 kişiden 24’ünün cenazesi toprağa verildi.

17 Mayıs 2009 – ADD’nin öncülüğündeki bazı sivil toplum kuruluşlarınca Ankara Tandoğan Meydanı’nda ”Cumhuriyet Mitingi” düzenlendi.

https://www.youtube.com/watch?v=KkCqJgaSfUk

Türkiye Partisi, 25 Mayıs 2009 tarihinde eski milletvekili Abdüllatif Şener ve 33 kurucu üye tarafından kuruldu. Parti, 27 Ağustos 2012 tarihinde kapanmıştır. Partinin amblemi turkuaz mavisi yuvarlak fon üzerinde beyaz zeminli Türkiye haritası, içerisinde tokalaşan iki eldi.

3 Haziran 2009 – AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, mayınlı arazilerin temizlenmesine ilişkin yasa tasarısında ”tasarlanmış bir ülke ya da şirket olmadığını” bildirdi. Erdoğan, partisinin kısa adının AK Parti olduğunu da ifade ederek, ”AKP diyenler ne yazık ki demokratik noktadaki etik kurallara uymadan, siyasi etiği hiçe sayarak bunu edep dışı söylemektedirler” dedi.

23 Temmuz 2009 – DP ve ANAVATAN arasındaki birleşmenin DP çatısı altında olması ve genel başkanlığı Hüsamettin Cindoruk’un üstlenmesi kararlaştırıldı.

* Ergenekon” soruşturması kapsamında tutuklandıktan sonra avukatının itirazıyla tahliye edilen Deniz Kurmay Albay Dursun Çiçek, soruşturmayı yürüten Cumhuriyet Savcısı Zekeriya Öz ile tutuklanmasına karar veren Hakim Rüstem Eryılmaz’ı HSYK’ya şikayet etti.

13 Kasım 2009 – Yüksek Hızlı Tren’in bazı vagonları Eskişehir yakınlarında raydan çıktı.

* Radyo ve televizyonların farklı dil ve lehçedeki yayınlarında süre sınırlamasını kaldıran yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.

* İrticayla Mücadele Eylem Planı” başlıklı belgede ıslak imzası bulunduğu öne sürülen ve çıkarıldığı mahkemece tutuklanan Deniz Kurmay Albay Dursun Çiçek, ”delil durumu”, ”kaçma şüphesinin bulunmaması” ve ”sabit ikametgah sahibi olması” gerekçeleriyle ikinci kez tahliye edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=vAFd8WvPhg0

* Genelkurmay Başkanlığı Adli Müşaviri Tuğgeneral Hıfzı Çubuklu, ”İrticayla Mücadele Eylem Planı” başlıklı belgenin ıslak imzalı olduğu bildirilen aslının halen Askeri Savcılığa ulaşmadığını, belge ile ilgili adli tıp raporunun Askeri Savcılığa ulaştığını, raporda, sadece imza tetkikinin yapılmış olduğunu bildirdi.

16 Kasım 2009 -”Ergenekon” soruşturması kapsamında Poyrazköy’deki kazılarda çıkarılan mühimmata ilişkin adliyeye getirilen 5 askeri personel serbest bırakıldı.

* Metris Cezaevi’nde ”İşkence ve kötü muamele” sonucu öldüğü öne sürülen Engin Çeber ile ilgili disiplin soruşturması çerçevesinde, 8 infaz koruma memurunun ”devlet memurluğundan çıkarılması”, 4 yönetici ile 41 infaz koruma memuru hakkında ise ”kınama cezası” verilmesi istendi.

* Domuz gribi”ne karşı koruyucu bir önlem olarak yapılmaya başlanan aşı uygulamasının 2. aşaması, tüm yaş gruplarındaki kronik hastalığı olanlarla 6 ay-5 yaş arası çocukları kapsayacak şekilde başladı

* CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkan Yardımcısı Öymen’in 10 Kasımda TBMM’de yaptığı konuşmadaki ”Dersim isyanıyla ilgili” sözlerini değerlendirirken, ”Yara kanamıştır. Bu süreçte yapılması gereken tepkileri dikkate almaktır. Tepkileri dikkate alması gereken sayın Onur Öymen’dir ve gereğini yapmak zorundadır” dedi.

17 Kasım 2009 – Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, ”Genelkurmay Adli Müşavirliği tarafından hazırlandığı iddia edilen belgenin sahte olduğu” bildirildi. Açıklamada, ”İddia edilen 3. ihbar mektubunun 15 Kasım 2009 günü medyada yer almaya başlamasının tesadüf olmadığı ve zamanlamasının da oldukça düşündürücü olduğu ortadadır” denildi.

23 Kasım 2009 – CHP Genel Başkan Yardımcısı Öymen’in sözleri nedeniyle Tunceli’de aralarında 3 ilçe belediye başkanının da bulunduğu 100 kişi, CHP’den istifa etti.

* Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) adıyla yeni bir siyasi parti kuruldu. Kurucu genel başkanlığını Hulki Cevizoğlu’nun üstlendiği partinin kurucuları arasında Rahşan Ecevit de yer alıyor.

Demokratik Sol Halk Partisi. 4 Haziran 2009 tarihinde Demokratik Sol Parti’den istifa eden Rahşan Ecevit’in kurucu üyeliğini yaptığı siyasi partidir. Birçoğu DSP’den istifa eden 103 kurucu üye ile kuruldu. Kurucu başkanı ise Hulki Cevizoğlu oldu. Başkan Cevizoğlu 13 Ocak 2010’da partisinden istifa etti. 17 Ocak 2010 tarihinde yapılan kurucular kurulu toplantısında Rahşan Ecevit genel başkan seçildi.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Demokratik_Sol_Halk_Partisi

25 Kasım 2009 – Türkiye KAMU-SEN, KESK, Birleşik KAMU-İŞ, BASK ve HAKSEN üyesi kamu çalışanları ”grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkı” talebiyle bir günlük ”uyarı grevi” yaptı.

* Danıştay 8. Dairesi, YÖK’ün üniversiteye girişte katsayı farkını kaldıran kararının yürütmesini oy birliği ile durdurdu.

* Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Spor Toto Teşkilat Başkanlığının suç duyurusu üzerine, Türkiye liglerindeki 3 futbol karşılaşmasında ”şike” yapıldığı iddialarıyla ilgili soruşturma başlattı.

26 Kasım 2009 – “Ergenekon” soruşturması kapsamında Poyrazköy’de ele geçirilen mühimmata ilişkin tutuklanmaları istemiyle sevk edildikleri mahkemece serbest bırakılan 3 askeri personel hakkında, ”yakalama” kararı çıkartıldı.

1 Aralık 2009 – Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek, eski Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Aytaç Yalman ve eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına ”Ergenekon” soruşturması kapsamında ifadelerine başvurulmak üzere savcılığa çağrıldı.

2 Aralık 2009 – YÖK, üniversiteye girişte katsayı farkını kaldıran kararın yürütmesinin durdurulmasına itiraz etti. İtiraz dilekçesinde, ”Dava dilekçesinin, davacının talebinin açık olmaması nedeniyle reddedilmesi gerekirken Danıştay 8. Dairesi, davacının yerine geçerek ve usul hükmünü çiğneyerek davanın kapsamını resen belirlemek suretiyle adeta tarafmış gibi davranmıştır” denildi.

4 Aralık 2009 – Yurdun çeşitli yerlerindeki eczacılar, ilaç fiyatlarındaki iskontonun artırılmasını protesto etmek amacıyla Türk Eczacıları Birliğinin kararıyla bir günlük iş yeri kapatma eylemi yaptı.

5 Aralık 2009 – Eski kuvvet komutanları emekli Orgeneral Aytaç Yalman, emekli Orgeneral İbrahim Fırtına ile emekli Oramiral Özden Örnek, ”Ergenekon” soruşturma kapsamında ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı.

7 Aralık 2009 – Tokat’ın Reşadiye ilçesi Sazak köyü yakınındaki terörist saldırıda 7 asker şehit oldu, 3 asker yaralandı.

* Küçükçekmece’de bir İETT otobüsüne molotofkokteyli atılması sonucu yanarak yaralanan Serap Eser vefat etti

* Anayasa Mahkemesi heyeti, DTP’nin kapatılması istemiyle açılan davayı görüşmeye başladı.

11 Aralık 2009 – Anayasa Mahkemesi, DTP’nin, ”eylemleri yanında, terör örgütüyle olan bağlantıları da değerlendirildiğinde devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği” gerekçesiyle oy birliğiyle kapatılmasına karar verdi. Yüksek mahkeme, Genel Başkan Ahmet Türk ile Diyarbakır Milletvekili Aysel Tuğluk’un da aralarında bulunduğu 37 kişiye, gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımından itibaren 5 yıl siyasi yasak getirdi. Karara göre, partinin tüzel kişiliği karar tarihinde, Türk ve Tuğluk’un milletvekilliği de gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımı tarihinde sona erecek.

21 Aralık 2009 – Deniz Yarbay Ali Tatar intihar etti.

https://www.youtube.com/watch?v=0JHRrfX76nk

10 Mayıs 2010 – Deniz Baykal, Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığından istifa etti.

https://www.youtube.com/watch?v=PmGcNN3DK3k

22 Mayıs 2010 – Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığına Kemal Kılıçdaroğlu seçildi.

https://www.youtube.com/watch?v=c41p4hJd4y8

31 Mayıs 2010 – İskenderun’da bulunan Deniz Kuvvetleri’ne ait birliğe, erlerin nöbet değişimi esnasında roketatarlı saldırı düzenlendi. 6 asker öldü, 3’ü ağır 7 asker yaralandı

4 Haziran 2010 – İsrail’in MV Mavi Marmara gemisine düzenlediği saldırı nedeniyle TBMM’de kınama deklarasyonu kabul edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=Mkh7XbRxXb0

https://www.youtube.com/watch?v=EtYN1bvoyYg

14 Haziran 2010 – Demokratik Sol Halk Partisi genel başkanı Rahşan Ecevit partinin kapanma kararı aldığını açıkladı

22 Haziran 2010 – İstanbul’un Halkalı semtinde PKK tarafından askeri servis aracına bomba ile saldırı düzenlendi. Biri lise öğrencisi, 4’ü asker 5 kişi öldü.

2 Temmuz 2010 – Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekili Murat Başesgioğlu partisinden istifa etti.

11 Temmuz 2010 – Saadet Partisi genel başkanı Numan Kurtulmuş partisinin olağanüstü genel kurulunda yeniden başkan seçildi.

12 Temmuz 2010 – İsrail Ordusu Mavi Marmara baskınıyla ilgili hazırladığı raporu açıkladı. Raporda operasyon sırasında bazı yanlışlıkların yapıldığı, İsrail askerinin de kendisini koruduğu belirtildi.

19 Temmuz 2010 – İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi Balyoz darbe planı iddianamesini kabul edildi. İddianamede 196 askeri personel şüpheli olarak yer aldı. Bu kişilerin 102’si hakkında yakalama emri çıkarıldı.

24 Temmuz 2010 – Cumhurbaşkanı, kamuoyunda “taş atan çocuklar” olarak bilinen çocukları kapsayan Terörle Mücadele kanununda yapılan değişikliği onayladı.

26 Temmuz 2010 – Hatay’ın Dörtyol ilçesinde bir polis aracına PKK tarafından saldırı düzenlendi. 4 polis memuru öldü. Polislerin cenaze töreni sırasında Dörtyol ve İnegöl’de olaylar çıktı.

6 Ağustos 2010 – Balyoz darbe planı kapsamında 101 kişi hakkındaki yakalama emri kararı üst mahkemece kaldırıldı.

8 Ağustos 2010 – Diyarbakır’da yapılan Demokratik Toplum Kongresi’nde alınan kararı açıklayan kapatılan Demokratik Toplum Partisi başkanı Ahmet Türk demokratik özerklik için çabaların süreceğini açıkladı

27 Ağustos 2010 – Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ görevini Işık Koşaner’e devretti.

12 Eylül 2010 – Anayasa değişikliği ile ilgili referandum yapıldı. %57.88 evet, %42.12 hayır oyu çıktı.

16 Eylül 2010 – 2010 Hakkâri saldırısı: Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde bir köy minibüsünün PKK militanları tarafından yerleştirilen mayına çarpması sonucu 10 köylü hayatını kaybetti.

18 Eylül 2010 – Yunanistan’ın Selânik şehrindeki Türk konsolosluğuna molotofkokteyli ile saldırı düzenlendi

31 Ekim 2010 – İstanbul Taksim Meydanı’nda polis aracına bir canlı bomba tarafından saldırı düzenlendi. 15’i polis 32 kişi yaralandı

https://tr.wikipedia.org/wiki/2010_%C4%B0stanbul_sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1

2011

SEÇİM TARİHİ : 12 HAZİRAN 2011

KATILIM ORANI : %83,20

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %4,60

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, BBP, CHP, DP, DSP, DYP, EMEP, HEPAR, HAS PARTİ, LDP, MHP, MMP, MİLLET PARTİSİ, SAADET PARTİSİ, TKP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AK PARTİ %49.80, CHP %26.00, MHP %13.00

Seçimden Önce Yaşananlar

15 Ocak 2011 – Türk Telekom Stadyumu, Galatasaray ve AFC Ajax arasında oynanan dostluk maçıyla açıldı.

https://www.hurriyet.com.tr/turk-telekom-arenaya-sancili-acilis-16772738

3 Şubat 2011 – Ankara Ostim sanayi sitesinde 8 saat arayla 2 patlama oldu. 20 kişi öldü.

14 Mart 2011 – Sanatçı İbrahim Tatlıses İstanbul Maslak’ta silahlı saldırıya uğrayarak ağır yaralandı.

23 Mart 2011 – Ergenekon soruşturması kapsamında Ahmet Şık tarafından yazılan kitap taslağı İmamın Ordusu yasaklandı

1 Mayıs 2011 – 1 Mayıs’ın resmi bayram oluşunun ardından ikinci kez Taksim’de 1 Mayıs kutlandı.

Seçimden Sonra Yaşanılanlar

Genel seçimler sonrası TBMM yemin krizi yaşandı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/2011_TBMM_yemin_krizi

29 Temmuz 2011 – Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner ile üç kuvvet komutanı Yüksek Askerî Şûra öncesi emekliliklerini istedi

https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Silahl%C4%B1_Kuvvetlerinde_29_Temmuz_2011_krizi

20 Eylül 2011 – Ankara’nın Kızılay semtinde düzenlenen bombalı saldırı sonucu 3 kişi öldü, 34 kişi yaralandı. Saldırıyı daha sonra TAK üstlendi

19 Ekim 2011 – Çukurca, Hakkâri’de 200 PKK’lı ilçe merkezindeki polis ve jandarma binalarıyla güvenlik noktalarına ağır silahlarla ateş açtı. İlk çatışmalarda 24 Türk askeri öldü, 18 asker yaralandı, 21-25 civarında PKK’lı öldürüldü.

6 Ocak 2012 — Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 26. Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ tutuklu yargılanmak üzere cezaevine konuldu.

10 Ocak 2012 – 12 Eylül Darbesi ile ilgili hazırlanan iddianame, Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede dönemin genelkurmay başkanı Kenan Evren ve Hava Kuvvetleri komutanı Tahsin Şahinkaya sanık olarak yer aldı.

16 Şubat 2012 – Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensupları hakkında soruşturma açılabilmesi için başbakanın iznini gerektiren yasa değişikliğini onayladı. Yasa değişikliği, Özel Yetkili İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği’nin 4 MİT mensubunu KCK soruşturması kapsamında ifadeye çağırmasının ardından gerçekleşti.

12 Mart 2012 – Oda tv davası kapsamında yargılanan 4 tutuklu gazeteci Nedim Şener, Ahmet Şık, Sait Çakır ve Coşkun Musluk serbest bırakıldı.

13 Mart 2012 – Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te Madımak Oteli’nin yakılması ile ilgili dava zaman aşımına uğradı ve düştü. Davada 5 kişi yargılanıyordu.

16 Mart 2012 – NATO’nun Afganistan Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF)’ta görev yapan Türk askerlerini taşıyan helikopter iniş sırasında meydana gelen teknik arıza nedeniyle düştü. Olayda 12 Türk askeri hayatını kaybetti

30 Mart 2012 – Kamuoyunda 4+4+4 olarak bilinen ve zorunlu eğitimi kademeli hale getirerek 8’den 12 yıla çıkaran kanun teklifi TBMM’de kabul edildi.

19 Nisan 2012 – Kamuoyunda 2b arazisi olarak bilinen Orman vasfını kaybetmiş hazine arazilerinin satışını öngören yasal düzenleme TBMM’de kabul edildi.

16 Haziran 2012 – Şanlıurfa’da bulunan E Tipi Kapalı Cezaevinde mahkûmlar arasındaki kavga sırasında çıkan yangında 13 kişi hayatını kaybetti.

19 Haziran 2012 – Hakkâri’nin Şemdinli ilçesi Dağlıca bölgesinde çıkan çatışmada 8 asker hayatını kaybetti.

22 Haziran 2012 – Türk Hava Kuvvetlerine ait F-4 Phantom II keşif uçağı radar testi yaparkan Suriye karasularının 1 mil açığında sınır ihlali gerekçesiyle Suriye tarafından düşürüldü

https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dusurulen-turk-rf-4e-kesif-ucagi-tek-ucuyordu-352164

6 Eylül 2012 – Afyonkarahisar’da bulunan askerî depoda meydana gelen patlamada 25 asker hayatını kaybetti

11 Eylül 2012 – İstanbul’un Sultangazi ilçesindeki 75. Yıl Polis Merkezi’ne gelen ve karakola girmeye çalışan bir Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi militanı, polislerin engellemesi sonucu içeri girememesi sonrasında üzerindeki patlayıcıları karakolun giriş kısmında patlatmasıyla bir intihar saldırısı gerçekleştirildi. Patlama sonucunda saldırganın yanı sıra bir polis hayatını kaybetti, 7 kişi ise saldırıdan yaralı olarak kurtuldu

16 Eylül 2012 – 2012 Bingöl saldırıları: Bingöl’de polis aracının geçişi sırasında PKK militanları tarafından yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 8 polis hayatını kaybetti

18 Eylül 2012 – 2012 Bingöl saldırıları: Bingöl’de askerî konvoya PKK militanları tarafından yapılan saldırıda 10 asker hayatını kaybetti, 70 asker yaralandı.

11 Mayıs 2013 – 2013 Reyhanlı bombalı saldırıları: Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde gerçekleştirilen iki ayrı bombalı saldırıda 52 kişi öldü, 25’i ağır 146 kişi yaralandı.

28 Mayıs 2013 – Taksim Gezi Parkı olayları başladı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Gezi_Park%C4%B1_olaylar%C4%B1

https://www.youtube.com/watch?v=JgsdotzVnz4

https://www.youtube.com/watch?v=-KgwR7Btn1k

5 Ağustos 2013 – Ergenekon davaları’nda kararlar açıklandı.

https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/08/130805_ergenekon_kararlar

10 Ağustos 2013 – THY’de görev yapan 2 Türk pilot, Lübnan – Beyrut’ta konaklayacakları otele giderken silahlı saldırganlar tarafından kaçırıldı. Olayı “İmam Rıza’nın Ziyaretçileri” üstlendi.

19 Ekim 2013 – THY’de görev yapan ve Beyrut’ta kaçırılan 2 Türk pilot 71 gün sonra serbest bırakılarak Türkiye’ye getirildi.

17 Aralık 2013 – Cumhuriyet Savcısı Celal Kara’nın gözaltı talimatları ve ilgili mahkemelerin arama kararlarının yerine getirilmesi ile kamuoyu tarafından duyulmuştur. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele ve Mali Şube Müdürlüğü ekipleri tarafından gerçekleştirilen soruşturmada aralarında iş adamları, bürokratlar, banka müdürü, çeşitli düzeyde kamu görevlileri ve 61. Türkiye Hükûmeti kabine üyesi dört bakan ile üç bakan çocuğunun olduğu kişiler hakkında “rüşvet, görevi kötüye kullanma, ihaleye fesat karıştırma ve kaçakçılık” suçlarını işledikleri iddiası yer almıştır. 16 Ocak 2014 tarihli Hakimler ve Savcılar Kurulu kararı ile soruşturmayı başlatan Cumhuriyet Savcısı Celal Kara’nın görev yeri değiştirilmiş, soruşturma diğer savcılar tarafından yürütülmüştür.

https://tr.wikipedia.org/wiki/17-25_Aral%C4%B1k_Yolsuzluk_ve_R%C3%BC%C5%9Fvet_Operasyonu

https://www.youtube.com/watch?v=53AaA6uDYNQ

22 Aralık 2013 – İzmir’deki Alaybey Tersanesi’nde yaşanan iş kazasında 8’i asker 10 kişi öldü, 24 kişi yaralandı.

14 Şubat 2014 – Türksat 4A Türkiye saati ile 23.09’te başarıyla uzaya fırlatıldı.

12 Mart 2014 – Gezi Parkı olayları sırasında polis tarafından atılan göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden 15 yaşındaki Berkin Elvan için Türkiye ve birçok ülkede protesto gösterileri gerçekleştirildi.

13 Mayıs 2014 – Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen maden ocağı kazasında 301 madenci hayatını kaybetti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Soma_Facias%C4%B1

https://www.youtube.com/watch?v=Xm2hjYHAsCQ

22 Mayıs 2014– Okmeydanı’nda cenaze için cemevinde bulunduğu sırada, bir kurşunun başına isabet etmesi sonucunda Uğur Kurt isimli genç öldü. Aynı olaylarda parça tesirli bombanın patlaması sonucu 42 yaşındaki Ayhan Yılmaz adlı kişide ölmüştür. 8’i polis 10 kişide yaralanmıştır.

7 Haziran 2014– İstanbul’da yapılacak üçüncü havalimanının temeli atıldı.

10 Ağustos 2014– 12.Cumhurbaşkanlığı Seçimi Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu gerçekleştirildi. Türkiye tarihinde İlk defa Cumhurbaşkan’ını halkın seçeceği seçimlerde Recep Tayyip Erdoğan %51.80 oy oranıyla Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı seçildi.

7 Ekim 2014 – Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İstanbul, İzmir başta olmak üzere bazı il ve ilçelerde IŞİD’in Kobani’ye saldırması sebebiyle gösteriler yapıldı. Binalar ve araçlar tahrip edildi. Olaylarda 37 kişi öldü. Diyarbakır’da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

2015

HAZİRAN SEÇİMLERİ KATILIM ORANI : %83,92

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %4,73

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, CHP, HDP, MHP, SAADET PARTİSİ, VATAN PARTİSİ, BTP, DSP, DP, TURK PARTİ, KURTULUS PARTİSİ, HAK-PAR, DYP, ANA PARTİ, LDP, MEP, MİLLET, KP, YURT PARTİSİ, HAP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AKP %40.90, CHP%24.95, MHP%16.30, HDP%13.12

—

KASIM SEÇİMLERİ KATILIM ORANI : %85,23

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %2,54

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, CHP, HDP, MHP, SAADET PARTİSİ, VATAN PARTİSİ, BTP, DSP, DP, TURK PARTİ, KURTULUS PARTİSİ, HAK-PAR, DYP, ANA PARTİ, LDP, MEP, MİLLET, KP, YURT PARTİSİ, HAP

MECLİSE GİREN PARTİLER: AKP %49.49, CHP%25.31, MHP%11.90, HDP%10.76

Seçimden Önce Yaşananlar

6 Ocak 2015 – Sultanahmet Meydanı’nda bulunan Turizm Şube Müdürlüğüne Rusya vatandaşı Diana Ramazova tarafından intihar saldırısı düzenlendi. Saldırı sonucunda, 1 polis memuru hayatını kaybederken 1 polis memuru ise yaralandı.

3 Şubat 2015 – Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Bank Asya yönetiminin %63’üne el koydu.

11 Şubat 2015 – Özgecan Aslan tecavüz girişimine direndiği için bir minibüste öldürüldü. Aslan’ın yanmış bedeni 12 Şubat 2015 günü suçu beraberindeki iki kişiyle işlediğini itiraf eden kişinin jandarma ekiplerini olay yerine götürmesi ile bulundu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zgecan_Aslan_cinayeti

19 Şubat 2015 -Türkiye ile ABD arasında Suriyeli muhalifler için hazırlanan eğit-donat programı anlaşması imzalandı.

22 Şubat 2015 – Türk Silahlı Kuvvetleri, “Şah Fırat” operasyonu ile Suriye’ye girdi. Süleyman Şah Türbesi’nde bulunan 40 Türk askeri, Süleyman Şah’ın naaşı ve diğer manevi değeri bulunan eşyalar çıkarıldı ve türbe ile yakınındaki karakol patlayıcı ile imha edildi. Operasyonda bir asker öldü.

24 Şubat 2015 – Malatya 7. Ana Jet Üssü’nden gece uçuş eğitimi için havalanan Fantom 2 RF-4E tipi keşif uçağı Akçadağ ilçesi İkinciler köyü yakınlarında iniş için alçaldıkları sırada çarpışarak düştü. Kazada 4 subay öldü.

26 Şubat 2015 – Afganistan’ın başkenti Kabil’de düzenlenen bombalı intihar saldırısında, bir Türk askeri öldü. Saldırıyı Taliban örgütü üstlendi

28 Şubat 2015 – PKK’nın hapisteki eski lideri Abdullah Öcalan HDP heyeti ile gönderdiği açıklamada silah bırakmak için kongre toplanması çağrısında bulundu

1 Nisan 2015 – İstanbul Vatan Caddesi’ndeki Emniyet Müdürlüğü binasına biri kadın iki kişi tarafından saldırı düzenlendi. Kadın saldırgan öldürülürken diğeri yaralı olarak yakalandı

1 Mayıs 2015 – 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü etkinlikleri düzenlendi. Bu etkinliklerde polis sorumluk bölgesinde çıkan olaylarda 25’i polis ve 25’i sivil olmak üzere 50 kişi yaralanırken 339 kişi gözaltına alındı.

6 Mayıs 2015 – Kamuoyunda Balyoz davasına ait gerekçeli karar Anadolu 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından açıklandı.

7 Mayıs 2015 –  Türkiye, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinde (CERN) gözlemci statüden ‘ortak üye’ statüsüne geçti.

5 Haziran 2015 – Diyarbakır’da düzenlenen Halkların Demokratik Partisi mitingi sırasında meydana gelen patlamadan 2 kişi öldü.

7 Haziran Seçiminden Sonra Yaşanılanlar

9 Haziran 2015 – Diyarbakır’da Yeni İlim Hizmet Yardımlaşma ve Araştırma Derneği’ne (Yeni İhya Der) düzenlenen silahlı saldırıda dernek başkanı Aytaç Baran’ında aralarında bulunduğu 4 kişi öldü.

13 Temmuz 2015 – Anayasa Mahkemesi, 1 Eylül 2015 tarihinden itibaren dershanelerin kapatılmasını öngören yasayı oy çokluğu ile iptal etti.

14 Temmuz 2015 – Danıştay 2013 yılının yaz aylarında Gezi Parkı protestolarının başlangıç sebebi olan Topçu Kışlası’nın da içinde bulunduğu Taksim Yayalaştırma Projesi için verilen iptal kararını bozdu ve davada yeniden karar verilmesi gerektiğine hükmetti.

20 Temmuz 2015 – Adıyaman’da PKK örgüt üyeleri, güvenlik güçlerine ateş açtı. Çıkan çatışmada 1 asker hayatını kaybetti, 2 asker ise yaralandı.

20 Temmuz 2015 – Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde bombalı intihar saldırısı düzenlendi. Patlama sonucunda 32 kişi öldü, 100’den fazla kişi yaralandı.

23 Temmuz 2015 – Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde trafik polisi ekibine ateş açıldı, bir polis memuru hayatını kaybetti, bir polis memuru ağır yaralandı.

24 Temmuz 2015 – Diyarbakır 2. Hava Kuvveti Komutanlığı 8. Ana Jet Üssü’nden havalanan 3 F-16 uçağı, Suriye’deki IŞİD hedeflerini vurdu. Saldırı sonucunda 35 IŞİD üyesinin öldürüldüğü iddia edildi. Uçaklar ayrıca Kuzey Irak’ta PKK’nın kullandığı Zap, Metina, Gara, Avaşin-Basyan, Sinath Haftanin, Hakurk ve Kandil kamplarını da hedef aldı.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada IŞİD ile mücadele için Amerika Birleşik Devletleri’nin İncirlik Hava Üssünü kullanabilmesi konusunda mutabakata varıldığı açıklandı.

İstanbul’un da içinde bulunduğu 16 ilde, yasadışı silahlı örgütlere yönelik operasyon düzenlendi. 297 kişi gözaltına alındı, Bağcılar’da DHKP/C üyesi bir kadın öldürüldü

26 Temmuz 2015 – Diyarbakır’ın Lice ilçesinde, PKK örgüt üyelerinin yol kesmesi üzerine olay yerine giden jandarma ekibinin geçişi sırasında, patlayıcı yüklü otomobil patlatıldı. 2 asker hayatını kaybetti, 4 asker yaralandı.

İstanbul’da, Sultangazi ilçesinde polise ateş açıldı; ağır yaralanan polis memuru, götürüldüğü hastanede öldü.

29 Temmuz 2015 – Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunan Halkların Demokratik Partisine mensup 80 milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılması için TBMM Başkanlığı’na dilekçe verdi.

4 Ağustos 2015 – Yüksek Askerî Şûra toplantısı sonucunda Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar olurken, Kara Kuvvetleri Komutanlığına ise Salih Zeki Çolak getirildi. Hava Kuvvetleri Komutanlığına Abidin Ünal atandı.

13 Ağustos 2015 – AK Parti ile CHP arasında gerçekleştirilen koalisyon görüşmelerinde anlaşma sağlanamadı.

17 Ağustos 2015 – AK Parti ile MHP arasında gerçekleştirilen koalisyon görüşmelerinde anlaşma sağlanamadı.

20 Ağustos 2015 – Siirt’in Şirvan ile Pervari ilçeleri arasında devriye görevi yapan zırhlı askeri araç yola döşenen myınların uzaktan kuman ile patlatılması sonucunda 8 asker öldü.

25 Ağustos 2015 – 7 Haziran seçimlerinden sonra Anayasa’da belirtilen hükûmeti kurmak için tanınan 45 günün dolması üzerine cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Meclis Başkanı İsmet Yılmaz’la görüşerek seçimlerin yenilenmesine karar verdi. Bu kararın ardından Erdoğan mecliste en fazla milletvekiline sahip olan AK Parti genel başkanı Ahmet Davutoğlu’na seçim hükûmeti kurma görevi verdi.

4 Eylül 2015– Hükûmete silahlı kuvvetlerin sınır ötesi harekât ve sınır dışına asker gönderme yetkisi veren tezkere TBMM’de kabul edildi.

6 Eylül 2015 – Hakkâri’nin Yüksekova ilçesi Dağlıca bölgesinde PKK’lılar tarafından yerleştirilen bombalar patlatıldı. Olayda 17 asker öldü. Bu olaydan sonra ülkede geniş çaplı protestolar başladı

1 Ekim 2015 – Ankara’nın Cebeci semtinde, freni boşalan belediye otobüsü, durağa girdi. Olayda 12 kişi öldü.

10 Ekim 2015 – Ankara’da düzenlenen “emek, barış, demokrasi” mitinginde 2 ayrı patlama meydana geldi. Patlamalarda, 109 kişi hayatını yitirdi; 48’i ağır 246 kişi yaralandı.

1 Kasım Seçiminden Sonra Yaşanılanlar

13 Aralık 2015 – Hanuka Bayramı, Türkiye tarihinde devlet tarafından ilk kez kutlandı.

14 Aralık 2015 – Avrupa Birliği ile Türkiye arasında 5 Kasım 2013 tarihinden sonra ilk kez müzakere başlığı açıldı

12 Ocak 2016 – Sultanahmet meydanında, Suriye kökenli 28 yaşındaki canlı bomba IŞİD militanın üzerindeki bombayı patlatması sonucu bombacı dahil 11 kişi öldü ve 16 kişi de yaralandı.

13 Ocak 2016 – Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde PKK tarafından İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne düzenlenen bombalı saldırı sonucu 1’i polis ve aralarında çocuklarında olduğu 6 kişi öldü.

17 Şubat 2016 – Ankara Devlet Mahallesi’nde asker ve personelleri taşıyan araçlara akşam saatlerinde bombalı intihar saldırısı düzenlendi. 29 kişi öldü, 61 kişi yaralandı.

12 Mart 2016 – Ensar Vakfı tecavüz skandalı patlak verdi

https://www.youtube.com/watch?v=0zSEWilMGl4

13 Mart 2016 – Ankara Güvenpark’ta sivillere yönelik bombalı intihar saldırısı oldu. Saldırıda 37 kişi öldü.

19 Mart 2016 – İstanbul İstiklal Caddesi’nde sivillere yönelik bombalı intihar saldırısı oldu.

1 Mayıs 2016 – Gaziantep’te bir Irak ve Şam İslam Devleti militanının intihar saldırısı düzenlemesi sonucu saldırganın yanı sıra 3 polis öldü, 23 kişi yaralandı.

7 Haziran 2016 – İstanbul’un Fatih ilçesinin Vezneciler semtinde Vezneciler saldırısı gerçekleşti.

https://tr.wikipedia.org/wiki/2016_Vezneciler_sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1

28 Haziran 2016 – Silahlı ve bombalı Atatürk Havalimanı saldırısı gerçekleşti.

15 Temmuz 2016 – Türkiye’de Türk Silahlı Kuvvetleri içerisindeki bir grup asker tarafından başarısız olacak askerî darbe teşebbüsünde bulunuldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/15_Temmuz_Darbe_Giri%C5%9Fimi

https://www.youtube.com/watch?v=8UuxD2Nrgps

7 Ağustos 2016 – İstanbul Yenikapı’da “Demokrasi ve Şehitler Mitingi” adıyla Türkiye’nin ve Dünyanın en geniş katılımlı< (Genelkurmay Başkanı, Muhalefet ve İktidar Başkanları, Diyanet İşleri Başkanı, Cumhurbaşkanı ve 15 Temmuz Şehit Aileleri ve Gazileri) ve kalabalık mitingi gerçekleşti.

18 Ağustos 2016 – Elazığ’da Emniyet Müdürlüğü binasına bomba yüklü araçla yapılan saldırıda 3 polis öldü. Olayı PKK üstlendi.

24 Ağustos 2016 – “Fırat Kalkanı” kod adıyla Cerablus’a sınır ötesi operasyon düzenledi. Bölge IŞİD’den temizlendi ve Özgür Suriye Ordusu’nun eline geçti.

6 Ekim 2016 – Bahçelievler’de meydana gelen saldırıda 10 kişi yaralandı. Saldırıyı PKK üstlendi.

29 Kasım 2016 – Aladağ, Adana’daki bir öğrenci yurdunda çıkan yangında 12 kişi öldü.

1 Ocak 2017 – Yerel saatle 01:15’te Ortaköy, Beşiktaş’ta IŞİD tarafından gece kulübü saldırısı gerçekleşti.

5 Ocak 2017 – PKK’nın silahlı kolu TAK tarafından İzmir’de bombalı araçla saldırı gerçekleşti.

16 Nisan 2017 – 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu yapıldı.

https://tr.wikipedia.org/wiki/2017_T%C3%BCrkiye_anayasa_de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_referandumu

29 Nisan 2017 – Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), İngilizce Vikipedi’deki Türkiye ile ilgili makalelerdeki terörizm ithamlarını gerekçe göstererek Vikipediye erişimi engelledi.

22 Eylül 2017 – İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Kadir Topbaş istifa etti.

17 Ocak 2018 – Isparta’da CASA CN 235 tipi askeri eğitim uçağı düştü. Uçakta yer alan 3 asker öldü.

20 Ocak 2018 – Afrin Operasyonu başladı.

24 Ocak 2018 – Kilis kent merkezinde bulunan Çalık Camii’ne ve 100 metre ilerisindeki bir eve Suriye’den ateşlenen roket düştü. 2 kişi öldü.

18 Mart 2018 – 21 Ocak tarihinde başlayan Afrin Operasyonunun hedefinde bulunan Afrin kent merkezi Türk Silahlı Kuvvetleri ve Özgür Suriye Ordusu kontrolüne geçti.

3 Nisan 2018 – Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temeli atıldı.

2018

KATILIM ORANI : %86,24

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %12,40

SEÇİME GİREN PARTİLER: AK PARTİ, CHP, HÜR DAVA PARTİSİ, İYİ PARTİ, HDP, MHP, SAADET PARTİSİ, VATAN PARTİSİ

MECLİSE GİREN PARTİLER: AKP %42.56, CHP%22.65, HDP%11.75, MHP%11.10, İYİ PARTİ %9.96

Seçimin normal şartlarda 3 Kasım 2019’da yapılması gerekiyordu ancak, Bahçeli’nin 17 Nisan 2018 tarihinde partisinin TBMM’deki grup toplantısında erken seçimi gerekli gördüğünü belirtmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ertesi gün buna olumlu yaklaştığını açıklaması ile seçim tarihi erkene alındı. Aynı gün olağanüstü hâl seçim tarihini de içine alacak şekilde üç ay daha uzatıldı. 20 Nisan 2018’de erken seçim önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi.

İYİ Parti’nin katılımı

Seçim kararı alındıktan sonra Meral Akşener önderliğinde kurulan İYİ Parti’nin seçime katılıp katılamayacağı konusu tartışılmaya başladı. YSK’nın da seçime katılacak partiler konusunda açıklama yapmak için gecikmesiyle tartışmalar daha da alevlendi. 25 Ekim 2017’de kurulan parti büyük kurultayını 10 Aralık 2017’de yapmıştır. Siyasi Partiler Kanunun 36. Maddesi partilerin seçimlere katılma şartlarını beyan eder. Kanunda “Siyasî partilerin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunması şarttır. Bir ilde teşkilatlanma, merkez ilçesi dâhil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmayı gerektirir.” ibaresi yer alır. Cumhuriyet Halk Partisi sözcüsü Engin Altay, 22 Nisan 2018 tarihinde yaptığı açıklamayla YSK’nın baskı altında olduğunu, seçimlerin ve demokrasinin sekteye uğramaması adına genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu’ nun direktifiyle 15 CHP’li vekilin İYİ Parti’ye geçtiğini açıkladı. Böylelikle önceden 5 milletvekili bulunan İYİ Parti’nin TBMM’de grup kurması sağlanarak 36. maddesi yerine getirilmesi sağlandı.

Seçimden Sonra Yaşananlar

8 Temmuz 2018 – Kapıkule’den İstanbul’a doğru hareket eden yolcu treni Çorlu yakınlarından geçerken yağış nedeniyle rayların altındaki toprak menfezin kayması sonucu 5 vagon devrilmiş ve meydana gelen tren kazasında 25 kişi öldü 124 kişi yaralandı.

9 Temmuz 2018 – 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde seçimi ilk turda oyların salt çoğunluğunu alarak kazanan Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 22 ülke liderinin de katıldığı törende yemin etti ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi resmen başladı.

10 Temmuz 2018 – Genelkurmay Başkanlığı’na Orgeneral Yaşar Güler atandı.

19 Temmuz 2018 – 20 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen olağanüstü hâl uygulaması kaldırıldı.

2 Ekim 2018 – Cemal Kaşıkçı, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürüldü.

https://www.youtube.com/watch?v=wOIffBwIl4I

6 Şubat 2019 – İstanbul’un Kartal ilçesinde 8 katlı bir bina çöktü. 21 kişi öldü, 14 kişi yaralı kurtarıldı.

11 Şubat 2019 – İstanbul Çekmeköy’de UH-1 tipi askeri helikopter düştü. 4 asker öldü. 26 Kasım 2018 tarihinde de aynı tip helikopter aynı üstten kalkarak Sancaktepe civarında düşmüştü.

25 Şubat 2019 – Türk bilim insanları tarafından Antarktika’ya geçici bilim üssü kuruldu.

21 Nisan 2019 – Çubuk linci: Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu şehit cenazesi için gittiği Ankara’nın Çubuk ilçesinde, cenaze töreninden hemen sonra bir grubun saldırısına uğradı.

6 Mayıs 2019 – Yüksek Seçim Kurulu, İstanbul’da Mart 2019 Türkiye yerel seçimleri’ni 7’ye karşı 4 oyla iptal etti. Bir sonraki seçimin tarihi 23 Haziran olarak belirlendi.

23 Haziran 2019 – 2019 İstanbul ara yerel seçimi gerçekleşti. Ekrem İmamoğlu, belediye başkanı seçildi.

https://www.youtube.com/watch?v=HXOUoZMfYRU

19 Ağustos 2019 – Diyarbakır, Van ve Mardin Büyükşehir Belediye başkanları görevden alınarak kayyum ataması yapıldı.

27 Aralık 2019 – TOGG Yerli Otomobil tanıtıldı.

10 Ocak 2020 – COVID-19 hastalığı ile mücadele için Türkiye Sağlık Bakanlığı bünyesinde Koronavirüs Bilim Kurulu oluşturuldu.

15 Ocak 2020 – Anayasa Mahkemesi Vikipedi’nin erişim engelini kaldırdı.

5 Şubat 2020 – Pegasus Hava Yolları’nın 2193 sefer sayılı uçuşu: İzmir-İstanbul seferini yapan ve Adnan Menderes Havalimanı’ndan kalkan uçak, Sabiha Gökçen Havalimanı’na indikten sonra pistten çıkmış, 177 yolcu ve 6 mürettebattan arasından üç kişi hayatını kaybederken 179 kişi yaralanmıştır.

27 Şubat 2020 – İdlib’te Suriye Hükûmeti tarafından Türk konvoyuna saldırı sonucu 33 asker hayatını kaybetti, 32 asker yaralandı.

11 Mart 2020 – Türkiye’de COVID-19 pandemisi: Sağlık Bakanlığı, Türkiye’de ilk kez Koronavirüs vakasına rastlanıldığını açıkladı.

17 Mart 2020 – Türkiye’de COVID-19’dan kaynaklı ilk ölüm gerçekleşti.

10 Temmuz 2020 – Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını oy birliğiyle iptal etti. Kararın ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ayasofya’nın idaresinin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek camii olarak ibadete açılması kararını imzaladı ve karar resmî gazetede yayımlandı

9 Kasım 2020 – Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görevden af talebi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi. Ve Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Lütfi Elvan atandı.

4 Ocak 2021 – Boğaziçi Üniversitesi protestoları: Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanması öğrenciler tarafından protesto edildi.

https://www.youtube.com/watch?v=1dquYfeo4BE

8 Ocak 2021 – Türksat 5A uydusu, millî imkanlarla Türkiye’de birleştirilip, Falcon 9 roketiyle Cape Canaveral’den Türkiye saati ile 05.15’te uzaya gönderildi.

10 Şubat 2021 – Pençe-Kartal 2 Operasyonu: Günün ilk saatlerinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Türkiye sınırına 40 kilometre uzaklıktaki Gara bölgesinde bulunan Siyana’ya hava indirme yapılarak PKK’ya karşı Pençe Kartal-2 Operasyonu başlatıldı.

13 Şubat 2021 – Gara Katliamı: Pençe-Kartal 2 Operasyonu’nun başlaması üzerine, PKK, mağarada alıkoyduğu 13 kişiyi öldürdü.

4 Mart 2021 – Bingöl’den Tatvan’a gitmek için kalkan bir Eurocopter Cougar tipi askerî bir helikopter düştü. Helikopterin içinde bulunan 8. Kolordu Komutanı Osman Erbaş’ın da aralarında bulunduğu 11 asker öldü.

20 Mart 2021 – Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile İstanbul Sözleşmesi’nin Türkiye bakımından feshedilmesine karar verildi.

4 Nisan 2021 – 104 Emekli Amiral Bildirisi: Türk Deniz Kuvvetleri’nden emekli olmuş 104 amiral tarafından Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Kanal İstanbul projesi ve Atatürk ilke ve devrimlerine ikaz ve atıfta bulunulan bir bildiri yayınlandı.

https://www.youtube.com/watch?v=vVLCYu7OXOs

7 Nisan 2021 – Konya’nın Karatay ilçesinde Türk Yıldızları’na ait bir NF-5 uçağı eğitim uçuşu sırasında bilinmeyen bir nedenle düştü. Uçağın pilotu Hava Pilot Yüzbaşı Burak Gençcelep kazada öldü.

28 Temmuz 2021 – 12 Ağustos tarihleri arasında 49 ilde çıkan 299 orman yangınında 9 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı ve yüzbinlerce hektar orman arazisi küle döndü.

11 Ağustos 2021 – Batı Karadeniz bölgesindeki Kastamonu, Sinop ve Bartın’daki sel, su baskını ve heyelanlarda 97 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi yaralandı.

1 Ocak 2022 – Türkiye Ermenistan’a uyguladığı ambargoyu kaldırdı.

7 Nisan 2022 – 2 Ekim 2018 tarihinde İstanbul Suudi Arabistan Başkonsolosluğun’da gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin açılan dava dosyası Suudi Arabistan’a devredildi.

25 Nisan 2022 – Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

25 Mayıs 2022 – İsrail-Türkiye arasında 15 yıl sonra ilk kez Dışişleri Bakanı seviyesinde görüşme gerçekleştirildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İsraili mevkidaşı Yair Lapid ile Tel Aviv’de görüştü, görüşmede bölgesel konular ve iki ülke arası ilişkiler ele alındı.

4 Ağustos 2022 – İstanbul, Zeytinburnu’nda ki tarihi Balıklı Rum Hastanesi’nde yangın çıktı. Hastanede bulunan 104 hasta tahliye edildi ve yangında ölen ya da yaralanan olmadı. Yangın sonucu hastane kullanılamaz hale geldi. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı konu ile ilgili soruşturma başlattı.

4 Ağustos 2022 – 2022 ÖSYM Skandalı: 31 Temmuz tarihinde gerçekleştirilen KPSS sınavı şaibeli soru skandalı nedeniyle iptal edildi. Skandal üzerine Halis Aygün ÖSYM Başkanlığı görevinden alındı yerine Bayram Ali Ersoy getirildi. ÖSYM yaptığı açıklama ile 6-7 Ağustos 2022 ve 14 Ağustos’da yapılacak oturumlarında ertelendiğini açıkladı.

25 Ağustos 2022 – Şarkıcı Gülşen tutuklandı.

https://www.youtube.com/watch?v=HsHW8Ft_dfE

2023

KATILIM ORANI : %…

MECLİSTE TEMSİL EDİLEMEYEN OY ORANI : %….

SEÇİME GİREN PARTİLER:”Adalet Birlik Partisi, Adalet Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi, Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Büyük Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Genç Parti, Güç Birliği Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluşu Partisi, İYİ Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milli Yol Partisi, Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yenilik Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, Zafer Partisi.”

****

Okuduğum tarihe göre 2023 yılı seçimleri, 1957 seçimleri öncesi ve sonrası ile çok büyük benzerlikler gösteriyor. Şahsi kanaatim 14 Mayısta yapılacak seçimlerden hiçbir partinin ya da ittifakın tek başına galip çıkamayacağı, 1 ya da 2 yıl içerisinde erken seçime gidileceği yönünde

Ancak 2024 ya da 2025 yılında yapılacak seçimlerde şu anki liderlerden büyük bir kısmı olmayacak kanaatindeyim

SEÇİM TAHMİNİM

MİLLET MECLİSİ

CUMHURBAŞKANLIĞI

Kaynakça

https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleri-Tuik.pdf

https://www.yenisafak.com/secim/genel-secim/

https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%B6rtl%C3%BC_Takrir

https://tr.wikipedia.org/wiki/1946_T%C3%BCrkiye_genel_se%C3%A7imleri

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/676407

https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCrriyet_Partisi

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0spat_hakk%C4%B1

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/628596

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/235740

https://tr.wikipedia.org/wiki/2018_T%C3%BCrkiye_genel_se%C3%A7imleri

https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kore-savasi-72-yildir-baris-anlasmasini-ariyor

https://tr.wikipedia.org/wiki/6-7_Eyl%C3%BCl_Olaylar%C4%B1

http://www.kirsehir.gov.tr/tarih#

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/896906

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1422846

https://tr.wikipedia.org/wiki/17_%C5%9Eubat_1959_T%C3%BCrk_Hava_Yollar%C4%B1_Londra_kazas%C4%B1

https://tr.wikipedia.org/wiki/27_May%C4%B1s_Darbesi

https://tr.wikipedia.org/wiki/Dokuz_Subay_Olay%C4%B1

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1287638

http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/42111.pdf

https://tr.wikipedia.org/wiki/Adalet_Partisi_(1961-1981)

https://tr.wikipedia.org/wiki/Cumhuriyet%C3%A7i_Millet_Partisi

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeni_T%C3%BCrkiye_Partisi_(1961)

https://www.akademikkaynak.com/wp-content/uploads/2018/09/B%C4%B0R-DARBE-B%C4%B0R-MUHTIRA-ARASINDA-1961-SE%C3%87%C4%B0MLER%C4%B0-VE-1973-SE%C3%87%C4%B0MLER%C4%B0-2.pdf

https://almanakturkiye.wordpress.com/

http://arsiv.ntv.com.tr/news/249515.asp

http://arsiv.ntv.com.tr/news/302193.asp

https://www.cnnturk.com/dunya/2005-yilinin-onemli-gelismeleri

https://www.biyografi.info/tarih/2006

https://beyazgazete.com/haber/2009/12/22/turkiye-de-2009-a-damga-vuran-olaylar-18288.html